Beyaz barbunya özü özellikle son dönemlerde popülerleştirilmesi sayesinde, kilo vermeye yardımcı olarak daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu takviyenin bir karbonhidrat bloker olarak işlev gördüğü ve kandaki şeker ve yağ moleküllerinin seviyelerini azalttığı iddia edilmektedir. Bunun yanında yan etkileri olduğu iddia edilmektedir. Bu yazıda Beyaz barbunya özü (ekstraktı) nedir bileşenler, işlevi ve yan etkileri hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Beyaz Barbunya Özü Nedir?
Beyaz barbunya, nişastanın parçalanmasını ve sindirimini bloke ettiği iddia edilen bir protein (amilaz bloke edici) içeren çeşitli yaygın fasulye (Phaseolus vulgaris)’dir. İnsanlarda, bu proteinin:
• Karbonhidrat emilimini engelleyici olarak hareket etmektedir
• Yağ rezervlerinin yakılmasına yardımcı olmaktadır
• İştahı bastırmaktadır
• Yemeklerden sonra kan şekerini ve insülin artışlarını azaltmaktadır.
Ayrıca, beyaz barbunya fasulyesi lektin fitohemagglutinin içerir. Birlikte fitohemaglutinin yüksek miktarlarda insanlar için toksik olan, daha düşük konsantrasyonlar iştah bastırıcı etkileri olabilir. Bu nedenlerden dolayı, beyaz börülce özü, farklı markalar altında bir kilo kaybı takviyesi olarak satılmaktadır. Beyaz börülce özünün şu etkileri olduğu bilinir:
• Faz 2 (Phaseolamin 2250, Faz 2 Nişasta Nötrleştirici ve Nişasta Lite olarak da bilinir), bir a-amilaz blokeridir
• Beanblock, bir a-amilaz bloker ve fitohemagglutinin kombinasyonu
Bileşenleri
Beyaz barbunya ekstraktının ana aktif bileşikleri şunlardır:
• Amilaz bloker: Phaseolamin olarak da adlandırılan bu lektin, nişastanın onu parçalayan enzime (a-amilaz) bağlanmasını önleyerek bir karbonhidrat bloker olarak işlev görür. Bu, vücuda daha az karbonhidrat emildiği anlamına gelmektedir.
• Fitohemagglutinin: Bu lektin, bağırsak astarındaki reseptörlere bağlanır ve bazı hormonların salınımını etkileyerek iştahı bastırmaktadır (grelin azaltır).
Az miktarda bulunabilecek diğer beyaz barbunya bileşikleri şunlardır:
• Tripsin ve kimotripsin blokerleri: Protein sindirici enzimler tripsin ve kimotripsin bloke ederler. Yüksek sıcaklıklar ve basınç bu blokerleri yok edebilir, böylece fasulye yerken veya ekstrakt alırken yaşanan sindirim problemlerini önleyebilir.
• Phaseolin: Çok besleyici yapıya sahip olan bir amino asit kaynağıdır fakat bu protein alerjiye sebep olabilir.
• Saponinler: Bu maddelerin hem pozitif (antioksidan görevi gören ve mantar ve virüslere karşı koruma) hem de negatif (protein sindirimi ve mineral alımını azaltan) etkileri olabilir.
• Fitik asit: Mineral besinlerin emilimini ve proteinlerin sindirimini azaltır, ancak bağışıklık sistemini güçlendirir ve bazı kanserlere karşı koruma sağlayabilir:
• Arcelinler: Bu lektinler, böceklerin bağırsaklarındaki bir membrana bağlanır ve besin maddelerini emmelerini önler. İnsanlarda hiçbir etki tarif edilmemiştir.
Nasıl Çalışır?
Karbonhidratlar tükürük ve pankreasta bulunan enzimlerle (a-amilazlar) sindirilir. Bitkiler, onları besleyen böceklere ve memelilere karşı savunma mekanizmaları olarak çeşitli a-amilaz blokerleri geliştirmiştir. Beyaz barbunya fasulyesinde bulunan a-amilaz bloker, a-AI1, insan a-amilazlarına karşı aktiftir. Bu karbonhidrat bloker a-amilaz enzimine bağlanır ve nişastanın erişimini önler. Sonuç olarak, nişasta parçalanamaz ve bağırsaklar tarafından daha az basit şeker emilir. Bu engelleyicinin aktivitesini etkileyen faktörler şunlardır:
• pH seviyesi: Aktivitesi hafif asit koşullarında en yüksektir.
• Süre: Optimal engelleme aktivitesi normal olarak 10-40 dakika sonra elde edilir. Bununla birlikte, pH optimal değilse 120 dakikaya kadar gerekebilir.
Beyaz barbunya fasulyesinde bulunan diğer aktif bileşik, fitohemagglutinin, ince bağırsağın iç yüzeyine bağlanır. Bu, tokluğu (kolestokinin ve glukagon) destekleyen hormonların salınmasını tetikler ve açlığa neden olan hormonun (grelin) üretimini önler, böylece iştahı bastırır.
Yan Etkiler ve Önlemler
İyi tasarlanmış klinik çalışmaların olmaması nedeniyle beyaz barbunya ekstraktının güvenlik profilinin nispeten bilinmediğini unutmayın. Bu nedenle, aşağıdaki yan etkiler listesi kesin değildir. Sağlık durumuna ve olası ilaç veya takviye etkileşimlerine bağlı olarak diğer olası yan etkiler hakkında doktora danışılmalıdır.
Beyaz Barbunya Lektinleri
Lektinler, spesifik hücreleri ve proteinleri tanıyan karbonhidrat bağlayıcı proteinlerdir. Yaygın fasulye çeşitleri, birçok toksik semptomdan sorumlu olan farklı tiplerde lektinler içerir. Lektinlerin karbonhidrat bağlama kapasitesi toksisitelerinin muhtemel bir nedenidir. Lektinler bağırsak astarına bağlanabilir ve sindirim enzimlerinin işlevine müdahale edebilir. Fasulye proteinlerinin yaklaşık % 15’i lektin olduğundan, lektine duyarlı bireylerde çeşitli zararlı etkilere neden olabilir, örneğin:
• Sızdıran bağırsak
• Bazı gıda bileşenlerine karşı artan hassasiyet
• Otoimmün hastalıklar
• Azaltılmış besin sindirimi ve emilimi
Fasulye lektinleri arasında insan sağlığına en uygun olanı fitohemagglutindir. Kırmızı barbunya fasulyesi en yüksek fitohemagglutinin konsantrasyonunu içerir. Fitohemagglutinin zehirlenmesi nispeten yaygındır ve aşağıdaki semptomlara sahip olabilir:
• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Mide ağrısı
• Bağırsak iltihabı
• Bağırsakta daha az besin emilimi
• Hasarlı karaciğer fonksiyonu
Sıçanlarda, fitohemagglutinin, bağırsak bozukluklarına katkıda bulunabilecek ince bağırsak bakterilerinin aşırı büyümesine neden olmuştur. Fasulyeler ıslatıldığında ve uygun şekilde pişirildiğinde fitohemagglutinin parçalanır. Bu nedenle, zehirlenmeyi önlemek için çiğ fasulye ve yanlış işlenmiş beyaz böbrek özütü tüketmekten kaçınılmalıdır.
Beyaz Barbunya Antinutritional Maddeler
Yaygın olarak tüketilen fasulye çeşitleri, çeşitli antinutritional maddeleri içerir, bu maddeler şunlardır:
• a-Amilaz blokerleri
• Protein sindiren enzim blokerleri (tripsin ve kimotripsin blokerleri)
• Saponinler
• Fitik asit
a-Amilaz blokerleri, fasulye nişastalarının haşere böcekleri ve memeliler tarafından sindirilmesini önlemektedir. Kilo kaybı ve kan şekeri kontrolü için kullanıldığında, beyaz barbunya ekstraktının kalın bağırsakta sindirilmemiş karbonhidratların artan fermantasyonu nedeniyle aşağıdaki semptomlara neden olduğu bildirilmiştir:
• Gaz
• İshal
• Şişkinlik
• Kabızlık
Semptomlar normal olarak hafiftir ve birkaç gün devam eden tedaviden sonra düzelir. Tripsin ve kimotripsin blokerleri bu enzimlerin bağırsaktaki proteinleri sindirmesini önler. Ek olarak, şu şikâyetlere neden olabilirler:
• Azaltılmış besin emilimi (farelerde)
• Hazımsızlık
• Karın ağrısı
Beyaz barbunya fasulyesi de farklı saponinler içerir. Saponinlerin ana potansiyel zararlı etkileri şunlardır:
• Düşük kolesterol emilimi
• Kırmızı kan hücrelerini parçalamak
• Azaltılmış mineral alımı
• Düşük protein sindirimi
• Yetersiz sindirim nedeniyle kilo kaybı ve azaltılmış gıda alımı
Fitik asit insanlar tarafından düzgün bir şekilde sindirilemez ve bu nedenle neden olabilir:
• Kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko gibi temel minerallerin azaltılmış olması (fitik asit onlara bağlanır)
• Proteinlerin ve yağların azaltılmış emilimi (fitik asit, tripsin ve lipazlar gibi protein ve yağ sindirici enzimlere bağlanır ve bunları engeller)
Bu beslenme karşıtı maddeler genellikle tohum kaplamasında bulunmadığından, fasulye dehullingi seviyelerini azaltmaz.
Beyaz Barbunya Alerjeni
Beyaz börülce özü, midede pepsin tarafından sindirilemeyen birkaç protein içerir. Bu, gıda alerjenlerinin karakteristik bir özelliğidir çünkü pepsin dirençli proteinlerin ince bağırsağa ulaşması ve bağırsak bağışıklık sistemini tetiklemesi daha olasıdır. Alerjen olarak tanımlanan börülce proteinleri şunları içerir:
• Phaseolin
• Fitohemagglutinin
• a-Amilaz engelleyici öncüsü
• Geç embriyogenez bol proteinleri
Barbunya ekstresi, alerjisi ve astımı olan 355 kişi üzerinde yapılan gözlemsel bir çalışmada en yaygın baklagillerden elde edilen diğer ekstraktlardan daha yüksek bir alerjik reaksiyon sıklığına neden olmuştur. 23 yaşında bir kadın, pişmiş beyaz barbunya fasulyesi yedikten sonra potansiyel olarak hayatı tehdit eden alerjik reaksiyona (anafilaktik şok) maruz kaldı. Fitohemagglutinin ve phaseolin, büyük olasılıkla onu tetikleyen bileşikler olarak tanımlanmıştır. Farelerde yapılan bir çalışmada, barbunya proteinleri, antikorların, histamin, beyaz kan hücrelerinin (mast ve eozinofil hücreleri), proteini parçalayan enzimlerin ve sitokinlerin kan seviyelerini arttırmıştır.
İlaç Etkileşimleri
Beyaz barbunya ekstraktında bulunan amilaz bloker kan şekeri seviyelerini düşürebildiğinden, etkisi antidiyabetik ilaçlara eklenebilir ve kan şekeri seviyelerinin çok düşük düşmesine neden olabilir. Beyaz börülce özü alan diyabetik hastalar sıklıkla kan şekeri düzeylerini izlemelidir ve doktorlarıyla ilaç gibi dozajlar hakkında konuşmaları gerekebilir:
• Ensülin
• Glimepirid
• Gliburid’in
• Pioglitazon
• Rosiglitazon
• Klorpropamid
• Glipizide
• Tolbutamidin
Beyaz barbunya ekstraktında fitik asit izleri bulunabilir. Bu olabilir, çünkü kan pıhtılaşmasını yavaşlatmak, beyaz barbunya özü riskini artırabilir kanama ve morarma da kan gibi pıhtılaşmayı azaltmak ilaçlar ile birleştirildiğinde:
• Aspirin
• Klopidogrel
• Dalteparin
• Diklofenak
• Enoksaparin
• Heparin
• ibuprofen
• Naproksen
• Warfarin
Beyaz barbunya ekstraktında az miktarda tripsin ve kimotripsin blokerleri bulunabilir ve bu protein parçalayıcı enzimleri (tripsin ve kimotripsin) bloke edebilir. Bazı aşılar (örn. Hepatit B virüsü aşısı), interferonlar (örn. IFN-a2b), hormonlar (örn., İnsan büyüme hormonu) ve enzimler (örn. Prolaktazim) gibi protein ilaçları alan hastalar, dozu düşürmek zorunda kalabilir, çünkü tripsin ve kimotripsin bloke edilmesi vücudun bunları ortadan kaldırması için geçen süreyi artırabilir.
Takviyeler
Faz 2, aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli formlarda diyet takviyesi olarak kullanılır:
• Pudra
• Tabletler
• Kapsüller
• Chewables
• Toz içecekler
Faz 2, sakız, ekmek ve pizza hamuru ve patates püresi gibi ürünlere, etkinlik kaybı olmadan veya gıdanın görünüşünü, dokusunu ve şeklini değiştirmeden sokulmuştur. Beanblock olarak satılmaktadır:
• Kapsüller
• Tabletler
Dozaj ve Toksisite
Beyaz barbunya ekstraktı herhangi bir koşul için onaylanmadığından resmi bir doz yoktur. Ek üreticiler ve kullanıcılar deneme yanılma yöntemine dayalı gayri resmi yönergeler belirlemişlerdir.
Faz 2
Faz 2, en az 3.300 birim/mg a- amilaz aktivitesine standardize edilir. Faz 2 tipik bir dozu, her öğünden önce alınan 1-2 kapsüldür (her biri 500 mg). 30 gün ila 24 hafta arasında değişen süreler için 3.000 mg/gün Faz 2 kullanan farklı klinik çalışmalarda ciddi yan etkiler bildirilmemiştir. Özel bir güvenlik paneli, günde maksimum 10 g Faz 2 alımını onaylamıştır. Sıçanlarda, 5 g/kg vücut ağırlığına kadar tek bir Faz 2 dozu veya 90 gün boyunca 1 g/kg vücut ağırlığına kadar olan dozlarda herhangi bir advers reaksiyona, organ ağırlığında değişikliklere veya artmış ölüm oranına neden olmamıştır.
Benzer şekilde, 2.5 g/kg vücut ağırlığı Faz 2’ye 28 gün boyunca verilen sıçanlarda hiçbir yan etki gözlenmemiştir. Bu proteinlerle ilişkili yan etkileri azaltmak için, beyaz börülce ekstraktının özel bir hazırlama işlemi, fitohemagglutinin ve tripsin blokerlerini önemli ölçüde parçalamaktadır.
Beanblock
Beanblock, en az 1.100 birim/mg a-amilaz aktivitesi ve 10,000 ila 30,000 arasında fitohemagglutinin aktivitesi/g olarak standardize edilmiştir. Önerilen doz yemeklerle birlikte 100 mg, 2x/gündür. 12 haftaya kadar olan süreler için standart doz alan deneklerde ciddi bir yan etki gözlenmemiştir. Beyaz börülce özü içeren bir gıda karışımı Salmonella veya hamster hücrelerinde mutasyona neden olmamıştır. 28 gün süren farelerin davranışı, toplam vücut ağırlığı, organ ağırlığı ve ölümü üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Kullanıcı Yorumları
Beyaz barbunya ekstraktını bir karbonhidrat bloker olarak alan kullanıcılar, kilo kaybının beklediğinden daha az olmasına rağmen, başarılı kilo kaybı ve iştahın azaldığını bildirmiştir. Şişkinlik ve gaz en sık görülen yan etkilerdir. Bazı kullanıcılar, herhangi bir etki görmedikten sonra ek almayı bıraktılar ve daha da fazla karbonhidrat yedikleri için kilo almışlardır. Kan şekeri seviyelerini düşürmek için (çoğu diyabetik olan) beyaz barbunya özü kullanan tüketiciler etkilerinden memnun kalmışlardır.
Karbonhidrat Blokerleri Çalışıyor mu?
Sınırlı kanıt, beyaz barbunya ekstraktının kilo vermesine, yemeklerden sonra kan şekerini ve insülin artışlarını azaltmasına, iştahı azaltmasına ve kan yağ seviyelerini düşürmesine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Ancak sonuçlar kesin değildir ve daha iyi, daha doğru tasarlanmış çalışmalara ihtiyaç vardır. Önemli olarak, takviyede bulunan a-amilaz sadece nişastaya karşı etkilidir. Bu nedenle, düşük karbonhidratlı bir diyet uygulayan insanlar çok az sonuç görürken, en şiddetli etkiler, diyetleri sıklıkla aşağıdakiler gibi karmaşık karbonhidratlar içerenlerde gözlenecektir:
• Ekmek
• Makarna
• Pirinç
• Pizza
• Patates
Ekstrakt, sindirimleri için a-amilaz gerektirmeyen basit şekerlerin emilimini engellemez, örneğin:
• Meyve
• Süt
• Şeker
• Kekler
• Atıştırmalıklar
Karbonhidrat blokerleri düşük kalorili diyet ve bazı egzersizlerle birlikte daha iyi çalışırlar. Bu sadece yağ yakmaya yardımcı olmayacak, aynı zamanda yağsız vücut kütlesinin kaybını da önleyecektir.
Ekstrakt genellikle güvenli olarak kabul edilmesine rağmen, toksisitesi sadece kısa süreli olarak değerlendirilmiştir. Beyaz barbunya ekstraktının uzun süreli etkileri bilinmemektedir. Aynı şekilde, onun hakkında bilgi gebelik ve emzirme sırasında etkileri yanı sıra içinde olan hastalarda karaciğer ve böbrek hasarı, çalışılmamıştır. Beyaz börülce özü (ve diğer karbonhidrat blokerleri) kilo vermek isteyen bireylerde fiziksel egzersiz ile birlikte sağlıklı bir diyetin yerini tutamaz. Bununla birlikte, özellikle düzenli olarak karmaşık karbonhidratlar yiyen insanlar tarafından bir yardım olarak kullanılabilir.
Kaynakça:
examine.com
myprotein.com
drformulas.com
hnkeyuan.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu