1) Milattan Önce 567 yılının Mayıs ayında Medler ile Lidyalılar’ın 5 yıl boyunca tüm şiddeti ile sürdürmüş oldukları meydan savaşı; gün ortasında havanın aniden kararıp gökyüzünün ve güneşin siyaha dönmesi sebebi ile o anda durur. Kerkenez dağı denilen ve Yozgat’ın Çamlıbel ilçesinde bulunan dağın yakınlarında meydana gelen bu olay, insanların Güneş Tutulması gibi ani bir olayı, tanrıların savaşı istemesi şeklinde yorumlamasına ve savaşı sona erdirmesine neden olmuştur. Oysa bu durum günümüz bilimi sayesinde Ay’ın dünya etrafındaki normal gezintisini yaparken Güneş ile aramıza girmesi ve git gide bir koni şeklini alması şeklinde açıklanır.
2) Güneş tutulması genellikle insanlarda korku duygusunu uyandırmıştır. Bu korku çeşitli efsanelerin doğmasını ve mitolojik ögeler ile açıklanmaya çalışılmasını sağlamıştır. Çin kültüründe bu durum ejderhanın güneşi yemesi şeklinde bir algı oluşturmuştur. Bu yüzden tutulma olduğu esnada davullar çalınıp gökyüzüne oklar atılarak ejderha korkutulmaya çalışılırdı.
3) Atinalılar Güneş Tutulması olayını kızgın tanrıların bir işi olduğu düşüncesi ile kötü kehanetler yayarlardı.
4) Mısır’da tutulma kötü kalpli bir yılanın Güneş tanrısı Ra ile giriştiği bir kavga şeklinde değerlendirilirdi.
5) Vietnamlılar bu durumu bir kurbağanın işi olarak değerlendirirken, Güney Amerika bölgesinde siyah bir jaguarın işi olarak görmekteydi
6) İskandinav topluluklarında bu durum Güneş tanrısı Solvogn ile Ay tanrısı Mani’yi kovalayan bir kurdun marifeti olduğu düşüncesi yaygınlık kazanmıştır.
7) Mezopotamya uygarlıkları bu durumu meşale ve bazı ilkel ışıklandırma yöntemleri kullanarak Güneş Tutulması ile sönen yıldızları tekrar parlatmaya çalışırlar.
8) Yurdumuzda bu durum teneke ya da tencere çalarak, başka türden gürültülü çalgılar kullanarak ya da havaya ateş açarak Ay’ı korkutup Güneş’in kurtulmasını sağlamak amaçlanır. Bir sonraki güneş tutulması yurdumuzda belli veriler doğrultusunda ancak 2060 yılında gözlenebileceği ve tam tutulma şeklinde olacağı belirtilmektedir.
9) Çin kayıtlarına giren başka bir astrolojik felaketlerden birinde ise Çin İmparatoru görevlerini yerine getiremedikleri için iki astroloğun kellesini uçurmuştur. Kimileri için bu durum tutulmayı öngörmedikleri için kimileri için ise ejderhanın güneşi yemesine engel olunamadığı için öldürülmüşlerdir.
10) 1780 yılında tutulmayı gözlemlemek isteyen bir grup Amerikalı ekip yola çıkarak tutulmayı izleyecekleri bölgeye gelirler fakat burada tam tutulma gerçekleşmemiştir. Bu durum nedeni ise araştırmacıların bazı hatalardan dolayı tutulmanın gerçekleştiği alanın dışında kalmasıdır.
1851 yılında koronanın gözlemi için ilk kez kamera kullanılmaya karar verilir ve seyahat planları yapılır. Oysa tutulma sırasında tek bir kare fotoğraf çekilemez. Bu durumun nedeni ise ekip içinde bir kameramanın olması ve kamerayı tutulmaya hazır hale getirememesidir. 1887 yılında bir Rus astronom bulutların görüntüsünü etkileyeceğini düşünerek bir balon kiralar. Fakat kalkış sırasında baloncunun düşmesi yüzünden balonu kendi kullanmak zorunda kalır ve tutulmayı görse de bilimsel anlamda hiçbir veri toplayamaz.
Kaynakça:
Bilim ve Teknik Dergisi
http://ozhanozturk.com/2018/01/27/helios-helius-gunes-yunan-mitolojisi/
http://yunanmitolojisi.com/tags/helios.html
Yazar: Taner Tunç