Boeing 777
Boeing 777, Boeing ailesinin en önemli uçaklarından biridir. 777 geniş gövdesi ve 2 dev motoruyla denizaşırı ülkelere seyahat etmek isteyen yolcular için üretilmiştir. Boeing 777’ler dünyanın en büyük ikizjetleri olarak adlandırılırlar. Yolcu kapasiteleri 314 ile 451 arasında değişmektedir. Menzili 17,372 kilometredir buda onu dünyanın en uzun menzilli ticari yolcu uçağı yapmaktadır. Boeingin bu devasa jetinin, ‘triple seven, seven seven seven, seven seventyseven gibi çeşitli telaffuzları vardır. 777ler devasa turbo fan motorlara sahiptirler. Uçağın iniş takımı bölümlerinin her birinde, 6’şar tekerlek bulunmaktadır. Uçak Boeingin karma uçağı sıfatını taşır çünkü yapımında Boeingin diğer 6 modelinden ilham alınmıştır. Uçak büyük ölçüde bilgisayar destekli çalışmaktadır.
777 üretimine 1993 yılında başlanılmıştır. İlk deneme uçuşunu 1994’te ilk ticari yolcu uçağı sıfatıyla tarifeli uçuşunu ise 1995’te gerçekleştirmiştir. �777 günümüzde piyasanın en çok rağbet gören uçaklarından biridir. Ana kullanıcıları Emirates, United Airlines, Air France, Singapore Airlines, Türk Hava Yolları ve Austriandır. 777’lere Pratt & Whitney ve Rolls Royce motor tedariki sağlamaktadırlar. Boeing 777, serileri arasında en çok rağbet gören 777-300ERdır, 2014 itibariyle yaklaşık olarak 464 adet 777-300ER teslim edilmiştir. Filosunda en çok 777 bulunduran havayolu şirketi Emiratesdir. �777ler en güvenilir uçaklardan biridir öyleki tarihte ölümcül kaza yapan bir 777ye rastlanılmamıştır. Ancak, Mart 2014 tarihinde Malezya Havayollarına ait bir 777 esrarengiz bir şekilde Güney Asyada kaybolmuştur.
Boeing 777’nin muadili sayılabilecek birkaç uçak modeli vardır. Bunlar Airbusın A330 ve A350 uçaklarıdır. Tipik olarak A330 A350ye nazaran daha çok 777ye benzerlik göstermektedir. �Uçağın koltuk dizaynı 3-3-3dür, bunun anlamı sağ ve sol koridor taraflarında 3er orta kısımda ise 4 koltuk bulunur. Boeing 777 7 adet alt türü bulunmaktadır. Bunlar;�777-200, 777-200ER, 777-200LR, 777-300, 777-300ER, 777-8X, 777-9X. 777-300 ve 777-300ERın uzunlukları birbirine eşittir 73.9 metre. 76.5 metre ile en uzunu 777-9Xdir.
Boeing 747�
Boeing 747, dünyanın en popüler ticari yolcu uçağıdır, havacılıkla alakası olan olmayan herkes Boeing 747’i bilir. Boeing 747 geniş gövdeli, uzun menzilli bir ticari yolcu jetidir. Yapımına 1968’de başlanılmış ve günümüzde üretimi devam etmektedir. �Boeing 747 dışında, 60’lar ve 70’lerde üretimine başlanılan hiçbir uçağın günümüzde üretimi devam etmemektedir. Uçaktan Nisan 2014’e kadar 1,487 adet üretilmiştir. Bugüne kadar üretimi yapılan Boeing 747 serileri, 747-100B, 747-200B, 747-300, 747-400, 747-400ER, VC-25, E-4 ve 747-8I’dir, günümüzde üretimi yapılan Boeing serileri ise, 747SP, 747-400, 747-8(I,F), VC-25, E-4’tür.
Boeing 747’ler “Jumbo Jet” yada ”Göklerin Kraliçesi” olarak adlandırılırlar. 747’ler dünyanın en tanınmış uçaklarıdırlar, Boeing’ın bu harika makinesi dünyanın ilk geniş gövdeli ticari yolcu uçağıdır. Boeing 747, 707’nin geliştirilmesi sonucu meydana gelmiştir, 747 707’den fiziksel olarak 2 kat daha büyüktür. 747 ilk ticari uçuşunu 1970 PAN AM (PAN American Airlines) adı altında yılında gerçekleştirmiştir. Uçağın dizaynı diğer uçaklardan oldukça farklıdır, uçak iki katlıdır ancak ikinci kat sadece uçağın ön kısmında yer alan küçük bir kattır. İkinci kat genellikle First-Class olarak kullanılır. 747 ayrıca dünyanın ilk süpersonik uçağıdır. 747’ler içerisinde en fazla üretimi yapılan 747-400 serisidir, 747’nin bu modeli günümüzde Lufthansa, British Airways, Air France, United Airlines, Qantas, Alitalia, Japan Airlines gibi havayolu şirketleri tarafından kullanılmaktadır.
Boeing 747’lerin azami hızı 920km/saattir ve seri içerisinde en yüksek menzili 14,815km ile 747-8I yapabilmektedir. 747’ler yapılan iyileştirmeler sonucu yolcu kapasitesini zamanla, 416’dan 524’e daha sonra da 660’a yükseltmeyi başarmıştırlar. Boeing 747’nin en gelişmiş ve haliyle en son serisi olan 747-8(I,F), 2011 yılında başarılı testlerin ardından lisans almayı başarmıştır, alınan lisans sonrası ilk sipariş Alman Ulusal Havayolu olan Lufthansa’dan gelmiştir.
747 serileri 4 motorludurlar. Motorlar Pratt & Whitney ve Rolls Royce tarafından sağlanmaktadır. Motorların sadece 1 tanesinin çalışması, bir Boeing 747’nin güvenli bir şekilde iniş yapabilmesi için yeterlidir. 747 serilerinden 747-100B, 747-200B, 747-300, 747-400, 747-400ER 70.6 metre uzunluğunda iken 747-8I 76.25 metre uzunluğundadır. Tüm seriler için kabin içi genişlik 6.1 metredir. Serilerin kanat genişliği ise, 59.6 ile 68.5 arasında değişmektedir. 747’ler Airbus A380 gibi dünyanın en uzun ve geniş pistlerine ihtiyaç duyarlar öyle ki bir 747 yaklaşık 3.2km uzunluğunda bir piste ihtiyaç duyar bu uzunluk kalkışın ve inişin güvenli olabilmesi için zorunluluk teşkil eder.
Yazar:Rahman Karasu