1- Bilim adamları yıllarca ses üretiminin ana öğesini uçakların uçma ilkesi de olan Bernoulli ilkesine dayandırmıştır. Artık biliyoruz ki ses oluşumu çok daha komplike bir yapıdadır. Soluk verildiği zaman akciğerlerde bulunan hava, hızlı bir şekilde açılıp kapanır özellikte olan ses tellerine doğru itilmektedir. Ses tellerinde bulunan hava dönüşümlü olarak sıkıştırılmakta ve serbest bırakılmaktadır, böylece ses dalgaları oluşur.
2- ABD Ses ve Konuşma Merkezi’nde yapılan araştırmalara göre şarkı söyleme eylemi daha çok beynin sağ yarısının işleviyken, konuşmak ise beynin sol tarafının işlevidir. Bu durum felç geçiren bireylerin konuşmamalarına rağmen şarkı söylemelerini açıklar niteliktedir. Bu durum konuşma zorluğu çeken bazı şarkıcıların şarkı söyledikleri zaman neden hiç sorunla karşılaşmadıklarını da açığa çıkarır.
3- Konuşma sesi düzeyi 60 desibel kadardır. İnsan sesinin en yüksek seviyesi Guinness Rekorlar Kitabı’na giren İngiliz Jill Drake’e aittir. Drake’in 129 desibel düzeyinde olan çığlığı rock grubu AC/DC konserinde açığa çıkan gürültü seviyesine eşdeğerdir.
4- Afrika kıtası güneyinde bulunan Botswana’da konuşulan ve dünyanın en karmaşık dili olarak da bilinen !Xóõ adlı Afrika dilinde 112 çeşit ses var.
5- Tuva gırtlak müziği, diğer bir adı ile Khöömei Rusya Federasyonu’na bağlı olan, özerk Tuva Cumhuriyeti’nde yapılan farklı bir müzik türüdür. Bu müzik türünün en temel niteliği gırtlaktan aynı anda çok farklı sesler çıkarılarak yapılmasıdır.
6- Bir gırtlak şarkıcısı aynı anda 4 çeşit frekansta sesler çıkarabilmektedir. Gırtlaktan şarkı tekniğini anlamak için gayda göz önünde bulundurulabilir. Gaydacılar ilkin kalın bir ses çıkararak sonrasında üstüne başka tonlar ekleyerek, gırtlak şarkıcıları vokal katmanlarını dil kökünü ya da gırtlak kapağını yöneterek çıkardığı seslere başka frekanslardaki sesleri ekler.
7- Şarkı söyleme tekniklerinden bağımsız olarak erkek bireylerde bariton ses, bas seslerden ve tenor seslerden daha sık görülmektedir. Benzer biçimde orta aralık ses düzeyine karşılık gelen mezzosoprano sesi kadınlarda en yaygın olan ses tipidir.
8- Tüm çocukları aynı ses düzeyinde olan sopranolar olarak düşünmek mümkündür. Hem erkek hem de kız bireylerde ergenliğe kadar ses tellerinde uzama ya da kalınlaşma görülmemektedir. Ergenlik ile beraber erkeklerin ses telleri ile kızların ses tellerinde belirgin farklılıklar görülür.
9- Seslendirilmiş olan en düşük frekanslı kalın ses Tim Storms isimli şarkıcının çıkarmış olduğu, piyanonun en kalın sol sesi kalınlığından sekiz oktav kalın olan bir sol sesidir. İnsan kulağının normalde duyamadığı bu çok düşük frekanslı ses bir mikrofon aracılığı ile yakalandı ve yapılan ses analizleri ile doğrulandı.
10- Fırtınada çıkan ses 10 oktav gibi çok yüksek bir ses aralığı ile Guinness Rekorlar Kitabı’nda yerini almıştır. Bu bir şarkıcının çıkardığı ses aralığının 3 katı seviyesinden daha fazladır.
Kaynakça:
Bilim ve Teknik Dergisi
Yazar: Taner Tunç
Çok işime yaradı