Çocuk Kitaplarının Gelişime Katkısı

Dil Gelişimine Katkısı

Çocuk kitapları, okul öncesi dönemden başlayarak dilsel becerilerin edinilmesi sürecinde önemli katkılar sağlayan kaynak nitelinde araç ve gereçlerdir. Çocukların ana dili ediniminde öykünmenin işlevi büyüktür. Çocuk kitapları, görsel ve dilsel bir uyaran olarak okul öncesi dönemden başlayarak çocukların ana dilini geliştirmelerinde olanak sunan doğal bir uygulama alanı oluşturmalıdır. Okul öncesi dönemden başlayarak yüksek sesle okunan öyküler, çocuklara dilin etkili kullanım örneklerini sunarken dille ilgili kuralları, dilin yapısını, anlatım olanaklarını gösterir ve onların söz varlıklarını da geliştirir.

Bilişsel Gelişime Katkısı

Araştırmacılar biliş kavramını algı, bellek, usavurma (muhakeme etme), düşünme ve kavrama süreçleriyle ilişkilendirmektedir. Bilişsel süreçlerin gelişmesinde, çocuk edebiyatının gözlemleme, karşılaştırma, sınıflama, uygulama, eleştirme yapma olanakları aktif rol oynar.
NOT: Bilişsel süreçler, çocuklarda düşünmeyle ilgili temel işlemlerin gelişmesini sağlar.

Kişilik Gelişimine Katkısı

Çocuk kitapları, yaşamda karşılaşılabilecek sorunlara ilişkin çözüm önerilerini sanatçı duyarlılığı ile gösteren kaynaklardır. Bu kitaplarda çeşitli yaşam biçimleri, değişik kişilikte insanlar, farklı kültürler yer alır. Böylece çocuğun yaşam deneyimi kazanmasını sağlarlar. Okuma alışkanlığını kazanmış çocukların kendini ve çevresini, çevresindeki farklı kişilikleri anlama becerileri gelişir. Erken yaşlarda kişiliğinin biçimlendiği dönemlerde okuduğu kitaplardaki kişilere öykünmek, model almak çocuğun kişilik gelişimini olumlu yönde etkiler.

Toplumsal Gelişime Katkısı

Çocuğun en önemli gelişim süreçlerinden biri toplumsallaşmadır. Toplumsallaşma bireyin ait olduğu toplumun ya da bir grubun değerlerini, davranışlarını kazanma ve o grubun etkin üyesi haline gelme sürecidir. Nitelikli çocuk kitapları içinde bulundukları milletin toplumsal ve kültürel değerlerini yansıtır. Yazarlar bu eserlerde yaşadıkları toplumun benimsedikleri ya da karşı çıktıkları değerlerini kahramanları aracılığıyla okura sezdirir. Çocuklar masal, roman, öykü gibi türlerdeki kahramanların kendisiyle, çevresiyle, yaşadığı toplumla ilişkilerini, davranışlarını okur ve yaşadığı topluma, dünyaya uyum için kendisine gerekli olacak toplumsal becerileri edinir.
UYARI: Okul öncesi dönemde yaşam boyu sürecek öğrenmelerin temeli oluşur. Bu dönemde çocukların öykünebileceği modellerin oluşturulduğu kitaplar sunulmalıdır.

Kaynakça:
Çocuk Edebiyatı, Alemdar Yalçın-Gıyasettin Aktaş, Akçağ Yayınları
Çocuk Edebiyatı, Ferhan Oğuzkan, Anı Yayıncılık

Yazar: Serpil Altunyay