Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Thwaites Buzulu

0 186

Thwaites, ~120 km (~80 mil) genişliğiyle Dünya üzerindeki en geniş buzuldur. En hızlı akan buzulu, Batı Antarktika’nın kuzey kıyısındaki Murphy Dağı’nın 50 ila 100 km (31 ila 62 mil) doğusunda yer almaktadır.Thwaites Buzulu

Thwaites Buzul Havzası 74.000 mi² veya 192.000 km2 büyüklüğündedir. İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda’nın toplamından daha büyüktür (İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda’nın toplam yüzölçümü 164.000 km2’dir), ve kabaca Britanya adası büyüklüğündedir (Büyük Britanya 209.000 km2’dir). ABD’nin Florida eyaletinden daha büyüktür (Florida 170.000 km2’lik bir alanı kaplamaktadır).

Thwaites buzulu, taban çizgisinde 800 ila 1200 metre derinliktedir.

Thwaites Buzulu Antarktika’da Nerede?

Thwaites Buzulu, Batı Antarktika Buz Tabakasının (WAIS) bir parçasıdır. WAIS’in alanı yaklaşık 3.435.000 km2’dir.
Thwaites Buzulu, İngiltere’nin Rothera Araştırma İstasyonu ile ABD’nin McMurdo Araştırma İstasyonu arasında kabaca eşit uzaklıkta yer almaktadır. Batı Antarktika’nın Thwaites bölgesi, ABD’nin batısının güneyinde, 7000 mil uzaklıktadır. (Rothera’dan Thwaites Buzulu’nun orta zemin çizgisine = 1588 km; McMurdo’dan Thwaites Buzulu’nun orta zemin çizgisine = 2050 km)

Thwaites Buzulunun deniz seviyesinin yükselmesine katkısı

Thwaites Buzulu tamamen çökecek olursa, küresel deniz seviyesi 65 cm (25 inç) artacaktır. Toplam hacmi 483.000 km3; yüzdürme üzerindeki hacmi 258.000 km3 ve deniz seviyesi eşdeğerini 65 cm dir.

Thwaites Buzulu buz kaybı şu anda tüm küresel deniz seviyesi yükselişinin yaklaşık %4’üne katkıda bulunmaktadır (yıllık 3,5 mm deniz seviyesi yükselişi varsayıldığında) ve önemli ölçüde daha fazla katkıda bulunma potansiyeline sahiptir.
Thwaites Buzulu, son değişikliklerle tutarlı oranlarda hızlanmaya, geri çekilmeye ve genişlemeye devam ederse, yüzyılın sonuna kadar deniz seviyesinin yükselmesine birkaç cm katkıda bulunabilir. Buzulun çökmesi için birkaç yüzyıl gerekecektir. (Hesaplama: 100 km genişliğinde, ~1000 metre kalınlığında, 5 km/yıl, 50 yıl = ~7 cm)Thwaites Buzulu

Thwaites Buzulu’ndan buz kaybı önemli boyutta ve artıyor. Thwaites her yıl, aldığı kar yağışından yaklaşık 50 milyar ton daha fazla buz kaybetmektedir. 2002-2016 arasındaki 14 yıllık dönemde, TG’den biraz daha büyük olan AIS21 Havzası 748 Gt kaybetmiştir; bu da küresel deniz seviyesindeki mevcut 3,2 mma-1=%4,6’lık artış oranına kıyasla 2,07 mm’lik küresel deniz seviyesine eşittir. 50 milyar ton, yıllık 3.5 mm deniz seviyesi artışının %4’üne denk gelmektedir.

2000 yılından bu yana buzulda 1000 milyar tondan fazla net buz kaybı olmuştur. 2002-2016 döneminde (14 yıl), sadece TG’den biraz daha büyük olan AIS21 Havzası toplam 748 Gt kaybetmiştir. Son 4 yılın aynı oranda buz kaybettiğini varsayarsak toplamda 1068 Gt’a ulaşır. Thwaites ve komşu buzulların buz kaybı miktarı son 30 yılda iki katına çıkmıştır.

Thwaites Değişim Geçiriyor

Gözlemler, Thwaites Buzulu buz-okyanus sisteminin Antarktika’daki herhangi bir buz-okyanus sistemindeki en büyük değişikliklerden geçtiğini kesin olarak göstermektedir. Buz yüzeyi hızları, karaya oturma hattının yakınında yılda 2 km’yi (yılda 1,2 mil) aşmaktadır. NASA, Ocak 2019’da buzulun altında Manhattan’ın üçte ikisi büyüklüğünde bir alana sahip bir su altı boşluğu keşfetti. Çoğunlukla önceki üç yıl içinde oluşan ve yaklaşık bin fit yüksekliğinde olan oyuk, muhtemelen buzulun çürümesini hızlandırıyor. Atmosferin ve okyanusun ısınması ve bunların buzulla etkileşimi değişimi tetikliyor.

Thwaites Buzulu İlk Kez Haritalarımızda GörünüyorThwaites Buzulu

Thwaites Buzulu’nun ilk kez tanımlanması Ocak 1947’de ABD Donanması tarafından High Jump Operasyonu’nun havadan fotoğrafik araştırmaları sırasında buz dilinin haritalanması yoluyla olmuştur. Antarktika’nın bu bölgesindeki kıyı şeridinin ilk kez görülmesi ise 1940 yılında, üçüncü Byrd seferinin bir parçası olarak gerçekleşmiştir. Buzulun kendisi ise 1959-66 yıllarında daha kapsamlı bir şekilde haritalanmıştır.

Thwaites Buzulu adını buzul jeoloğu, jeomorfolog ve Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde emeritus profesör olan Fredrik T. Thwaites’den (1883-1961) almıştır. Profesör Thwaites aslında buzulu hiç ziyaret etmemiştir.

Uluslararası Thwaites Buzul İşbirliği (ITGC)

ITGC, altısı saha çalışması odaklı ve ikisi buzul süreçlerinin modellenmesine ve buzulun yakın zamandaki ve gelecekteki evrimine odaklanan sekiz bilim projesinden oluşmaktadır. ITGC, bilim insanlarının saha ve deniz alanlarına ayrı ayrı konuşlandırılma sayıları açısından Antarktika’da şimdiye kadar gerçekleştirilen en büyük ABD-İngiltere ortak saha bilimi programıdır. 2019-2020 araştırma sezonunda ITGC’ye 100’ün üzerinde bilim insanı ve destek personeli katılıyor.
5 yıllık işbirliği tahmini olarak 50 milyon dolara mal oluyor.

Batı Antarktika Buz Tabakası (WAIS) Hakkında Daha Fazla Bilgi

WAIS çok büyük! Büyük Britanya’nın 14 katı, Hindistan’ın yaklaşık büyüklüğü, Alaska’nın yüzölçümünün neredeyse iki katı veya Belçika’nın yüzölçümünün 100 katından fazladır.

WAIS’in tamamen çökmesi ve erimesi halinde küresel deniz seviyesi 3,3 metre yükselecektir; ancak bu süreç için yüzyıllar ila binyıllar gerekecektir.

Kaynakça:
earth.org

Yazar: Tuncay Bayraktar

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku