Bazı testler klasik olarak yanlış hafızayı değerlendirmek için kullanılır. Bunlardan biri olan DRM bir tanıma testi nötr ve duygusal içeriğiyle kelime ile ilişkilendirilir. Bu testte her liste 15 kelime içerir (çalışmaya göre değişebilir) ve yaygın olarak seçilen kelimeler en yüksek yanlış tanıma oranlarına sahip olanlardır. Kelime listeleri bazı olumlu (örn. Müzik, meyve, tatlı ve uyku), bazı nötr (örn. Sandalye, soğuk, kalem ve yüksek) ve diğer olumsuz içeriklerden (örn. Hırsız, çöp, acı ve korku) oluşmaktadır. Kelimelerin sunum sırası rastgele oluşturulur ve her konu için farklılaştırılır ve katılımcılara tüm listeleri kodlamaları talimatı verilir. Her listenin kelimeleri, güçlü bir şekilde ilişkilendirildiği bir tema etrafında döner.
Bu kelimeler kritik anahtar kelimeler olarak adlandırılmaktadır. Örneğin duman(kritik kelime), ortak bir temaya ait olan ilişkili kelimeler sigara, nefes, alev, dalgalanma, kirlilik, kül, puro, baca, ateş, tütün, pis koku, pipo, akciğerler, alevler ve leke ile ilgili temalardır. Listenin tematik özünü çeviren ve semantik olarak listedeki diğer tüm kelimelerle ilişkilendirilen kritik kelime olan duman ezberleme aşamasında(çalışma aşaması) sunulmaz. Duman kelimesi, çalışılan listedeki kelimelerle aynı oranda birçok kez hatırlanır veya tanınır.
Tanıma görevi, listelerin sunumundan hemen sonra (saatler, günler vb.) Gerçekleştirilir. 45’i hedef, 15 ilgili yem ve 30 alakasız yem olmak üzere 90 kelimeden oluşur. Hedefler, listelerin 1. 8. ve 10. pozisyonlarından alınan orijinal materyaldeki çalışılan kelimelerdir (isabet oranları); ilgili yemler, orijinal materyalde sunulmayan ancak listelerin her birinin anlamsal özünü temsil eden kelimelerdir (yanlış alarm); ve ilgisiz cazibeler, orijinal materyalde sunulmayan ve kendileriyle hiçbir anlamsal ilişkisi olmayan kelimelerdir (madde müdahaleleri ile ölçülen yanıt sapması). Deneklerden, daha önce gördüklerini düşündükleri bir kağıt sayfasında sunulan kelimeleri daire içine almaları istenmektedir. Bir hedefi daire içine alırlarsa, ölçü bir “isabet oranı” olarak kabul edilir. 
Görsel sahte belleği değerlendirmenin bir başka görevi de Uluslararası Duyuşsal Resim Sisteminden (IAPS) bir dizi ilişkili görüntünün inşası için uyarlanmış aynı DRM paradigması kriterine göre geliştirilen DRM-IAPS’dir . Buna göre değişiklik gösterebileceğinden IAPS, incelenen her popülasyona göre standartlaştırılmalıdır. Sahte hatıraları değerlendirmek için yeterli bir görev oluşturan duygusal hafızayı değerlendirir.
DRM görevi olarak DRM-IAPS iki aşamadan oluşur: çalışma aşaması (kodlama) ve tanıma aşaması (tanıma). Çalışma aşaması, toplamda 120 fotoğraf içeren (denemeye göre değişebilir) 6 resimli 20 bloktan oluşuyordu. Görüntüler, çeşitli duygusal durumları ortaya çıkarabilen yüzlerce renkli fotoğraf içeren IAPS’den alınmıştır. Bu görüntüler, hoşdan nahoşa, uyarılma veya rahatlatıcı veya nötr arasında değişir. Resim değeri pozitif (örn. Yemek, spor, seks, vb.) Veya negatif (örn. Silahlar, parçalanmış bedenler, şiddet ve kazalar) olabilir. IAPS’den alınan her fotoğraf, 20 bloğun her biri için ortalaması hesaplanan belirli bir uyarılma ve değerlik seviyesi gösterdi. Bu görsel uyaranlar çeşitli duygusal durumları tetikleyebilir ve gerçek hayatın, sporun, modanın, doğal afetlerin birçok yönünü temsil edebilir.
Dolayısıyla, genellikle yanlış anıları incelemeyi amaçlayan görevlerin çoğu iki aşamadan oluşur: (1) kodlama aşaması (veya çalışma aşaması) ve (2) geri alma aşaması (tanıma veya serbest hatırlama aşaması testi). Tanıma görevi sırasında, denek resmi (uyaranı) daha önce görüp görmediğine karar verebilir. Hedeflere verilen “Evet” yanıtları bir gerçek tanıma indeksi sağlarken, ilgili yemlere verilen “evet” yanıtları bir yanlış tanıma indeksi sağlamıştır. Tanıma aşamasında, yanıtların güven düzeyini değerlendirmek de mümkündür (yanıtları “bil / hatırla”). Uyarıcıların uyarılmasının yanı sıra değerliliğe göre duygusal tepkilerden kaynaklanan fizyolojik önlemler sıklıkla alınır. Yanlış anıları incelemeyi amaçlayan denemelerde kullanılan diğer yaygın görevler şunlardır: resimlere duygusal tepkiler, IAPS, kelimelerin kişilik özelliği, yüzdeki duyguların veya filmlerin tanınmasıdır.
Nöropsikoloji ve Nöropsikolojik Rehabilitasyon
Nöropsikolojinin temel rolü, bilişsel işlevlerin ve bunların davranışla ilişkisinin değerlendirilmesidir; bu, serebral değişiklikleri ve bunların bireyin davranışı üzerindeki etkilerini araştırmak anlamına geli. Nöropsikoloji, geniş anlamda (latus), beyin ve davranış arasındaki ilişkilerin incelenmesidir ve katı anlamda (katı), beyin lezyonlarıyla ilişkili bilişsel ve davranışsal değişiklikleri araştıran profesyonel araştırma alanıdır.
Nöropsikoloji, psikoloğun psikometri, klinik psikoloji, deneysel psikoloji, psikopatoloji ve bilişsel psikoloji gibi kaynakların uygulanmasında profesyonel performansına katkıda bulunan nöroanatomi, nörofizyoloji, nörokimya ve nörofarmakoloji gibi çeşitli bilgi türlerini içerir. Bellek, dil, dikkat, yürütücü işlev, algılama, praksis, gnosis, duygudurum ve kişilik bozuklukları gibi bilişsel işlevlerin araştırılması amaçlanmaktadır
Beyin işlevleri ile davranış arasındaki ilişkinin bu araştırması, nöropsikolojik değerlendirmeyle başlar, bundan sonra alınacak nöropsikolojik ve bilişsel rehabilitasyon nedeniyledir. Bilişsel ve nöropsikolojik rehabilitasyon, psikoloji alanının bir parçasıdır, öncelikle hem hastaların hem de aile üyelerinin nörolojik bozukluklardan (edinilmiş veya doğuştan) kaynaklanan bilişsel eksiklikleri en aza indirgemesini veya üstesinden gelmesini ve ardından bilişsel bozuklukların tedavisi için stratejileri araştırmayı amaçlamaktadır. Bunlar hastanın yaşam kalitesini iyileştirecek şekilde davranışsal, sosyal ve duygusal değişikliklerle ilgilidir. Temporal lob epilepsisi, şizofreni ve felç gibi farklı bozuklukları olan hastanın nöropsikolojik rehabilitasyonuna yardımcı olarak kullanılan birçok bilişsel müdahale teknolojisi vardır. Örneğin şizofreni hastasının aktivitelerini ve taahhütlerini hatırlatmasına yardımcı olan notların basit kullanımından hafıza eğitimi, beyin eğitimi, bilgisayarlı egzersizler vb. gibi. .
Kısa süre önce araştırmacılar patolojik durumlarda (örneğin şizofreni, travma sonrası stres bozukluğu ve demans) yanlış anıları analiz etmeye başladılar. Bu büyüleyici alanda hala açıklanması gereken birçok şüphe var ve bu nedenle rehabilitasyon müdahaleleri önümüzdeki yıllarda hala tanımlanacaktır.
Kaynakça:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2917642/
https://scholar.harvard.edu/files/schacterlab/files/schacter1999.pdf
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu