Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Sinek Mantarı Nedir?

0 473

Süper Mario’nun oyunda yediği mantarın gerçek adı Sinek Mantarı’dır. Bu mantardan yendiğinde mikropsi adı verilen bir süreç yaşanır. Bu süreçte objeleri olduğundan daha küçük görmeye başlarsınız.Sinek Mantarı Nedir?

Filum: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Sıra: Agaricales
Aile: Amanitaceae

Sinek Mantarı (Amanita muscaria ), bir halüsinojendir ve zehirli olarak kabul edilmektedir. Bu çekici mantarlar genellikle gruplar halinde ortaya çıkar ve her türlü ormanlık alanda yaygın olarak görülür.

Dağılım

Genellikle aynı yerde birkaç yıl boyunca tekrarlayan Amanita muscaria , İngiltere ve İrlanda, anakara Avrupa, Asya, ABD ve Kanada dahil olmak üzere kuzey yarımkürede sıklıkla bulunur.

Avrupa’da bulunan tüm orman mantarları arasında, Amanita cinsi, tartışmasız sadece en iyi bilinenleri değil, aynı zamanda en kötü şöhretli türleri de içerir. Amanita cinsi ayrıca birçok insanın mantarların en güzeli veya en görkemlisi olarak gördüğü şeyleri de içerir . Yaygın olarak karşılaşılan diğer bazı cinslerin aksine, Amanita grubunun türü en çok Britanya ve İrlanda’da görülür. Buralarda 50 kadar tür bulunmaktadır ve sadece 15’i yaygın olarak kullanılır.
Orman tabanındaki yaprak döküntülerinden ilk çıktıklarında, genç meyve gövdeleri burada görüldüğü gibi tamamen sivri beyaz siğillerle kaplıdır. Kapaklar genişledikçe kırmızı pelikül tabaka görünür hale gelir ve sonunda kapak, yüzeyi boyunca aşağı yukarı eşit olarak dağılmış beyaz siğillerle birlikte esas olarak kırmızı deri ile tamamlanır. Şiddetli yağmur veya hatta hayvanlarla temas bazen bir Sinek Mantarı’nın kapağındaki beyaz pulların bir kısmını veya tamamını çıkarmak için yeterlidir, bu nedenle bazı ‘kel’ örnekler görebilirsiniz.

Yeni Zelanda, Tazmanya, Avustralya’da tanımlanan Sinek Mantarı’nın yerli mantar türleri pahasına yayılabileceğine dair endişeler vardır.

ABD’de Amanita muscaria , Avrupa’da görülen kırmızı rengin yanı sıra turuncu-sarı bir formda bulunur.

EtimolojiSinek Mantarı Nedir?

Ortak adı Sinek Mantarı olan bu mantarı böcek ilacı olarak kullanma geleneğivardır. Bazı Avrupa ülkelerinde, Amanita muscaria’nın kapakları ev sineklerini çekmek için ufalanır ve süt tabaklarına konur. Sinekler, sadece onları çekmekle kalmayan, onları zehirleyen ibotenik asit içeren süt içerler. (İbotenik asit mantarın içinden suda ve dolayısıyla sütte de çözünür.) Sinekler sütü içerken uykulu hale gelirler, çökerler ve ölürler (ya da belki sadece çivili sütlü içeceklerinde boğulurlar!). Spesifik sıfat muscaria , ‘sinek’ anlamına gelen Latince musca kelimesinden gelir.

Amanita muscaria’nın psikoaktif alkaloid içeriği

Fly Agaric, psikoaktif kimyasal bileşikler muscimol ve zayıf ilişkili ibotenik asidin yanı sıra muskazon ve muskarini içerebilir. Bunlar, sözde Sihirli Mantarların (İngiltere’de) en yaygını olan Liberty Cap, Psilocybe semilanceata ile ilişkili psikoaktif kimyasallarla aynı değildir: bu küçük otlak mantarı, etkisini oldukça farklı psikoaktif bileşiklerden alır (verir!). Bununla birlikte, bazı insanlar hala Sinek Mantarı’ndan sihirli bir mantar olarak bahsetmekte ısrar eder.

Sinek Mantarlarında bulunan psikoaktif bileşikler de toksinlerdir ve bu, bunun en azından bir dereceye kadar zehirli bir mantar olduğu anlamına gelir. Kurutulmuş Sinek Mantarları yemek, uyuşukluk, mide bulantısı ve terlemeden çarpık görme ve seslere, öfori ve baş dönmesine kadar çeşitli semptomlara neden olabilir. Bu etkiler yalnızca kişiden kişiye değil, aynı zamanda tüketilen miktar ve ayrı ayrı Sinek Mantarı numunelerindeki toksinlerin (eşit derecede değişken) gücü ile de çok değişkendir.

Belgesel kanıtlar kesin olmasa da, ölümlerin Amanita muscaria’nın ‘eğlence amaçlı uyuşturucu’ olarak kullanılmasından kaynaklanmış olması oldukça olasıdır. Tartışmasız olan, Sinek Mantarı’nın çiğ olarak yenirse şiddetli mide rahatsızlıklarına neden olduğu biliniyor.

Amanita muscaria zehirlenmesinden ölümler muhtemelen ender olaylar olsa da, bu halüsinojenik mantarın tümü pişirmeyle yok edilmeyen toksinler içerdiğini kesinlikle tekrar belirtmekte fayda var. Sinek Mantarı’nda bulunan iki ana toksik alkaloid muscimol ve ibotenik asittir. Bu kimyasallar esas olarak mantarların kapaklarında yoğunlaşmıştır; konsantrasyonu yaşa ve numuneden numuneye büyük ölçüde değişir.

Kimlik Kılavuzu

Kap

Amanita muscaria’nın şapkası uçlara doğru 10 ila 20 cm arasında değişir; kırmızı veya ara sıra turuncu (ve çok nadiren beyaz bir form görülür: bazı resimli kitap Sinek Mantar’ları bu şekilde tasvir edilmesine rağmen kırmızı lekeleri yoktur!) . Kapaklar, tamamen geliştiğinde genellikle düzleşir veya hatta hafifçe içbükey hale gelir, ancak bazen Sinek Mantarı geniş dışbükey kalır.

Sinek Mantarı’nın şapkaları genellikle ıslak havalarda genç ve kubbeliyken en kuru havalar dışında düzleşme gösterir.
Zarar gördüğünde, bir Sinek mantarı’nın kabuğunun (kapağın derisi) hemen altındaki eti başlangıçta beyazdır, ancak havaya maruz kaldıkça kısa sürede sararır.

Solungaçlar

Amanita muscaria , meyve gövdesi olgunlaştıkça soluk sarıya dönüşen beyaz, serbest, kalabalık solungaçlara sahiptir.

Kök

Sinek Mantarı sapları 10 ila 25 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 2 cm çapındadır; beyaz ve yivli, asılı beyaz bir halka ile düzensizdir. Şişmiş gövde tabanı, sonunda olgun örneklerin tabanı etrafında pul halkalarına ayrılan çuval benzeri volvanın beyaz lekelerini korur.

Sporlar

elipsoidal; 8.2-13 x 6.5-9um; inamiloid. Beyaz renklidir

Koku / Tat

Ayırt edici bir kokusu yada tadı yoktur.

Habitat ve Ekolojik Rol

Çoğu Amanita türünde ve Britanya’da görülen tüm yaygın amanitalarda olduğu gibi, Amanita muscaria ektomikorizaldir. Sinek Mantarı, başta huş, çam ve ladin olmak üzere çeşitli sert ve yumuşak ağaçlarla mikorizal ilişkiler kurar.

Mevsimi

Ağustos-Kasım arası İngiltere ve İrlanda’da.

Benzer Türler

Amanita caesarea (Sezar Mantarı) kuzey Avrupa’da nadiren bulunur; şapkası parlak turuncu, çizgili kenarlı ve sapı sarıdır.Sinek Mantarı Nedir?

Amanita rubescens’in bazı örneklerinin kapakları koyu turuncudur, ancak sapları ve kapak eti hasar gördüğünde her zaman kırmızıya döner.

Russula nobilis’in (Beechwood Sickener) parlak kırmızı bir başlığı vardır ancak halkası ve volvası yoktur; çok kırılgandır.

Amanita benzeri mantarlar üzerinde tat testi yapmayın , çünkü bu cinste bazı ölümcül zehirli mantarlar vardır ve ufacık bir tat bile felaket olabilir. Bir veya iki türün, özellikle de tamamen olgunlaştıklarında kendine özgü kokuları vardır, bu nedenle örneğinize ait belirli bir küçük varsa not edin. Solungaçları (temiz!) parmaklar arasında ezmek kokuyu daha belirgin hale getirecek; alternatif olarak, bir parça kapağı birkaç dakika kapalı plastik bir kutuda saklayın ve kutuyu açtığınızda herhangi bir koku çok daha belirgin olacaktır.

Aşağıda, Amanita cinsindeki mantarlarla genel olarak ilişkilendirilen özelliklerden bazıları verilmiştir.

1- Toprakta (doğrudan tahtada değil) büyürler, ancak her zaman ağaçlarla mikorizal ilişkiler (simbiyotik veya karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler) ile büyürler. Bu, Amanita mantarlarının her zaman ormanda veya en azından çalıların içinde veya yanında olacağı anlamına gelir.

2- Zarsı bir evrensel peçe, genç meyve gövdelerinin tamamını kaplar ve yumurta benzeri (baloncuk benzeri!) bir görünüm yaratır.

3- Hepsinin, gövdeye ulaşmadan önce sonlanan solgun (neredeyse her zaman) solungaçları vardır.

4- Beyaz spor izleri bırakırlar.

5- Amanita’nın kapağı , gövdesinden kolayca ayrılır.

6- Kapakları sümüksü olmaktan ziyade kuru hissiyatı verir.

7- Birçoğunun başlıklarına ya siğiller ya da düzensiz yamalar olarak tutturulmuş evrensel peçe parçaları vardır.

8- Hepsinde olmasa da çoğunda gövdenin zarımsı bir halkası vardır – mantar olgunlaşmamışken solungaçları örten kısmi örtünün kalıntıları.

9- Çoğunda, genellikle torba benzeri bir ‘Volvo’ olarak veya şişmiş veya soğanlı bir gövde tabanının tepesinde daire benzeri bir oluk veya spiral halkalar şeklinde, gövdenin tabanına tutturulmuş evrensel örtünün görünür kalıntıları bulunur.

10- Mikroskobik karakterler, ya amiloid ya da inamiloid (ancak asla dekstrinoid) sporları ve paralel ya da iç içe değil birbirinden farklı olan solungaç dokusunu içerir.Sinek Mantarı Nedir?

Çoğu zaman, büyüyen habitatı bilmek, tanımlama sürecini büyük ölçüde hızlandırabilir, bu nedenle Amanita benzeri bir mantar bulduğunuzda dikkat etmeniz gereken ilk şey, yakınlarda ne tür ağaçların büyüdüğüdür. Çamlar ve huşlar varsa, ikisine de bakın, çünkü tarlada bir mantarın hangi ağaca bağlı olduğunu tespit etmek imkansızdır. (Mantarların aynı anda birden fazla ağaç türüyle mikoriza oluşturması bile mümkündür.)

Kaynakça:
Funga Nordica

Yazar: Tuncay Bayraktar

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku