Yohimbine, erektil disfonksiyonu tedavi etmek ve kilo kaybına yardımcı olması için bilinen bir takviyedir. Bununla birlikte, yohimbin ayrıca çoklu potansiyel yan etkilere sahiptir ve dikkatle alınmalıdır.
Yohimbine Nedir?
Yohimbine (Pausinystalia yohimbe) batı ve orta Afrika’ya özgü yaprak dökmeyen bir ağacın adıdır. Ağacın kabuğu yohimbin adı verilen aktif bir bileşik içermektedir ve kabuğu geleneksel olarak afrodizyak olarak kullanılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yohimbin, erektil disfonksiyon için reçeteli bir ilaç olarak geliştirilmiştir. Bu formda, daha yaygın olarak yohimbin hidroklorür olarak bilinmektedir ve özellikle viagra’nın gelişmesinden önce yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Yohimbin hidroklorür, reçetesiz satılan bir takviye olarak da bulunmaktadır.
Mekanizmalar
• Yohimbin, alfa-1 ve alfa-2 adrenoseptörlerini bloke ederek adrenalin ve dopamini arttırmakta ve serotonin seviyelerini azaltmaktadır. Bu reseptörlerin bloke edilmesi kan basıncını arttırır, insülin salgılar ve kan şekeri seviyelerini düşürmektedir.
• Yohimbin, serotonin -1B, -1D, -2A ve -2B (5-HT1B, 5-HT1D, 5-HT2A ve 5-HT2B) reseptörlerini, dopamin-2 ve dopamin-3 (D2 ve D3) reseptörlerini bloke etmektedir.
Yohimbine’in Faydaları ve Kullanımları
1) Erektil Disfonksiyon
7 çalışmanın bir meta-analizinde yohimbin, erektil disfonksiyonun tedavisinde plaseboya kıyasla etkili bulunmuştur. Erektil disfonksiyonu olan 82 hastada yapılan bir çalışmada, bir aylık yohimbin’in 28 hastada ereksiyonda iyileşme olduğu bulunmuştur. 40 erkek hastada hafif ila orta dereceli erektil disfonksiyonun tedavisinde yohimbin ve L- arginin kombinasyonu güvenli ve etkili olmuştur. Erkek sıçanlarda cinsel uyarılma artış, motivasyon ve boşalma frekans içinde olduğu görülmüştür. Yohimbin bazen erektil disfonksiyon için reçete edilmesine rağmen, yerini büyük ölçüde Viagra, Cialis, Levitra ve Stendra gibi daha güvenli, daha etkili ilaçlar almıştır.
2) Yağ yakma ve kilo kaybı: 20 atlette yapılan bir araştırma, günlük yohimbin takviyesinin vücut yağ seviyelerini 9’dan 3 ila 7 oranda düşürdüğü görülmüştür. Egzersizden önce veya oruç sırasında yohimbin tüketmek üç küçük klinik çalışmada artmış yağ yakma görülmüştür. Yağsız ve obez farelerde, iştahı ve gıda alımını azaltmıştır. Umut verici olsa da, kilo kaybında yohimbin kullanımını destekleyen kanıtlar birkaç küçük klinik çalışmadan ve farelerde yapılan bir çalışmadan gelmektedir. Bu ön sonuçları doğrulamak için daha büyük, daha sağlam klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
3) Korku ve sosyal kaygı: Korku yok olma bazı nesnelerin, hayvanların veya insanların korkusundan kurtulmaya yardımcı olan bir terapi şeklidir. Birkaç çalışma (hem hayvanlarda hem de insanlarda) yohimbin’in norepinefrin düzeylerini artırarak yok olma korkusuna yardımcı olabileceğini bulmuştur. Sosyal anksiyete bozukluğu olan 40 hastayı içeren bir çalışmada yohimbin sosyal kaygıyı azaltmış ve ruh halini arttırmıştır. Yine, sonuçlar umut vericidir, ancak yohimbinin korkuyu ve sosyal kaygıyı geliştirdiğini iddia etmek için yetersizdir.
4) Kan pıhtısı: Diğer fonksiyonların yanı sıra, epinefrin kan pıhtılaşmasını kontrol etmektedir. Aşırı kan pıhtılaşması inme, kalp krizi ve böbrek yetmezliğine neden olmaktadır. Birkaç klinik çalışma, yohimbinin alfa-2 adrenoseptörlerini bloke ederek ve epinefrini norepinefrine dönüştürerek kan pıhtılaşmasını azalttığı bulunmuştur. Hepsi küçük olduğu için, daha büyük ve daha sağlam denemeler yapılıncaya kadar sonuçları kesin olarak kabul edilmemektedir.
5) Tip 2 diyabet: 50 diyabet hastası üzerinde yapılan bir çalışmada yohimbin, insülin düzeylerini artırarak kan şekeri kontrolüne yardımcı olmuştur. Ayrıca Yohimbin tedavisi diyabetik sıçanlarda kan şekerini ve insülini arttırmıştır. Bununla birlikte, tek bir klinik çalışma ve sıçanlarda yapılan bir çalışma, yohimbinin tip 2 diyabeti iyileştirdiğine dair kesin kanıt olarak kabul edilememektedir.
6) Bellek: 36 yetişkinde yapılan bir çalışmada yohimbin’in norepinefrin düzeylerini artırarak uzun süreli belleği iyileştirdiği bulunmuştur. Ancak bir çalışma, yohimbinin sıçanlarda çalışma belleğini azalttığını göstermiştir.
7) Kuru Ağız Sendromu: Kuru ağız sendromu olarak da bilinen kserostomi, üretilen tükürük miktarındaki azalmadan kaynaklanmaktadır. 20 kişide yapılan küçük bir çalışma, yohimbinin tükürük sekresyonunu arttırdığını bulmuştur. Antidepresan ilaçların neden olduğu ağız kuruluğu olan 10 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışma, yohimbin’in tükürük akışını 3,5 kat artırdığı bulunmuştur. Ayrıca Yohimbine köpeklerde tükürük salgılanmasını arttırmıştır. Yohimbin, asetilkolini arttırarak ağız kuruluğunun giderilmesine yardımcı olmaktadır. Bu nörotransmitter tükürük üretimini arttırmakta ve alfa-2-adrenoseptörler tarafından kontrol edilmektedir. Kserostomili insanlar genellikle asetilkolin eksikliğinden mustariptir.
8) Ağrı: Bir çalışmada, yohimbin (18 mg/lb) kronik sırt ağrısı olan 24 kişide parmak basıncı testinde ağrıyı azaltmıştır. Bununla birlikte, sadece düşük tansiyonu olanlarda ağrıyı azaltmış ve 32 sağlıklı kişide etkisiz olmuştur. Yohimbin, ağrı kesici morfin ile karşılaştırılarak yaralı sıçanlarda ağrıyı azalttığı bulunmuştur.
9) Bilişsel performans: Yohimbine 24 üniversite öğrencisinde, matematik görevinde performansı geliştirmiştir, ancak hata sayısı artmıştır. Az sayıda katılımcıyla yapılan tek bir klinik çalışma, yohimbin’in bilişsel bir arttırıcı olarak kullanımını destekleyen kanıtlar olmadığını açıkça göstermektedir.
10) Böbrek sağlığı: Yohimbin ile ön tedavi, böbrek yaralanması olan sıçanlarda iltihabı ve böbrek fonksiyonlarını iyileştirmiştir.
11) Artrit: Romatoid artritli farelerde yohimbin eklem iltihabını azaltmış, antioksidan seviyelerini arttırmış ve eklem hasarını önlemiştir.
Diğer Bileşikler ile Birlikte Yohimbin Kullanımı
1) Naxolone PCOS ile (PCOS için Naxolone ile)
Polikistik over sendromu, aşırı düzeyde androjen (erkek hormonları) olan kadınlarda ortaya çıkan bir grup semptomdur. Yohimbin, nalokson (opioid doz aşımını tedavi eden bir ilaç) ile birleştiğinde tavşanlarda PCOS semptomları iyileştirmiştir.
2) Berberine ile Sepsis’ten organ hasarını önler (Sepsis için Berberine ile)
Sepsis, vücudun enfeksiyona yanıtı sırasında dokuların zarar gördüğü bir durumdur. Yohimbin ve berberin, sepsisli farelerde enflamatuar haberci moleküllerini (kemokinler) azaltmış ve bağışıklık hücrelerinin (nötrofillerin) birden fazla organa zarar vermesini engellemiştir.
Yohimbine Takviyelerle Alınacak Önlemler
Birçok üründeki yohimbin miktarı bilinmemektedir, çünkü genellikle yanlış etiketlenmektedirler. 49 yohimbin takviyesi üzerine yapılan bir çalışmada, sadece 2’sinin doğru etiketleme ve bilgi sağladığı bulunmuştur. Yohimbin miktarı 0 ile 12,1 mg arasında değişen, 5 önerilen doz çok daha yüksektir. Hatalı miktarları listeleyen ürünlerden, gerçek dozlar belirtilen miktarın % 23 ila % 147’si arasındadır. Yan etkiler, reçeteli yohimbin ürünlerine kıyasla Yohimbe bitkisel özlerinde daha yaygındır, çünkü reçeteli ürünler standart güvenlik önlemlerine tabi tutulmaktadır ve daha net dozlama kılavuzlarına sahiptir.
Dozaj
Erektil disfonksiyona bakan çalışmalar günde 42 mg kadar kullanmıştır. Yağ kaybı için, günlük 2 doza bölünmüş 20 mg’a kadar klinik çalışmalarda etkili olduğu gösterilmiştir. Kullanıcılar, insülin seviyelerinin önemli ölçüde artmasına neden olabileceğinden yohimbin’i yemeklerden önce veya yemeklerle takviye almaları önerilmektedir.
Riskler ve Yan Etkiler
Önerilen dozda bile ( 5,4 mg 3x/gün ), çoklu yan etkiler bildirilmiştir. Yohimbin aldıktan sonra şiddetli veya hafif, kalıcı yan etkiler yaşanırsa derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Yohimbinin yaygın yan etkileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Mide ağrısı
• Alerjik reaksiyonlar
• Kaygı
• Sinirlilik
• Artan kan basıncı (hipertansiyon)
• Artan kalp atış hızı (taşikardi)
• Böbrek yetmezliği
• Felç
Daha yüksek dozlar (200 – 5.000 mg) daha güçlü yan etkilere ve beyne toksik olmaktadır. Ayrıca aşırı yüksek dozlar (5.000 mg’ın üzerinde) ölümcül olabilmektedir. Birçok çalışma, yohimbinin sıçanlarda ve maymunlarda yiyecek ve ilaç arama davranışını desteklediğini göstermiştir. Yohimbin pıhtılaşmayı azalttığından, hemofili ve son zamanlarda ameliyat olmuş olanlardan kaçınılmalıdır. Aspirin, warfarin ve heparin gibi kan incelticiler, yohimbin ile alınmamalıdır. Yohimbin, trisiklik antidepresanlar gibi kan basıncını ve kalp hızını artıran ilaçlarla alınmamalıdır.
Kaynakça:
edocr.com
milaonsupplements.com
prosupps.com
iherb.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu