YÖS yada uzun adıyla Yabancı Öğrenci Sınavı, Türkiye Cumhuriyeti sınırları dahilinde yer alan yüksek öğretim kurumlarında okumak isteyen yabancı uyruklu öğrencilerin girdiği bir sınavdır. Bu sınava girebilmek için belli başlı kriterlere sahip olmanız gerekir. Bu anlamda son derece karmaşık da kabul edilen bir uygulamaya sahip olan YÖS, son yıllarda tıpkı diğer OSYM sınavları gibi çok defa değişikliğe uğramıştır. 2011 yılına dek, bizzat ÖSYM tarafından düzenlenen bu sınav, sonrasında üniversitelerin kendi yetkisine terk edilmiş ve de bu konuda, inisiyatif bizzat yüksek öğretim kurumlarında belirlenmiştir. Bakıldığında YÖS’ün tarihi aslında 40 yıla dayanır. Son derece eski bir sınav türü olan YÖS’e 2012 yılına dek sadece yabancı pasaport taşıyan şahıslar girebilmekte idi. Ancak sonrasında yapılan güncellemeler sonrasında Türk vatandaşlarının da bazı durumlarda yabancı olarak kabul edilebileceği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu durumun hasıl olabilmesi, söz konusu Türkiye vatandaşının yurtdışında bir okuldan mezun olması şartına bağlanmıştır. Yani artık Türk de olsanız şartları varsa, YÖS’e girebilirsiniz. YÖS, her ne kadar özellikle de girmeyen ya da girmeye bir şekilde hakkı olmayanlar tarafından kolay sanılsa da artık iyi bir bölüme girme neredeyse imkansız bir hale gelmiştir. Türkiye’de yaşayan yabancı sayısının son derece çok oluşu ve de sınavın 75 ülkede düzenleniyor ve de online olarak tercih yapılıyor olması bölüm puanlarının fullenmesi sonucunu da beraberinde getirmiştir.
Son derece kolay sanılsa da YÖS’le Türkiye’nin önde gelen üniversitelerine girmek en az LYS kadar zordur. Ancak bu konuda bilgi sahibi olmayan birçok kişi fikir sahibi olduğu için çok enteresan diyaloglar da yaşanabilmektedir. YÖS, aslında Amerikan eğitim sisteminden bir esinti olarak da kabul edilebilir. Temelinde IQ ve Matematik olan bu sınav, artık birçok üniversite tarafından düzenlenir ve de adayalar birden fazla sınav sonucuna sahip olabilmekte ve de bu sayede şanslarını artırabilmektedirler. Ancak sınav ücretleri son derece fahiş olup, birden fazla sınava girenleri maddi anlamda zorlayabilmektedir. Türkiye’de YÖS’ü en başarılı şekilde düzenleyen kurum İstanbul Üniversitesi’dir. 70 sorudan oluşan İÜYÖS ile, 75 ülkede sınav düzenleyen bu kurum, son derece yüksek puanla kazanılacak bir hale gelmiştir. Tıp veya hukuk okumak istiyorsanız bu durumda neredeye 70 sorunun 70’ini de çözmeniz ve de yaşınızın ve de uyruğunuz avantajlı olması gerekir. Çünkü 5 kişilik her kontenjan için ortalama 300’den fazla kişi müracaat eder ki bu tıp ve hukukta 2000 ila 4000’ne kadar çıkabilir ve sadece her uyruktan birer kişi alınır ve de toplam kontenjan da 5 ila 10 arasında değişir. Bu da yerleşmeyi son derece zorlu bir hale getirir.
YÖS’e hazırlık yapmadan girmek tamamen hayal kırıklığına sebep olacaktır. Bu yüzden sınav son derece ciddiye alınmalı ve de başarılı olmak için çok ama çok çalışılmalıdır. Bu anlamda özellikle de son yıllarda yaşanan yabancı göçü ve de sınavın 75 ülkede düzenleniyor olması rekabeti daha da zorlu bir hale getirmiştir. YÖS kursları yaklaşık 5 ila 15 bin Türk lirasında değişir.
Yazar:Emir Karasu