Cilt sağlığı için E vitamininin ne kadar faydalı olduğu uzun zamandır bilinmektedir ve durum böyle olunca bunun bazı vücut bakım ürünlerinde bir bileşen olarak bulunması olası bir durumdur. E vitamini içinde bileşik sınıfı olan tokoferolün, bu besine çok fazla güç veren bir bileşendir. Bir dizi ürün ve gıdada bulunan tokoferol, güçlü antioksidan ve antienflamatuar etkilere sahiptir. Kanserden görme kaybına ve Alzheimer hastalığına kadar çeşitli sağlık koşulları için incelenmiştir. Ayrıca cilt hasarını azalttığı, sağlıklı yaşlanmayı desteklediği ve bağışıklığı artırdığı bilinmektedir. Bu yazıda tokoferol nedir, faydaları ve kullanım alanları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Tokoferol Nedir?
Tokoferol, güçlü bir antioksidan görevi gören E vitamini formudur. Sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek için cilt bakım ürünlerinde bir bileşen olarak kullanılır. Doğal olarak oluşan iki sınıf E vitamini vardır, bunlar tokoferoller ve tokotrienoller. Bu sınıfların her birinin dört formu vardır ve bu formlar şu şekildedir:
• Alfa
• Beta
• Gama
• Delta
Dolayısıyla E vitamini terimi aslında bu sekiz bileşiğin kolektif bir tanımıdır. Tokoferol E vitamini sınıfı şunları içerir:
• Alfa-tokoferol
• Beta-tokoferol
• Gama-tokoferol
• Delta-tokoferol
İnsan gereksinimlerini karşıladığı bilinen tek tokoferol türü alfa-tokoferoldür. Kullanılan, E vitamini yağ ya da serum, alfa formu ile yapılır. Tokoferol esterleri, antioksidan ve antienflamatuar etkileri nedeniyle cilt bakım ürünlerinde sıklıkla kullanılır. Kullanılabilen esterler arasında tokoferil asetat ve tokoferil linoleat bulunur.
E vitamini esterlerini topikal olarak kullanmanın cilt hasarını hafiflettiği ve sağlıklı yaşlanmayı artırdığı bilinmektedir. Bu E vitamini formu aynı zamanda koruyucu olarak da işlev görür, bu nedenle hindistancevizi yağı gibi cilt iyileştirici bileşenlerle birlikte kullanıldığında, hoş bir koku sağlamaktadır. Tokoferol bileşiklerini şu cilt bakım ve kozmetik ürünlerinde bulunmaktadır.
• Rujlar
• Temel kozmetik ürünleri
• Göz gölgeleri
• Yüz nemlendiricileri ve serumlar
• Vücut fırçaları
• Yüz maskeleri
• Dudak balsamları
• Vücut jelleri
• Şampuanlar ve saç kremleri
• Göz kremleri
• Bebek sabunları
• Kalıp sabunlar
• Tıraş kremleri
• Güneşten koruyucular
Tokoferol ayrıca çeşitli gıdalarda ve E vitamini takviyelerinde bulunur. E vitamini ile takviye etmek beyin, kardiyovasküler, görme ve cilt sağlığına faydalı olabilir, ancak aşırı dozlar tehlikeli olabilir.
Tokoferol Nerede Bulunur?
Tokoferol bitkisel yağlarda bulunur. En fazla tokoferol içeren yağlar şunlardır:
• Buğday tohumu yağı
• Ayçiçek yağı
• Aspur yağı
• Palmiye yağı
• Fıstık yağı
• Mısır yağı
Soya yağı
Alfa-tokoferol ayrıca fındık, tohum ve yapraklı yeşilliklerde de bulunabilir. Gıda kaynakları şunları içerir:
• Ay çekirdeği
• Badem
• Fındıklar
• Yer fıstığı
• Ispanak
• Brokoli
• Kivi meyvesi
• Mango
• Domates
E vitamini almanın en güvenli yolu, besin açısından zengin yiyecekler yemektir. Bu yiyecekleri diyete eklemek, birçok tokoferol avantajından yararlanmaya yardımcı olmaktadır.
Tokoferol Faydaları ve Kullanımları
Tokoferolün faydaları hakkında bilimsel kanıtlar bulunmaktadır ve faydalarından bazıları şu şekildedir.
Güçlü Antioksidan Etkisi
Tokoferol, oksidatif stresin neden olduğu hasarı önleyerek güçlü bir antioksidan olarak çalışır. Araştırmalar, serbest radikal saldırısına karşı savunmasız olan hücre zarları üzerinde koruyucu etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Bu, E vitamini bağışıklığı artıran bir vitamin yapmaktadır. Alfa-tokoferol yeni serbest radikallerin üretimini engelliyor gibi görünmektedir ve gama-tokoferol mevcut serbest radikalleri yakalayıp nötralize edebilmektedir. Bu, ateroskleroz, astım, dejeneratif göz hastalığı, diyabet ve kanser gibi serbest radikallerle ilişkili kronik hastalıkları potansiyel olarak önleme veya geciktirme gücü verir.
Anti-inflamatuar Ajan Olarak Çalışır
Tokoferol, hem vücutta hem de ciltte antienflamatuar aktivite gösterir. Topikal ürünlerde kullanılır ve birçok ciddi sağlık durumunun nedeni olan iltihapla mücadele için dahili olarak alınır. Tıbbın Moleküler Boyutlarında yayınlanan bir araştırmada, karışık tokoferollerin iltihabı azaltmada tek başına a-tokoferole göre daha güçlü olabileceğini belirlenmiştir. Bu nedenle, karışık tokoferollerle takviye, kardiyovasküler hastalık, romatoid artrit ve nörodejeneratif hastalıklar gibi enflamatuar hastalıkların azaltılmasına yardımcı olabilir.
Cildi Nemlendirir
Cilt için E vitamini son derece popülerdir, çünkü bileşikler cilt nemini ve elastikiyetini artırır. Bu yüzden gençlik serumlarında, göz kremlerinde ve vücut losyonlarında tokoferol kullanılmaktadır. Araştırma yayınlanan Moleküler Tıp Dergisinde E vitamini preparatlarının cilt sorunlarının sıklığını ve şiddetini azalttığı vurgulanmaktadır. Koruyucu ve iyileştirici etkileri vardır, cildi nemlendirir ve çevresel hasarın etkilerini azaltır.
Cilt Hasarını Önler ve Yatıştırır
Tokoferil asetat kullanımı, güneşe maruz kalmanın neden olduğu cilt hasarını önlemek için topikal olarak çalışır. Ön kanıtlar ayrıca yaşlanma belirtilerini azaltmaya ve yara izini önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Cilt bakım ürünlerinde bir bileşen olarak kullanıldığında, tokoferolün koruyucu, besleyici etkileri vardır. Kılcal duvarları güçlendirir ve cildin nemini ve elastikiyetini artırır. Birçok çalışma, E vitamininin cilt sorunlarını ve cildin genel sağlığını ve görünümünü iyileştirme yeteneğini belgelemektedir.
Saç Telini Kalınlaştırır
Bu E vitamini izomeri güçlü bir antioksidan olarak çalıştığı için saçınıza çevresel zararları önlemeye veya iyileştirmeye yardımcı olur. Ayrıca dolaşımı teşvik eder ve nemi tutmaya yardımcı olur, böylece kepek ve kaşıntılı kafa derisini azaltmaya yardımcı olabilir. Dermatoloji ve Terapide yayınlanan bir derleme, E vitamini eksikliğinin sıklıkla saç dökülmesi yaşayan insanlarda görüldüğünü belirtmektedir. Bu muhtemelen E vitamini bileşiklerindeki antioksidan özelliklere bağlıdır.
Göz Sağlığını Destekler
Çalışmalar, E vitamininin, yaygın bir körlük nedeni olan yaşa bağlı maküler dejenerasyon gelişme riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. E vitamini takviyelerinin göz sağlığını arttırmak için etkili olması için, besin maddesinin C vitamini, beta-karoten ve çinko ile birleştirilmesi gerekir.
Beyin Sağlığını Artırabilir
Tokoferolün anti-inflamatuar ve antioksidan etkileri nedeniyle beyin sağlığını desteklemek ve nörodejeneratif hastalıklarla mücadele etmek için çalışır. JAMA’da yayınlanan bir 2014 araştırması, günde 2.000 uluslararası alfa-tokoferol biriminin hafif ila orta derecede Alzheimer hastalığı olan hastalarda fonksiyonel düşüşü yavaşlattığı tespit edilmiştir.
Tokotrienol Riskler ve Yan Etkiler
Karışık tokoferoller güvenli midir? E vitamini takviyeleri tipik olarak sadece alfa-tokoferol sağlar, ancak “karışık” tokoferoller ve tokotrienoller de mevcuttur. İkincisi tipik olarak daha az aktiftir, çünkü bu takviyeler sentetik E vitamini formlarıyla yapılır. Yapılan çalışmalar E vitamini gıda kaynaklarından alındığında güvenli kabul edildiğini ve yan etkilere dair belgelenmiş bir kanıt olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, günde 1.000 miligramı (yetişkinler için) aşan çok yüksek E vitamini dozları, pro-oksidan etkilere sahip olabilir ve önerilmemektedir.
Yüksek dozda E vitamini takviyesi almak, yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, mide krampları ve mide bulantısı gibi yan etkilere yol açabilir. Günde 1.000 miligram civarında veya üzerinde doz alırsa, özellikle E vitamini içeren yiyecekler tüketiliyorsa, olası sağlık etkileri hakkında doktorla görüşülmelidir. E vitamini izomerlerinin topikal olarak uygulanması bazı insanlar için tahriş edici olabilir. Olumsuz bir reaksiyona sahip olmadığından emin olmak için önce küçük bir cilt bölgesinde E vitamini yağı içeren az miktarda ürünü denenmelidir.
Tokoferolün Çevresel Çalışma Grubu çalışmalarında 1 puan almıştır. Bunun ana endişe, çoklu E vitamini enjeksiyonlarını, enjeksiyon edilen bölgedeki kanser büyümesine bağlayan fareler üzerinde 1985 tarihli bir çalışmadır. Yine, özellikle topikal olarak uygulandığında, uygun miktarlarda kullanıldığında tokoferol güvenli kabul edilir. Topikal olarak kullanıldığında tokoferol alerjisi olasılığı vardır. E vitamini içeren bir ürünü kullandıktan sonra tahriş, döküntü veya kaşıntı hissederse, kullanımı bırakılmalıdır. Ayrıca, E vitamini takviyelerinin antikoagülanlar, antiplateletler, kemoterapi ilaçları ve radyoterapi dahil olmak üzere çeşitli ilaçlarla etkileşime girebileceği unutulmamalıdır.
Sonuç olarak Tokoferoller, en çok araştırılan ve kullanılan bileşiğin alfa-tokoferol olduğu bir E vitamini bileşimi sınıfıdır. Bileşiğin cilt sağlığını ve görünümünü iyileştirme, beyin işlevini artırma, kardiyovasküler hastalık riskini azaltma ve görmeyi iyileştirme gibi çeşitli tokoferol faydaları vardır. Tokoferol esterler genellikle kozmetik ve vücut ürünlerinde antioksidan, antienflamatuar ve iyileştirici etkileri için kullanılır. Tokoferol açısından zengin yiyecekler yemek ve bileşiği topikal olarak kullanmak güvenli kabul edilir, ancak çok yüksek dozlar almak tehlikeli olabilir.
Kaynakça:
https://www.hollandandbarrett.com/the-health-hub/vitamins-and-supplements/vitamins/vitamin-e/body-beauty-needs-vitamin-e/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminE-HealthProfessional/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu