Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Gelişimsel Diskalkuli Nedir?

0 497

Matematik, istihdam edilebilirlik ve gelirler de dâhil olmak üzere sosyal yaşam üzerinde uzun süreli etkisiyle, okul hayatı boyunca öğrencilerin karşılaştığı temel zorluklardan biridir. Sayısal biliş üzerine araştırmanın gelişimi, özel gelişimsel diskalkulide (DD) matematik öğrenimi ve bununla ilgili eksikliklerin incelenmesi ile birlikte gerçekleşir. DD ile ilgili literatürü iki düzeyde araştırılmıştır. İlk olarak, bozukluğun nozolojik durumunu ve teşhisi hakkındaki düşüncelerdir. Diğeri, sayısal temsillerden çalışma belleği ve dil de dâhil olmak üzere genel alan süreçlerine kadar, DD’nin bilişsel temellerine ilişkin ana araştırma bulgularıdır.

Gelişimsel Diskalkuli Nedir?

Gelişimsel Diskalkuli Nedir?Gelişimsel diskalkuli, aritmetik becerilerin normal edinimini etkileyen özel bir öğrenme bozukluğudur. Genetik, nörobiyolojik ve epidemiyolojik kanıtlar, diğer öğrenme güçlükleri gibi diskalkulinin de beyin temelli bir bozukluk olduğunu gösterir. Bununla birlikte, zayıf öğretim ve çevresel yoksunluk da etiyolojisinde rol oynar. Her iki yarım kürenin sinir ağı normal aritmetik becerilerin alt katmanını içerdiğinden, diskalkuli her iki yarım kürenin işlev bozukluğundan kaynaklanabilir, ancak sol parietotemporal alan özel bir öneme sahiptir. Okul çağındaki popülasyonda gelişimsel diskalkuli prevalansı % 5 ila 6’dır ve erkeklerde olduğu gibi kızlarda da yaygındır. Diskalkuli prematüre ve düşük doğum ağırlığının bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca sıklıkla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), gelişimsel dil bozukluğu, epilepsi ve kırılgan X sendromu gibi çeşitli nörolojik bozukluklarda karşılaşılır.
Gelişimsel diskalkuli, etkilenen on altı çocukların yaklaşık yarısında, en azından kısa vadede, kalıcı bir öğrenme engeli olduğu kanıtlanmıştır. Eğitimsel müdahaleler, aritmetik gerçeklerin ezberden öğrenilmesinden aritmetik alıştırmaları çözmek için stratejiler geliştirmeye kadar uzanır. Uzun vadeli prognozu ve sonuçlarında iyileştirmenin rolü henüz belirlenmese de gelişimsel diskalkuli, etkilenen on altı çocukların yaklaşık yarısında, en azından kısa vadede, kalıcı bir öğrenme engeli olduğu kanıtlanmıştır.
Günümüz toplumunda yaşamak, iyi gelişmiş matematiksel yeterlilikler gerektirir. Bu ifade kulağa ne kadar klişe gelse de, daha yüksek matematiksel yeterliliklerin daha yüksek istihdam edilebilirlik ve gelir, karlı mali kararlar ve hatta daha iyi sağlık sonuçları ile ilişkili olduğunu gösteren sağlam bir bilimsel literatür vardır. Bu köklü kanıtlara rağmen, gelişmiş ülkelerden bile birçok yetişkin ve çocuk basit aritmetik yapmakta zorlanmaktadır.
Matematikte başarısız olmanın nedenleri çok çeşitlidir ve sosyoekonomik, eğitimsel ve duygusal faktörlere dayanır. Matematik karmaşık ve soyut bir disiplindir, çoğunlukla okuldaki resmi öğretime bağlıdır. Dahası, matematiksel bilgi de büyük ölçüde birikimlidir, bu nedenle daha yeni, daha karmaşık ve soyut kavramlar, sayı kelimelerinin sırasını okumak gibi sezgisel olarak ya da okulda resmi olarak edinilebilen önceki bilgilere bağlıdır. Bu nedenle, çocukların matematik etkinliklerini öğrenirken veya gerçekleştirirken karşılaştıkları zorlukların büyük bir kısmının matematiğin karmaşıklığından kaynaklanır. Diğer disiplinlerle karşılaştırıldığında, matematik öğrenmede zorluğun okulun ilk yıllarında çocuklarda görüldüğü bilinmektedir.
Gelişimsel Diskalkuli Nedir?Yine de bazı çocuklar matematik öğrenmede sosyoekonomik, duygusal, eğitimsel, psikiyatrik veya entelektüel faktörlerle açıklanamayan kalıcı ve önemli zorluklar sergiler. Bu durumlarda, etiket gelişimsel diskalkuli (DD) sıklıkla uygulanır, zorluklar, farklı formatlarda sayıları okuma ve yazma, sayıları ve miktarları karşılaştırma ve temel aritmetik işlemleri yapma gibi geniş bir matematiksel görev yelpazesini kapsar. Bazı araştırmacılar, büyüklük gösterimi ve sayısal bilgileri temsil etmek için sembolik kodların anlaşılması ve kullanılmasıyla ilgili yeteneklerdeki eksiklikleri de belirtmektedir. DD prevalansı için tahminler okul çağındaki çocukların % 3 ila 6’sı arasında değişmektedir. DD’yi karakterize eden zorlukların neler olduğuna dair göreceli fikir birliğine rağmen, teşhis kriterleri, nöropsikolojik temeller ve rehabilitasyon stratejileri ile ilgili hala bazı tartışmalar vardır.

Nozolojik Durum Tanımı

Gelişimsel diskalkuli (DD) teşhisi ile ilgili iki ana soru vardır: İlk soru, teşhis kriterleri ile ilgilidir ve öğrenme güçlüğü epidemiyolojisi ile ilgili literatürde, yaygın olarak üç yaklaşım bildirilmektedir. Tutarsızlık kriterleri muhtemelen araştırma çalışmalarında en yaygın olanıdır. Ve matematik öğrenme güçlüğünü, genel bilişsel kapasite (genellikle IQ) üzerindeki ortalamanın üstünde bir performans ile standartlaştırılmış matematik testlerindeki düşük performans arasındaki tutarsızlıktan tanımlar. Mutlak eşik kriterleri tutarsızlık kriterlerine benzer, ancak engellilik yalnızca standartlaştırılmış bir matematik testindeki düşük performans ile tanımlanır. Müdahale kriterlerine verilen yanıt, çocuğun bir dizi psikopedagojik müdahaleye nasıl tepki verdiğini araştırdıktan sonra teşhisi koyulur.
İkinci ana soru, DD’yi teşhis etmek için bir başarı testindeki performansın ne kadar düşük olması gerektiğiyle ilgilidir. Sık kullanılan kesme puanları 30, 25, 10. ve 5. yüzdelik dilimlerdir. Daha yüksek kesme puanları (25. ve 30. yüzdelik dilimler) daha az muhafazakâr ve doğal olarak yanlış pozitiflere daha yatkındır. Düşük kesme puanı, çocukları etiketlerken daha muhafazakâr ve yanlış pozitifliğe daha az eğilimlidir. Bazı araştırmacılar, yüksek kesim puanları altında etiketlenen bireylerin örnekleminin daha heterojen olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıca matematikteki zorluklarının sosyal, eğitimsel ve motivasyonel faktörlere daha fazla atfedilebileceğini ve bu nedenle zaman içinde daha az istikrarlı olduğunu iddia etmektedir. Öte yandan, performansı daha muhafazakâr kesme puanlarına giren bireyler daha homojen bir gruptur ve zorlukları muhtemelen bilişsel faktörlerle ilişkilidir. Mazzocco, beşinci yüzdelik dilim altında performans gösteren bireylerin DD olarak tanımlanması gerektiğini ve 30. yüzdelik dilim altında performans gösterenlerin matematik zorlukları olarak tanımlanması gerektiğini öne sürmektedir.

Komorbidite ve Bilişsel Heterojenlik

Gelişimsel diskalkuli (DD) nozolojisinin araştırılması aynı zamanda diğer sendromlarla komorbiditelerini ve bilişsel profilin bireyler arasında nasıl değiştiğini incelemeyi de içerir. DD’li çocukların sadece % 30’unun komorbiditelerden yoksun olduğu tahmin edilmektedir. Ana komorbiditeleri, gelişimsel disleksi ve DEHB’dir, ilk için % 40 ve ikinci için % 25 ile 42 komorbidite oranları vardır. Rubinsten ve Henik’e göre, farklı bilişsel eksiklikler matematik öğrenmedeki zorlukların nedeni olabilir ve komorbiditeler çoğunlukla eksikliklerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Örneğin, matematik bilgisinden yoksun vakalar (DD etiketinin uygulandığı), sayının bilişsel düzeyde soyut temsilindeki bir eksiklik ve nöral düzeyde intraparietal sulkusun işleyişindeki bir eksiklikten kaynaklanmaktadır.
Gelişimsel Diskalkuli Nedir?Diskalkuli ve DEHB’nin komorbiditesi, sayının işlenmesindeki ve dikkat mekanizmalarındaki eksikliklerin birlikte ortaya çıkması ile açıklanır. Buna karşılık, disleksi ile eşzamanlı hastalık, sembolleri (sayılar, kelimeler) bir anlamla ilişkilendirmede bir eksikliğe neden olacak açısal girustaki tek bir eksikliğe bağlıdır. Eş tanı durumları matematik öğrenme zorlukları (MLD) olarak adlandırılır.
Sonuç olarak, sayısal temsillerin ve matematiksel performansın bilişsel temelinin incelenmesi nispeten yeni olsa da, matematiksel yeteneklerin gelişiminin anlaşılmasında kanıtlar vardır. Ayrıca matematiksel zorlukların tanımlanmasında ve düzeltilmesinde önemli ilerlemelere izin veren tutarlı bir bilimsel kanıtlar topluluğu hâlihazırda toplanmıştır. Bununla birlikte, bu geniş bir çalışma alanıdır ve hala birkaç açık soru vardır. Şu anda, boylamsal çalışmalar ve replikasyon çalışmaları özellikle önemlidir.

Kaynakça:
sciencedirect.com/science/article/pii/S0887899400002587
additudemag.com/dyscalculia-symptoms-diagnosis-children/

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku