Göz akıntısı yeni doğanlarda sık görülür ve çoğunlukla tıkalı bir gözyaşı kanalından kaynaklanır. Bir ebeveyn bebekteki tıkalı gözyaşı kanalını çoğunlukla evde tedavi edebilir. Bununla birlikte göz bölgesinde oluşan farklı kızarıklık, şişme veya hassasiyet gibi diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkan akıntı bir enfeksiyon belirtisi veya başka bir göz problemi olabilir. Bu semptomları olan yeni doğmuş bebeği bir doktora göstermeniz gerekecektir.
Bu Normal mi?
Göz akıntısı yeni doğanlarda ve bebeklerde sık görülen bir durumdur. Yeni doğanlarda göz akıntısı yaygındır ve endişe nedenidir. Doktorlar bazen bu durumu dakriyostenoz veya nazolakrimal kanal tıkanıklığı olarak adlandırır. Gözyaşlarının hemen üzerinde bulunan lakrimal bezde gözyaşı oluşur. Gözyaşı sıvısı, göz yüzeyinin temizlenmesine ve yağlanmasına yardımcı olur. Gözyaşı kanalı veya nazolakrimal kanal, burnun yakınındaki gözün köşesinde bulunan küçük bir kanaldır. Bir kişi gözlerini açıp kapadığın da göz kapakları gözyaşı sıvısını bu kanallara iterek burun içine akmasını sağlar.
Gözyaşı kanalı tıkanırsa gözyaşı sıvısı artık göz yüzeyinden akamaz. Tıkanmalar aşırı göz yaşarmasına neden olabilir ve köşelerde yapışkan akıntı oluşabilir. Amerikan Oftalmoloji Akademisi’ne göre, yeni doğanların yaklaşık yüzde 20’sinin tıkalı bir gözyaşı kanalı vardır. Bu durum, bebek doğduğunda gözyaşı kanalının ucu düzgün açık olmadığı için oluşabilir. Tıkalı bir gözyaşı kanalı, bebeğin gözlerinden birini veya her ikisini etkileyebilir.
Evde Nasıl Tedavi Edilir?
Göz akıntısı tıkalı bir gözyaşı kanalından kaynaklanıyorsa, genellikle 4 ile 6 ay içerisinde tedavi olmadan kendiliğinden iyileşir. Bir ebeveyn veya bakıcı tarafından yeni doğandaki sorunlu olan bir gözyaşı kanalı evde tedavi edebilir. Çocuğun gözlerine yakın olan alana dokunmadan önce, enfeksiyonları önlemek için elleri sabun ve ılık suyla yıkamak gerekir. Bebeğin gözüne sabun girmemesi için ellerinizi temizledikten sonra iyice durulanmalıdır. Akıntıyı temizlemek için temiz bir gazlı bez veya yumuşak bir bezi ılık suya batırarak gözün kenarı yavaşça silinmelidir. Tıkalı bir gözyaşı kanalı her iki gözü de etkilerse diğer gözü temizlemek için her zaman yeni bir bez veya gazlı bez kullanılmalıdır.
Rüzgar, soğuk hava ve kuvvetli güneş ışığı semptomları daha da kötüleştirebilir, bu nedenle yeni doğanın gözlerini bu elementlerden korumaya dikkat edilmelidir. Bir doktor ayrıca, açılmasına yardımcı olmak için tıkalı gözyaşı kanalının nazikçe masaj yapılmasını önerebilir ve bunun nasıl güvenli bir şekilde yapılacağını gösterecektir. Gözyaşı kanalına masaj yapmak bazı ipuçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
•İşaret parmağının ucunu yeni doğan burnunun iç köprüsüne doğru, tıkalı gözyaşı kanalının yanına hafifçe bastırılmalıdır.
•Parmağınızla burnu boyunca 2 veya 3 kez aşağı doğru kısa hareketlerle nazikçe dokunulmalıdır. Bu hareketler yumuşak ama sağlam olmalıdır.
•Masaj gün içinde iki kez yapılmalıdır. Sabah bir ve akşam bir kez gerçekleştirilmelidir.
•Yeni doğanın burnunun bir tarafı kızarır veya şişerse, masaj derhal durdurulmalı ve bir doktora başvurulmalıdır.
Tıbbi Tedavi
Bir doktor kronik olarak bloke olmuş gözyaşı kanallarını tedavi etmeden önce anestezik damlalar kullanabilir. Yeni doğanlarda, tıkanmış gözyaşı kanalları doğumdan sonraki birkaç ay içinde kendi kendine açılma eğilimindedir. Bununla birlikte, tıkanıklık sorunu 1 yaşına kadar çözülmediyse, doktor, nazolacrimal kanal probu denilen bir tıbbi tedavi önerebilir. Bu prosedür, bebeğin gözyaşı kanalına küçük bir sonda yerleştirmeyi içerir. Doktor yavaş yavaş boyutu artan probları kullanarak gözyaşı kanalını açabilecektir. Daha sonra kalan kalıntıları gidermek için bir tuzlu su çözeltisi kullanacaktır.
Bazı durumlarda doktor, kanalı açık tutmak için kanala küçük bir tüp veya stent yerleştirebilir. Bu işlemi yapmadan önce, doktor bebeğe anestezik göz damlası verebilir veya hafif bir genel anestezi yapabilir. Bunu anestesiyi yapmak, yürümeye başlayan çocuğa herhangi bir acı veya sıkıntı hissetmesini önleyecektir. Prob genellikle gözyaşı kanalını açmakta başarılı olur. Ciddi bir tıkanıklığı olan çocuklar için, doktor gözyaşı kanalını temizlemek ve açmak için dakriyosistorinostomi denilen daha karmaşık bir cerrahi prosedürü önerebilir.
Diğer Nedenler
Yeni doğanlarda göz akıntısı aynı zamanda konjonktivit veya pembe göz belirtisi olabilir. Konjonktiva gözün önünü koruyan ince bir zardır ve bu zarın iltihaplanmasına Konjonktivit denir. Tıkalı bir gözyaşı kanalından farklı olarak, konjonktivit, gözün beyaz kısmının kırmızı olmasına neden olur. Yeni doğanlarda konjonktivit belirtileri:
•Doğumdan 1 ile 14 gün sonra gelişen drenaj veya akıntı
•Kabarık, kırmızı veya yumuşak göz kapakları
•Kırmızı, tahriş olmuş gözler
Yeni doğanlarda konjonktivit bazen tıkalı bir gözyaşı kanalı boyunca ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, hamile bir ebeveyn doğum yaparken bebeğe bakteriyel veya viral bir enfeksiyon geçirebilir ve bu da konjonktiviteye yol açabilir. Konjonktivit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, ciddi olabilir ve yeni doğanın hemen bir doktora görünmesi gerekecektir. Bir enfeksiyon göz akıntısına neden oluyorsa, doktor topikal, oral veya intravenöz antibiyotikler önerebilir. Enfekte göze ılık bir bez uygulamak, tahrişi hafifletmeye ve şişliği azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca kimyasal tahriş de yeni doğanlarda konjonktivite neden olabilir. Sağlık çalışanları, enfeksiyonları önlemek için yeni doğanlara sıklıkla antibakteriyel göz damlası verirler. Bu göz damlaları bazen konjonktivit belirtileri ile sonuçlanabilecek tahrişe neden olabilir.
Komplikasyonlar
Bloke gözyaşı kanalları bazen dakriyosistit denilen bir enfeksiyona yol açabilir. Dakriyosistitin belirtileri arasında:
•Gözden yoğun akıntı gelmesi
•Gözün köşesinde kızarıklık
•Burun tarafında yumuşak bir şişlik veya beze
•Ateş
Bir yeni doğan bu semptomlardan herhangi birine sahipse, ebeveyn veya bakıcısı tarafından bir doktora götürmesi gerekecektir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Bir çocuğun gözyaşı kanalları birkaç ay sonra temizlenmezse, çocuk doktora görünmelidir. Göz akıntısı veya gözleri yaşaran yeni doğanlarda çocuk doktoru veya çocuklarda uzmanlaşmış göz doktoru olarak bilinen bir göz doktoruna görünmek tavsiye edilir. Bu sağlık uzmanları hastalığın nedenini teşhis edebilir ve enfeksiyon belirtilerini kontrol edebilir. Gözyaşı kanalları 6 ile 8 ay sonra tıkalı kalırsa, bebek için tıbbi yardım almak da önemlidir. Göz enfeksiyonu belirtileri olan yeni doğanların hemen doktora görünmesi gerekir. Göz enfeksiyonu belirtileri:
•Kırmızı, ağrılı veya şiş gözler
•Şişmiş göz kapakları
•Sarı, yeşil irin veya akıntı
•Gözün iç köşesinde şişlik
Yeni doğanlarda göz akıntısı sık görülür ve sıklıkla tıkalı bir gözyaşı kanalının sonucudur. Tıkanma genellikle 4-6 ay içerisinde kendiliğinden geçer. Bununla birlikte, yeni doğanlar da göz kızarıklığı, göz akması veya gözlerde aşırı sulamanın, nedeni teşhis etmek ve göz enfeksiyonunu ekarte etmek için bir doktora görünmelidir. Ebeveynler ve bakıcılar, bebeği evde akıntıyı temizleyerek ve bölgeye günde iki kez nazikçe masaj yaparak tıkalı bir yırtık kanalını tedavi edebilir. Bir doktor bunun nasıl yapıldığını gösterebilir.
Yeni doğanların göz bölgesindeki kızarıklık, şişme veya ağrılı göz enfeksiyonu belirtisi olabilir. Bir bebeğin bu işaretleri varsa hemen bir doktora danışılmalıdır.
Kaynakça:
aao.org
cdc.gov
engage.aapos.org
hct.nhs.uk
kidshealth.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu