Doğum sonrası ilk birkaç hafta, ister yeni isterse tecrübeli bir anne için en zorlayıcı dönemdir. Çünkü bu dönemde anne ve bebeği yeni bir rutine alışmaya çalışmakta, uyku problemi yaşamakta ve annenin bırakın kendine bakmayı hatta duş almak bile zamanı olmamaktadır. Cinsel ilişki, muhtemelen doğumdan sonraki ilk birkaç hafta ve hatta aylarda bir öncelik değildir ve bu çoğu çift için bir sorun değildir. İster vajinal yolla doğum yapılmış olunsun, isterse sezaryen doğum yapılmış olunsun, vücudun iyileşmesi zaman alır, ayrıca, enerjinin çoğu bebeğin bakımında harcanır. Tüm bunlar yanında, cinsel hayatın insan olmanın önemli bir parçası olduğu konusu da inkar edilemez ve çiftlerin ne zaman tekrar cinsel hayatlarına kaldığı yerden devam edebileceğini merak etmesi de gayet doğaldır. Bu yazıda doğumdan sonra cinsel hayata nasıl geçilir ve neler yapılması gerektiğine dair bilgiler bulunmaktadır.
Doğumdan Ne Kadar Sonra Cinsel İlişkiye Girilmeli?
Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji, bir kadının bebekten sonra seks yapmaya başlayabileceği belirli bir zaman olmadığını söylese de, dikkate alınması gereken birkaç faktör vardır. İlk önce doğumdan sonraki altı hafta içinde doğum sonrası kontrollerin yapılması için doktora görünmek gerekir. Anne vajinal doğum yaptıysa, vajinanın gerginliği, epizyotomi veya yırtılmadan iyileşmesi devam etmektedir. Yırtık veya ameliyat kesikleri olanlar için doğumdan sonraki dört haftadan önce seks yapmak vajinal enfeksiyona duyarlı hale getirebilir.
Bununla birlikte, partnerle birlikte doğumdan sonra genellikle dört hafta ilişkiye girmeme sınırı koyulur ve bu sınıra uymak istemeyen çiftler doktoru ile görüşerek cinsel ilişkiye girmeleri gerekebilir. Çünkü bu dört hafta içinde cinsel ilişki sonrası kanama olma riski daha yüksektir. Bununla birlikte bu sınır sezeryanla doğum yapanlar içinde genellikle geçerlidir çünkü kesi yapılan bölgenin iyileşmesi zaman alır, bu nedenle doğumdan dört ila altı hafta sonra doktor onayı olmadan cinsel ilişkiye girilmemelidir.
Doğum Sonrası Cinsel İlişkide Hassasiyet
Her kadın farklıdır, bu nedenle doğumdan sonra cinsel birliktelik sonrası, hafif hassasiyetten ağrıya kadar farklı deneyimler yaşanabilir. Kadınların hamileliğin son ve hassas aylarında seks yapmaması da yaygındır, bu nedenle doğum sonrası cinsel ilişki, son cinsel ilişkiden beş ila altı ay sonra da gerçekleşebilir. Eğer durum buysa, muhtemelen doğum sonrası girilen cinsel ilişkide rahatsızlık yaşanabilir. Eğer kişi vajinal doğum yani normal doğum yaptıysa, vajinal kasları muhtemelen gerilir, ancak bu geçici bir durumdur. İlave olarak, vajinada normalden daha fazla kuru hissedilebilir anne emziriyorsa bu daha muhtemeldir. Çünkü emzirmek östrojeni bastırır ve vajinanın kurumasına ve daralmasına neden olur. Normalde düşük östrojen seviyeleri vajinal dokuyu incelterek ekstra bir rahatsızlık katmanı ekleyebilirken bu dönem durum farklı olabilir.Bununla birlikte, hamilelikten sonra cinsellik ilişkinin başlangıcında bazı zorlukları olsa da, kişi partneri ile birlikte bunları aşmak için bazı adımlar atabilir.
Doğumdan Sonra Cinsel Hayat Nasıl Başlatılır?
Eşler doğumdan sonra doktorundan cinsel hayatlarına başlayabileceklerine dair onay aldıktan sonra, yine de dikkatli olmaları gerekir. Yeni annelerin bebekten sonra cinsel yaşamlarına geri dönmek için atabileceği birkaç adım vardır. İşte bu adımlar şu şekildedir:
• Egzersiz yapmak: Doğumdan sonra Kegel egzersizleri yaparak vajinayı şekillendirmek mümkündür. Bu basit egzersizler kan akışını artırır ve pelvik taban kaslarının tonunu geri kazandırarak vajinanın doğumdan sonra orijinal yapısını geri kazanmasına yardımcı olur.
• Önlem almak: Anne henüz başka bir hamileliğe hazır değilse, doktorundan doğum kontrol yöntemlerini öğrenerek olası bir hamilelik riskini azaltabilirler.
• Kayganlaştırıcı kullanmak: Kayganlaştırıcı, doğumdan sonra ilk cinsel aktivitede pek çok kadının gerekli bulduğu bir durumdur. Bunun hayatın heyecanlan düzeylerini artıracak, cinsel ürünler kullanabilirler. Bu tür yardımcı maddeler kullanmak, kişinin partneriyle tekrar aynı ambiansı ve heyacanı yakalamasına yardımcı olarak, vajinal ıslaklığa yardımcı olur ve cinsel hayatlarını kolaylaştırır. Annenin normal hormon seviyelerine dönene kadar bu tür kayganlaştırıcılar kullanması cinsel aktivitelerinde zevk düzeyini artırırken ağrının azalmasını sağlar.
• İhtiyaçlar konusunda utangaç olmamak: Doğum sonrası ilk cinsel ilişki fikri gerginlik yaratabilir. Bu süreçte çiftlerin rahatlamasını sağlayacak şekilde birbirlerine masaj yapmaları bu gerginliğin atılması için yardımcı olacaktır. Bu anlamda çiftler birbirlerine karşı açık olmalı ihtiyaçlarını dile getirmelilerdir.
• Seks pozisyonunda dikkatli olmak: Kadın kendine iyi gelecek pozisyonlar bulmak için durumu iyi yönetmelidir. Cinsel ilişkide herhangi bir dikişe baskı uygulanmamasına ve sert hareketlerden kaçınılmaya dikkat edilmelidir. Doğum sonrası ilk birkaç cinsel ilişki girişiminde kadın pozisyon olarak üstte olmayı veya yan yana posizyonlar tercih edilmelidir. İlişkiye öncelikle yavaş başlanmalı, kontrollü olarak hızlanma konusunda kontrollü olunmalıdır.
Doğum Sonrası Cinsel Hayatta Yaygın Olarak Görülen Sorunlar ve Çözümleri
Çiftler zihinsel olarak kendini yeniden cinsel hayata başlamak için hazır hissetse de fiziksel olarak buna hazır olmayabilirler. Doğumdan bu yana vücut kendini iyileştirmeye çalışmasının yanında, hormonlar libidoyu düşürüyor ve bebek enerjiyi tüketiyor olabilir. Ancak bu yaşananlar konusunda kişi yalnız olmadığını bilmesi gerekir, çünkü çoğu hatta tüm yeni doğum yapmış kişiler bu durumları yaşarlar. Aşağıda yaygın olarak yaşanan doğum sonrası zorluklar ve çözüm yolları bulunmaktadır:
Doğum Sonrası Cinsel İlişkinin Acı ve Ağrıya Sebep Olması
Bazı anneler, doğum sonrası seks ağrısının kısa sürdüğünü ve bunun için kayganlaştırıcı gibi rahatlatıcı çözüm yollarına gerek olmadığını düşünebilirler. Ancak bazı kişiler için, özellikle de iyileşmesi gereken önemli bir yırtığı olanlar için ağrı yoğun ve şaşırtıcı derecede uzun süreli olabilir. Yapılan, bir çalışma, tüm annelerin neredeyse yarısının doğumdan altı ay sonra cinsel ilişkide devam eden ağrı yaşadığını tespit etmiştir.
Cinsel aktiviteye geri dönmenin en iyi yollarından biri, haftada en az bir veya iki kez cinsel ilişkiye girmektir. Ancak bebekten sonra girilen cinsel ilişki zevkten daha fazla acıya neden oluyorsa, ilk adım öncelikle partnerlerin birbirlerine karşı anlayışı ve nazik davranmaları gerektiğidir. Annenin önceden rahatlamasına yardımcı olması için meditasyon yapması veya partnerinden masaj yapmasını istemesi bu konuda yardımcı olabilir. Bunun Diğer seçenekler arasında, ilişkiden önce asetaminofen (Tylenol ve diğerleri) veya ibuprofen (Advil, Motrin ve diğerleri) gibi reçetesiz satılan bir ağrı kesici almak ve düzenli bir Kegel rutini sürdürerek pelvik tabanını güçlendirmek yer alır. Ayrıca, cinsel ilişkiye girmeden önce gevşemeye çalışılmalıdır.
Bu çözüm yolları denendiği halde bir aylık düzenli cinsel ilişkiden sonra kademeli bir iyileşme fak edilmezse doktora müracaat edilmelidir. Doktorun yapacağı kapsamlı bir muayene, ağrının nedenini, yırtığın bulunduğu bölgedeki yara dokusu veya hatta çok sıkı bir şekilde dikilmiş bir onarım gibi ortaya çıkarabilirken, bir mantar veya başka bir enfeksiyon ağrıyı tetikliyor olabilir. Bu durumda gerekiyorsa doktor kişiyi pelvik taban terapistine yönlendirebilir veya ağrı, kuruluğu ve tahrişi hafifletmek için bir östrojen kremi reçete edebilir.
Doğum Sonrası Libidonun Düşmesi
Çiftlerin eski cinsel yakınlığı geri kazanmasının harika bir yolu, dürüst ve net bir ilişimlerinin olmasıdır. Duygularını birbirleri ile paylaşmaları, ihtiyaçlarını ve endişelerini birbirlerine aktarmaları bu noktada önemlidir. Bu sağlıklı bir cinsel hayatı ilk kuralıdır. Bunun için birbirlerine zaman ayırmaları gerekir. Mesela bebeklerini bakacak bir büyüklerine bırakarak bir akşam yemeğine çıkabilirler, beraber hoş vakitler geçirebilirler. Ardından, iletişimin yavaş yavaş fiziksel yakınlığa dönüşmesi için istekli olmalılardır. Mesela el ele tutuşmak, masajlar, kucaklaşmalar, hoş hazırlık yapmalar, romantikliği yakalamanın ve cinsel hayatlarının bebek öncesindeki ruhunu yeniden yakalamanın harika yollarıdır.
Göğüslerde Hassasiyet ve Sızlama Hissedilmesi
Göğüslerde hassasiyet ve sızı varsa onları pompa yardımı ile boşaltmak veya bebeği emzirmek bunu azaltabilir. Ayrıca, cinsel ilişki sırasında ağırlığın bir kısmını hafifletmek için emzirme sutyeni takılabilir veya bir atlet giyilebilir. Bebek düzenli olarak emzirmeye başlandığında göğüsler daha az hassas hale gelecek ve daha fazla cinsel zevk alınmasına izin verecektir.
Doğumdan Sonra Cinsel ilişkiden Aynı Zevki Almamak
Vajinal bölge doğum sonrası farklı hissediliyorsa, bu tamamen normaldir ve muhtemelen doğum sırasında kasların gerilmesi nedeniyledir. Burada kişi Kegel egzersizleri yaparak vajinal kaslarını çalıştırabilir ve zevk düzeyini artırabilir.
Psikolojik Olarak Cinsel İlişkiye Hazır Olmamak
Doğum sonrası psikolojik olarak cinsel açıdan istekli olmamak veya kendini hazır hissetmemek çoğu kadının yaşadığı bir durumdur. Bu durumu aşmak için aynı durumu yaşayan annelerde sohbet etmek, sorunlarını paylaşmak, bu durumun aşılmasında yardımcı olabilecek bir aktivitedir. Aynı zamanda partneri ile hissettiklerini açık bir şekilde paylaşması daha hızlı yol kat etmesine yardımcı olacaktır.
Özet olarak çoğu kadın doğumdan sonra cinsel ilişkiye girmeme üzerine doktorunun tavsiyede bulunduğu süreyi tamamlasa bile kendini hazır hissetmez. Bu bebeğin bakımı için harcanan enerji, ona iyi bakabiliyor muyum kaygısı, vücudun iyileşme süreci, hormonların eski haline dönme süreci de dahil olmak kaydı ile bir çok faktör tarafından etkilenen bir dönemdir. Bu dönemi hızlı ve sağlıklı olarak geçilmesinde partnerin destek ve hassasiyeti de önemli bir faktördür. Kadınlar yukarıda belirtilen ipuçlarını ve adımları takip ederek ve tabi ki bir bebeğe sahip olmanın da bilinci ile bu süreci rahatça aşmaları mümkündür. Gerektiği takdirde bir psikologtan veya terapistten yardım almayı da göz ardı etmemeleri gerekir.
Kaynakça:
https://www.healthline.com/health/pregnancy/sex-after-birth
https://www.nct.org.uk/life-parent/sex-after-baby/sex-after-baby-10-questions-ask-yourself
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu