Hem sporun hem de günlük hayatın vazgeçilmezlerinden olan spor ayakkabı, çoğumuzun için büyük önem taşır. Doğru sporu yapabilmek için, yapılan aktiviteler kadar tercih ettiğimiz ayakkabı seçimine de özen göstermeliyiz. Genelde ayakkabı seçimi yaparken sadece görüntüsüne ve ne kadar moda olduğuna dikkat ediyoruz. Oysa ki kullanım amacını ve rahatlığını göz ardı ettiğimiz spor ayakkabılar, sağlığımızı olumsuz etkiler. Peki spor ayakkabı tercihi nasıl yapılmalıdır?
1. Ayakkabı seçimindeki en önemli faktörlerden biri ayak yapısının bilinmesidir. Ayağınızda herhangi bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, doktora giderek, kendiniz için doğru ayakkabı türünü öğrenebilirsiniz. Ayağınızda yapısal bir sorun bulunuyorsa spor ayakkabı seçiminiz daha fazla önem taşıyor demektir. Çünkü ayak tabanında çökme varsa (düz tabanlık, taban çökmesi vs.), halluks valgus denilen başparmağın dışa doğru dönmesi durumu ya da başparmağınızın ayakkabı ile temas ettiği noktada kemik çıkıntısı varsa, nasır veya tırnak batması gibi sorunlara neden olabilir. Pedografi denilen taban ölçümüyle tespit edilen ayak tabanı düşüklüğü durumunda, doktor tavsiyesiyle ayakkabının içine uygun taban destekleri konulmalıdır. Topuk dikeni var ise, ayakkabının topuk kısmına silikon desteği gerekebilir. Halluks valgus gibi ayak sorunlarında ise geniş burunlu ayakkabılar tercih edilmelidir.
2. Ayakkabı seçerken hangi spor türünü yapacağınızı göz önünde bulundurarak tercih yapmalısınız. Yapılan spora ve ya ayak yapısına göre “air” ya da “gel” yastıkçık özelliği olan ayakkabılar seçilerek ayağa gelen basıncın dengeli bir şekilde dağıtılması sağlanabilir. Örneğin, parmak ucu etkileşimlerinin fazla olduğu tenis sporunda ya da sıçrama hareketlerinin olduğu basketbol sporunda topuk ve ayak tabanında bu gibi desteklerin olması önerilir. Basketbolda ayak bileğini saran ve ayak bileğini destekleyerek burkulma ve yaralanmalara karşı koruyan konçlu ayakkabı tercih edilmelidir. Futbolda tabanı sert olan, ayağı çarpma ve burkulmalara karşı koruyan, çim sahada olabilecek gömülmelere karşı yükseklik ayarlaması yapılabilen ayakkabılar uygundur. Yürüyüş yaparken kullanılacak ayakkabılar ise esnek olmalıdır. Aynı zamanda tabanı şoku absorbe edebilmeli, ayağı iyi kavramalı, topukta ve tabanda hava yastığı bulunmalıdır. Eğer spor salonunda spor yapıyorsanız, topuk ve kenar bölümleri sert, burnu esnek ayakkabılar seçmelisiniz.
3. Spor ayakkabı almaya karar verdiğinizde, size uygun olan spor ayakkabıyı deneyerek topuk kısmının oturması ve başparmak ile ayakkabının ucu arasında ayağınızın rahat edebileceği kadar boşluk olmasına dikkat edilmelidir. Ayak başparmağı ile ayakkabının parmak ucunda 1 cm olmalıdır. Yerle vücudumuz arasındaki kuvvet dağılımını etkileyen ayakkabımız, ayağımıza ne dar ne de bol olmalıdır. Bağcık bölümünün uzun olması, ayak bileğini rahat ettirmesi açısından tercih edilebilir.
4. Spor ayakkabının nefes alması son derece önemli olduğundan, tercih edilen kumaş kalitesine dikkat edilmelidir. Çünkü ayakkabının nefes almaması, kötü kokuya ve mantar oluşumuna neden olabilir.
5. Spor ayakkabı alışverişi, günün geç saatlerinde ve uygun olan çorapla birlikte yapılmalıdır. Çünkü gün içerisindeki tempodan dolayı ayağınızda oluşan şişlik, spor yaparken kan basıncının artması sebebiyle oluşan şişlikle benzer olacaktır. Öte yandan ayakkabı satın alırken iki ayağınıza da ayakkabıyı denemeli ve mağaza içinde yürüyüşler yaparak size uygun olup olmadığını denemelisiniz.
Yazar: Dilara Yeten