Hasarlı veya hassas bir dişle soğuk bir şeyi ısırmak, özellikle dayanılmaz bir ağrı türünü tetikleyebilir, ancak bilim adamları bu ağrı sinyalinin nasıl iletildiğini hiçbir zaman tam olarak anlayamadılar. Son yapılan çalışmada bir ana şüphelinin TRPC5 adlı bir protein olduğunu ortaya koydular. Peki TRPC5 proteini nedir ve ağrıya nasıl sebep oluyor birlikte inceleyelim.
TRPC5 Proteini Nedir?
Geçici reseptör proteini 5 olarak da bilinen kısa geçici reseptör potansiyel kanalı ,insanlarda TRPC5 geni tarafından kodlanan bir proteindir. TRPC kanalları, insanlarda drosophila TRP kanalları ile en yakından ilişkili kanalların alt ailesini oluşturur. Memeli beynindeki baskın TRPC kanalları TRPC 1,4 ve 5’tir ve hipokampus , prefrontal korteks gibi kortikolimbik beyin bölgelerinde yoğun şekilde ifade edilirler.
TRCP5 proteini, diş minesinin hemen altında dentin kabuğunu oluşturan dişlerin içindeki odontoblast adı verilen hücrelerde bulunur . Odontoblastlar dişin şeklini destekler. Araştırmacıların keşfettiği gibi, bu hücreler aynı zamanda soğuk algılayıcılar olarak da görev yapıyor.
TRPC5 , kalsiyum gibi kimyasalların belirli koşullar altında hücre zarları yoluyla sinyallenmesine izin veren bir ağ geçidi olan iyon kanalıdır. Böylece soğuğa tepki verirler.
Dişlerdeki ağrı veya aşırı duyarlılığa yardımcı olmak için bu bulgulara dayanarak yeni tedaviler geliştirilebilir. Sakız yoluyla veya doğrudan dentine uygulanan şeritler yoluyla iletilebilmesi olasıdır.
Soğuk Algılama Nasıl Bloke Olur?
Massachusetts General Hospital’dan patolog Jochen Lennerz in de vurguladığı gibi diş ağrısını önlemek için soğuk algılama işlemine artık nasıl müdahale edilebileceğinin bilinmesi çok fayda sağlayacaktır.
Daha önce TRPC5’i potansiyel bir sıcaklık sensörü olarak tanımlayan araştırma ekibi, farelerle yapılan deneylerde TRPC5’i kodlayan genden yoksun olan farelerin dişlerinin soğuğa maruz kalmasına normal şekilde tepki vermediğini buldu. Protein iyon kanallarını bloke etmek için kimyasalların kullanılması da aynı etkiye sahipti.
Deney farelerle yapılmış olmakla birlikte insan dişinin detaylı analiziyle aynı algılamanın insanda da mevcut olduğu anlaşılmıştır. Çıkarılan insan dişlerinin yakın bir analizi yapıldı.
Buna göre dişler dekalsifiye edildiler, sonra bir epoksi reçinesine kondular, sonra dikkatlice dilimlendiler. Odontoblast hücrelerinde aynı TRPC5 kanallarını ortaya çıkardı. Sonuç, aynı algılamanın insan dişlerinde de gerçekleştiğini ortaya koymuştur.
TRPC5 proteini vücudun başka yerlerinde bulunur ve daha önce soğuğu hissettiği ve belirli biyolojik eylemleri tetiklediği gösterilmiştir. Şimdi, dişlerdeki odontoblastların içinde de çalıştığını biliyoruz ve bu, dişlerinde tedavi edilmemiş çürüklerle yaşayan yaklaşık 2,4 milyar insan için biraz rahatlama anlamına gelebilir.
TRPC5 Proteiniyle Yeni Diş Tedavisine
Araştırmacılar, soğuğa duyarlılığın, dişin daha fazla zarar görmesini önlemeye yardımcı olmak için vücuda bir uyarı sinyali olabileceğini öne sürüyorlar . Odontoblast hücreleri soğukta daha aktif hale geliyor, sıcaklıkta bir düşüş, genellikle dişin daha fazla ağrıya maruz kalması anlamına geliyor.
Ağrıyı azaltmada karanfil yağı oldukça etkili. Karanfil yağı, diş ağrısı tedavisi olarak yüzyıllardır kullanılmaktadır. İnsanların hassasiyeti azaltmak için geleneksel olarak bu yağı kullanmasına şaşmamalı. Çünkü karanfil yağının aktif maddesi ojenoldür ve TRPC5’i bloke eder. Hassasiyeti kalıcı olarak azaltmanın yeni yolu olarak TRPC5 proteinini engellemeye yönelik tedaviler umut verici görünüyor.
Dişlerimizdeki çürüklere rağmen rahatlıkla dondurma yiyebileceğimiz günler yakın görünüyor ne dersiniz:)
TRPC5 Proteinin diş ağrısıyla ilişkisine yönelik yeni bilimsel çalışmanın içerik, bulgu ve sonuçlarını merak ediyorsanız aşağıdaki linke tıklayınız:
Kalsiyumun çok yönlü işlevselliğinde TRPC iyon kanallarının rolüne ilişkin ileri okuma için de aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz:
Kaynaklar:
Yazar: NİL GÜREL