Solastalgia’nın Riskleri ve Tedavisi

Solastalgia; iklim değişikliği, doğal afetler veya hava koşulları nedeniyle bir kişinin yaşadığı olumsuz değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan bir depresyon veya sıkıntı biçimidir. Bu durum, kişinin yaşadığı yerle ilgili kimlik, aidiyet ve güvenlik duygusunda derin, genellikle uzun süreli bir bozulmayı beraberinde getirir.
Nispeten yeni olan bu kavram, evleri, arazileri ve toplulukları istenmeyen, olumsuz veya öngörülemeyen çevresel değişikliklere maruz kalan kişilerin yaşayabileceği belirli endişe, umutsuzluk ve travmayı daha iyi açıklamak için geliştirilmiştir. Esasen, sıkıntı içindeki bir ekosistem, bu yerlere ev diyen insanlarda önemli, kronik bir sıkıntı yaratabilir. Solastalji durumunu tetikleyebilecek durum türlerinin örnekleri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kuraklık olması
• Orman yangını
• Su baskını
• Daha temiz kesim yerlerine yerleşmek
• Madencilik
• Sürekli duman veya sis oluşması
• İklimin aşırı sıcak veya soğuk olması
• Mülkün tahrip edilmesinin veya değiştirilmesinin gibi nedenler

Solastalgia Risk Faktörleri

Herkes iklim değişikliğinin etkilerine maruz kalan bir Dünya da yaşadığı için, herkes bu duruma çeşitli derecelerde duyarlı olabilir. Bununla birlikte, çevresel felaketlere, hasara daha yatkın olan veya bu tür olayların tehdidi altındaki bölgelerde yaşayan kişiler ek solastalji riski altındadır. Örneğin, Kuzeybatı Pasifik’te yaşayanlar, önümüzdeki 50 yıl içinde bölgede büyük olasılıkla felaketli veya büyük bir deprem olacağı söylentisi vardır. Bu yaklaşan doğal afet olasılığından duyulan endişe, bazı kişilerde solastaljiyi hızlandırabilir. Ayrıca gerçek bir depremin yıkımını yaşamanın da bu duruma neden olabilir. Bununla birlikte solastalgia geliştirme olasılığını arattıran bazı risk faktörleri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Üzücü bir çevresel değişikliğin doğrudan etkisini yaşamak
• Çevresel değişimle ilgili dolaylı deneyime sahip olmak
• Sel bölgeleri, fay hatları boyunca, düşük deniz seviyesinde, erozyon ve yangına eğilimli araziler gibi doğal afet riski daha yüksek olan bölgelerde yaşamak
• Yoksulluk veya renkli topluluklar içinde yaşamak,
• Doğal afetlerde ve soylulaştırmada daha büyük hasara maruz kalmaya daha yatkın bölgelerde yaşama eğiliminde olmak
• Kentsel büyümenin ittiği örtüşen gruplara uyum sağlayamamak
• Bu gruplar arasında daha az finansal kaynağa sahip olmak veya hayatlarını devam ettirmek için desteğe ihtiyaç duymak.
• Anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer akıl sağlığı sorunlarına sahip olmak
Yapılan bir araştırma da, iklim değişikliğinin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri araştırılmıştır. Araştırma sonucunda marjinalleştirilmiş veya yetersiz hizmet alan topluluklardaki kişileri orantısız bir şekilde etkilediği bulunmuştur. Bu nedenle, bu topluluklarda yaşayan kişiler solastalji geliştirme ve uygun şekilde teşhis veya tedavi edilememe riski daha yüksek olabilir.

Solastalgia Tedavisi

Pek çok kişi yardım almadan bu duruma katlansa da, etkili tedaviler mevcuttur. Bu bozukluk için nitelikli ruh sağlığı uzmanları ile standart tedaviler ve çeşitli psikoterapi biçimleri vardır. Belirtildiği gibi, ilaçlar veya yaşam tarzını içerebilecek doğru teşhisi ve en etkili tedavi planını alabilmek için bilişsel davranışçı terapisi (CBT) alınabilir. Bunun yanında solastalgia tedavi etmenin birçok yolu vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Bilişsel davranışçı terapisi
Bilişsel davranışçı terapisi, düşüncelerin, duyguların ve davranışların birbiriyle bağlantılı olduğu fikrine dayanan bir tür konuşma terapisidir. Danışmanlık için bu yaklaşım, zihinsel sağlığı ve hayata genel bakışı iyileştirmek için olumsuz düşünceleri yeniden yönlendirmeyi veya değiştirmeyi amaçlamaktadır. BDT’nin hem anksiyete hem de depresyon tedavisinde etkili olduğu ve solastalji için birinci basamak tedavi olduğu gösterilmiştir.
Diğer yaklaşımlar
Başarılı olabilecek diğer terapi türleri arasında kişilerarası terapi ve psikodinamik terapi bulunur. Solastalji hastaları, değişen veya değişen çevrelerinin duygusal sonuçlarını ele alır. Bunun yanı sıra, hem varoluşsal hem de pratik olarak yer ve ev duygularını yeniden inşa etmenin yollarını keşfetmekten de yararlanabilir. Genellikle terapötik yaklaşımların bir kombinasyonu kullanılır.
İlaç
Semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için antidepresanlar ve anksiyete önleyici ilaçlar reçete edilebilir.
Solastalgia Tedavisinde Zorluklar
Solastalji tedavisinde en büyük zorluklardan biri, bu durumla ilgili çok üzücü olan şeylerin çoğunun kişinin kontrolü dışında olmasıdır. Bu duruma neden olan çevresel değişikliklerden genellikle sorumlu olan devasa, görünüşte durdurulamaz güçler (kasırga veya tsunamiler gibi), çaresizlik, güçsüzlük ve umutsuzluk duyguları hissetmek, acı çeken kişinin etkisinin çok dışındadır. Tedavide solastalji hastaları kontrol duygularını, umutlarını, amaçlarını ve gelecek planlarını geri almanın yolları üzerinde çalışılır. Ek olarak, birçok araştırmacı, çevresel bozulmanın insan ve ekosistem sağlığı arasındaki bağlantı üzerindeki sonuçlarının uzun süreli olduğu bildirmektedirler. Ve bunun yanı sıra, sıkıntı ve umutsuzluğun gelecek nesillere aktarılabileceği ve solastaljiyi daha da anlamlı hale getirebileceği sonucuna varmışlardır.

Solastalgia ile Başa Çıkma

Solastalgia’nın özellikle de normalde bir sığınak olarak hizmet verebilecek şey yani kolay bir çözümü yoktur. Kişinin evi, toprağı veya topluluğu bozulduğunda, hasar gördüğünde veya tehdit altında olduğunda nedenleri etrafında olduğundan, kolay bir çözümü yoktur. Bununla birlikte, mücadelelerine basitçe bir isim vermek ve giderek yaygınlaşan bir zihinsel sağlık sorunu yaşadığını anlamak, iyileşmenin başlangıcı olabilir. Solastalgia ile başa çıkmak için bazı adımlar atılmalıdır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Terapiyi günlük pratiğe koymak
Bu durum için terapi, duygusal iyiliği araştırmayı, evinden kopukluğu, kafa karışıklığı ve aidiyet eksikliği duygularını ele almanın somut yollarını bulmayı içerir. Terapide öğrenilen derslerin hayatta uygulamaya konması gerekir, bu, başa çıkma ve iyileşmenin günlük olarak gerçekleşeceği yerdir. Önemlisi, bu durumdan kurtulmak için hem psikolojik hem de pratik (yaşam koşullarında veya yaşam tarzında somut değişikliklerde olduğu gibi) adımlar gerekir. Solastalgia’nin nedenlerinin anahtarı, çevresel değişim karşısında hem duygusal hem de fiziksel âlemlerin birbirine bağlandığı yollardır ve aynısı etkili başa çıkma mekanizmaları bulmak için de geçerlidir. Yeni başa çıkma mekanizmalarını öğrenmek, bu duruma dayanmak ve kurtulmak için hayati önem taşır. Ayrıca, somut, pratik yaşam değişiklikleri yapmak da bunun üstesinden gelmenin anahtarı olabilir.
Duygusal sağlık ve ev için bakım yapmak
Solastalji ile ilişkili duygusal travmaları işlemenin birçok etkili ve pratik yolu vardır. Bu adımlar genellikle hem zihinsel işlemeyi hem de hayatı yeniden yapılandırmanın özünü içerir. Dayanıklılık, iletişim, bırakma, öz bakım, sabır, kaygı yönetimi, öz-eylemlilik, planlama ve olumlu düşünme becerilerinin geliştirilmesi, iyileşme sürecinin anahtarıdır. Başa çıkmanın diğer olumlu yolları arasında, kayıp hakkında konuşmak, onurlandırmak ve gerektiğinde yardım istemek olabilir. Çevresel değişimin ruh üzerinde büyük sonuçları olabileceği ve bu değişiklikleri işlemenin zaman, çaba, öz şefkat, topluluk desteği ve çoğu zaman para gerektirebileceği kabul edilmelidir.
Stres giderme ve kişisel bakıma öncelik vermek
Solastalji ile başa çıkmada öz bakım özellikle önemlidir. Yeterince uyumak, iyi beslenmek ve egzersiz yapmak gibi basit çabalar, yaşamı yeniden inşa etme sürecini, evde güvenlik ve rahatlık duygularını yeniden başlatmak için sağlıklı bir rutin geliştirmeye yardımcı olabilir. Aslında rahatlatıcı ve zevkli bulunan her şey de yardımcı olabilir. İşe yarayabilecek olası seçenekler arasında meditasyon, masaj, fiziksel aktiviteler (koşma veya spor yapma gibi), yoga, kitap okuma, film izleme veya günlük tutma sayılabilir. Akıl sağlığı uygulamaları, daha iyi bir gönül rahatlığı bulmaya da yardımcı olabilir.
Planlar yapmak
İster büyük ister küçük olsun, yeni bir yere taşınmaktan yatak odasını yeniden dekore etmeye kadar gelecek için planlar yapmak yardımcı olabilir. Kişi için anlamı ne olursa olsun, evini bir rahatlık vahasına dönüştürmeyi hedeflemelidir. Olasılıklar arasında mobilyaların yerini değiştirmek, badana yapmak veya sadece çiçek bakmak sayılabilir. Her gün tek bir değişim eylemi için taahhütte bulunmak, başlamaya yardımcı olabilir, hayatta ve gelecekte kontrol ve eylemlilik hissini yeniden kazanmaya yardımcı olabilir. Bu durumla başa çıkmak çoğu zaman hayatı ve evi olumlu bir şekilde yeniden inşa etmeyi içerir. Bu, kelimenin tam anlamıyla bir evi yeniden inşa etmeyi, ev veya çevresindeki peyzajın yeni gerçeklerine uyum sağlamayı içerebilir. Yeni bir yere taşınarak veya mevcut evin yeniden şekillendirerek yeni bir başlangıç yapmaya ihtiyaç olabilir. Yeni rutinler oluşturmak, yeni hobiler bulmak ve benzer durumlarda başkalarına yardım etmek de yardımcı olabilir.
Dünya değiştikçe, kalp ve zihin de değişir, olumsuz çevresel değişiklikler durumunda, zihinsel sağlığı fiziksel yıkımla birlikte zarar görebilir ve bazen bu durum solastalji ile sonuçlanır. Bununla birlikte, giderek yaygınlaşan bu durumun tedavisi ve farkındalığıyla, fiziksel travmadan rahatsız olan duygusal refahı eve veya toprakları geri getirmek için yardım bulunabilir. Solastalgia, kişinin durumuna özgü bir duygu girdabıdır, genellikle yer ve ev güvenliğinden kaynaklanan keder, öfke, üzüntü, özlem ve endişe duygularını ele alan bir rahatsızlıktır. Başa çıkmak için zaman, bilinçli çaba, dayanıklılık ve ilerideki daha iyi günlere olan inanç gerekir.

Kaynakça:
researchgate.net/publication/5820433_Solastalgia_The_Distress_Caused_by_Environmental_Change
bureauoflinguisticalreality.com/portfolio/solastalgia/

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu