Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Ham Balın Faydaları

0 422

Ham bal, yüzyıllar boyunca halk arasında geleneksel bir ilaç kullanılmış, farklı sağlık yararları ve tıbbi kullanımları bulunmaktadır. Hatta bazı hastanelerde yaraların tedavisi için kullanılmaktadır. Sağlık faydalarının çoğu, pastörize edilmemiş ya da çiğ balda bulunmaktadır. Bal, bal arıları tarafından yapılan tatlı, altın bir sıvıdır. Bal arıları, ballarını petek adı verilen küçük, altıgen kaplarda depolamaktadırlar. Ham bal doğrudan bal peteğinden gelmektedir. Kovandaki bal, arı poleni, balmumu ve ölü arı parçalarını içermektedir. Bal üreticileri genellikle mümkün olduğunca çok kirliliği gidermek için ham balı bir filtreden geçirmektedirler, ancak bazıları genellikle kalmaktadır. Çiğ balın aksine, normal bal bir pastörizasyon sürecinden geçmektedir. Bu, üreticilerin tadı etkileyebilecek, raf ömrünü uzatabilecek ve daha şeffaf ve çekici görünmesini sağlayacak maya hücrelerini öldürmek için balın ısıttığı anlamına gelmektedir. Ancak pastörizasyon baldaki besin maddelerinin sayısını olumsuz etkileyebilmektedir. Bazı tarihsel kanıtlar, insanların 8.000 yıldan uzun süredir bal kullandığını tahmin edilmektedir. Eski zamanlarda insanlar çiğ bal kullanırlarmış, ancak bugün çoğu insan pastörize bal kullanmaktadır. Bal doğal olarak sağlıklı özellikleri sunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Antibakteriyel etki
• Yara iyileştirici etkiler
• Diyet antioksidanları
• Anti-enflamatuar etkiler
Ayrıca ham bal arı poleni ve arıların kovanlarını bir arada tutmak için kullandıkları yapışkan, tutkal benzeri bir madde olan arı propolisini içermektedir. Normal bal, çiğ bal ile aynı düzeyde arı propolisi ve arı poleni içermeyebilmektedir. Bal üzerine bir 2017 incelemesi ve arı poleni üzerine bir 2015 incelemesi, arı propolis ve arı poleninin anti-enflamatuar, antioksidan, antibakteriyel ve antikanser özellikler sunabildiğini bildirmişlerdir.

Antioksidan Etkileri

Ham bal, antioksidan görevi gören bir dizi bitki kimyasalı içermektedir. Bazı bal türlerinde, meyve ve sebzeler kadar antioksidan bulunmaktadır. Araştırmacılar, balın temel sağlık yararlarından bazılarının antioksidan içeriğinden geldiğine inanmaktadırlar. Doğal balda, flavonoidler, fitokimyasallar ve askorbik asit dahil olmak üzere antioksidan görevi gören bir grup bileşik bulunmaktadır. Antioksidanlar, serbest radikalleri temizleyerek vücuttaki oksidatif stresi azaltmaktadır. Bilim adamları, oksidatif stresi, birçok kanser de dahil olmak üzere bir dizi kronik sağlık durumuna bağlamışlardır. Antioksidan açısından zengin bir diyet yiyerek insanlar kronik hastalık riskini azaltabilmektedirler. Bazı insanlar pastörizasyonun baldaki antioksidanların sayısını azalttığına inanmaktadırlar, bu da pastörize balın çiğ bal ile aynı faydaları sağlamayabileceği anlamına gelmektedir. Pastörizasyonun balda bulunan antioksidanları nasıl etkilediği ile ilgili özel bir araştırma yoktur, ancak araştırmalar diğer yiyecekleri ısıtma işleminin antioksidan içeriğini azaltabileceğini göstermektedir.

Ham Balın FaydalarıAntibakteriyel ve Antifungal Etkileri

Bal, yaraların temizlenmesine ve enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olmaktadır ve doğal bir antibakteriyel ve antimikrobiyal ajandır. Araştırmalar, çiğ balın hidrojen peroksit ve glikoz oksidaz içermektedir ve düşük pH seviyesine sahiptir, bu da zararlı bakteri ve mantarları öldürebileceği anlamına gelmektedir. Ayrıca benzersiz kimyasal bileşimi nedeniyle maya veya bakterilerin büyümesini engellemektedir. Antibakteriyel veya antifungal olarak etkinliği bala bağlı olarak değişmektedir, ancak bu tür enfeksiyonlar için bir halk ilacından daha fazlası olduğu açıktır. Antibakteriyel etkisi nedeniyle insanlar yaraları temizlemek için kullanmaktadırlar, Araştırmalar, bir tür ham bal olan manuka balının yaygın patojenleri öldürebildiğini göstermişlerdir. Bu patojenler aşağıdaki gibidir:
• Gıda zehirlenmesine ve yara enfeksiyonlarına neden olan Escherichia coli veya E. coli bakterileri
• Deri enfeksiyonlarına neden olan Staphylococcus aureus veya S. aureus mikropları
• Mide ülserlerine ve kronik gastrite neden olan Helicobacter pylori veya H. pylori bakterileri

Yara İyileşmesine Etkileri

Manuka balı, tıbbi ortamlarda yaraları tedavi etmek için kullanılmaktadır, çünkü etkili bir mikrop öldürücü olduğu ve ayrıca doku yenilenmesine yardımcı olduğu bulunmuştur. Çok sayıda çalışma, balın yara iyileştirici pansuman olarak işe yaradığını ileri sürmüşlerdir. Yapılan bir inceleme, balın antibakteriyel, antiinflamatuar ve antioksidan özelliklerinden dolayı yara iyileşmesinde yararlı olduğunu doğrulamıştır . Bazı kanıtlar ayrıca balın antiviral ve antifungal özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, Manuka balının iyileşme süresini artırabileceğini ve enfeksiyonu azaltabileceğini göstermektedir. Hastane ortamlarında kullanılan balın tıbbi sınıf olduğu, yani denetlendiği ve steril olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca bal asidiktir, bu da yaradaki oksijeni serbest bırakmaya ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olmaktadır. Ham balı doğrudan küçük kesiklere ve yanıklara uygulamak mümkündür, ardından yaranın üzerine gazlı bez veya bandajla kapatılmaktadır.

Beslenme

Bitkisel besinler, bitkilerde bulunan ve bitkinin zarar görmesini engellemeye yardımcı olan bileşiklerdir. Örneğin, bazıları böcekleri uzak tutmaktadır veya bitkiyi ultraviyole radyasyondan korumaktadır. Bal, sağlıklı bir katkı haline getirebilecek belirli besinler içermektedir.Baldaki bitkisel besinler, antioksidan özelliklerinin yanı sıra antibakteriyel ve antifungal gücünden sorumludur. Ayrıca, çiğ balın bağışıklığı güçlendirici ve antikanser faydaları göstermesinin nedeni olduğu düşünülmektedir. Ağır işleme, bu değerli besin maddelerini yok etmektedir. Ham balın tam beslenmesi ve kimyasal bileşimi, farklı ülkeler ve ortamlar arasında farklılık göstermektedir ve kısmen arıların nektarlarını hangi çiçeklerden topladığına bağlıdır. Bu faktörlerden bağımsız olarak, bal hala antioksidanlar, amino asitler ve vitaminler gibi sağlıklı bileşikler içermektedir. Bir çorba kaşığı veya 21 gram (g) ham bal 64 kalori ve 16 g şeker içermektedir. Bu değerler markalar ve partiler arasında değişebilmektedir. Ham bal doğal olarak vitamin ve mineraller içermektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Niasin
• Riboflavin
• Pantotenik asit
• Kalsiyum
• Magnezyum
• Manganez
• Potasyum
• Fosforlu
• Çinko
Bal doğal olarak şeker içermektedir ve baldaki şekerin yarısından biraz fazlası fruktozdur. Araştırmalar fruktozu çeşitli sağlık sorunlarına bağlamışlardır. Ancak bal, fruktoz içeriğine rağmen sofra şekerinden daha sağlıklı bir seçenek olabilmektedir. Bazı araştırmalar, balın diyabete karşı koruyucu bir etki sağlayabileceğini ve bazı bal türlerinin kolesterol seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedirler. Diyabetli veya kısıtlı şeker uygulayan kişiler, kan şekeri seviyelerinde önemli değişikliklerden kaçınmak için ölçülü olarak bal yemeyi tercih etmelidirler. Ham balın glisemik indeksi (GI) 58’dir, yani kan şekeri seviyeleri üzerinde orta düzeyde bir etkiye sahiptir.

Sindirim Sorunları İçin Yardım

Bal bazı durumlarda ishal gibi sindirim problemlerinin tedavisinde kullanılmaktadır, fakat faydalı olduğuna dair çok fazla araştırma yoktur. Mide ülserlerinin nedenlerinden biri olan Helicobacter pylori (H. pylori) bakterilerinin tedavisinde kullanılmasının faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Aynı zamanda güçlü bir prebiyotiktir, yani bağırsaklarda yaşayan ve sadece sindirim için değil genel sağlık için de çok önemli olan iyi bakterileri beslediği anlamına gelmektedir. Akut gastroenteritli 150 çocuk üzerinde yapılan bir araştırma, oral rehidrasyon solüsyonu ile bal alanların, bal almayanlara göre ishalden daha iyi iyileşme sağladığını bulmuştur. Bal alan çocuklar daha az bağırsak hareketi gerçekleştirmiştir ve daha hızlı iyileşme göstermişlerdir. Hafif ishalin tedavisine yardımcı olmak için, bir çay kaşığı çiğ bal alınmalı veya balı bir içecekle karıştırılmalıdır. Ayrıca çok fazla bal tüketmekten kaçınılmalıdır, çünkü fazla şeker ishali daha da kötüleştirebilmektedir.

Ham Balın FaydalarıBoğaz Ağrısını Yatıştırın

Bal, eski bir boğaz ağrısı ilacıdır ve aynı zamanda öksürük kesici olarak da etkilidir. Birkaç çalışma, balın bazı reçetesiz satılan (OTC) öksürük ilaçlarında yaygın bir bileşen olan dekstrometorfan kadar veya daha etkili olabileceğini öne sürülmüştür. Küçük çocukların pek çok öksürük ilacını alması güvenli değildir, bu nedenle bal bir yaşın üzerindeki çocuklar için iyi bir alternatiftir. Bir meta-analiz, balın bir çocuğun gece öksürüğünün şiddetini ve sıklığını azaltmanın etkili bir yolunu sağlayabileceğini öne sürmüştür. Küçük ölçekli bir çalışma, süt ve bal karışımının çocukların öksürüklerini OTC ilaçları kadar etkili bir şekilde hafiflettiğini bulmuştur.

Beyni Korumak

Ham balın iltihap önleyici özellikleri vardır. Bazı kanıtlar, balın beyne fayda sağlayabilecek antioksidan ve antienflamatuar güçlere sahip olabileceğini göstermektedir. Bir hayvan araştırması, bal tüketen sıçanların kurşuna maruz kalmanın neden olduğu beyin hasarına karşı koruma sağladığını bulmuştur.

Herhangi Bir Risk Var mıdır?

Yararlı prebiyotikler ve besin maddelerine ek olarak, çiğ bal aynı zamanda Clostridium botulinum gibi zararlı bakterileri de taşıyabilmektedir. Bu özellikle bebekler için tehlikelidir. Ham bal asla bir yaşından küçük bir bebeğe verilmemelidir. Bebeklerde botulizm zehirlenmesi olabilmektedir ve bu hastalığın belirtileri aşağıdaki gibidir:
• Kabızlık
• Yavaş nefes alma
• Göz kapaklarında sarkma
• Öğürme yokluğu
• Kafa kontrolü kaybı
• Aşağı yayılan felç
• Zayıf beslenme
• Letarji
• Zayıf ağlama
Bununla birlikte yetişkinlerde semptomlar, başlangıçta kısa süreli ishal ve kusmayı, ardından kabızlık, bulanık görme ve kas güçsüzlüğü gibi daha şiddetli semptomları içermektedir.

Riskler

Kişi arı polenine alerjisi olmadığı sürece, ham balın kullanımı genellikle güvenlidir. Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezleri (CDC), insanların botulizm riski nedeniyle 1 yaşın altındaki bebeklere bal vermemesi gerektiğini bildirmektedir. Bal 1 yaşından itibaren güvenlidir ve bu hem ham hem de normal bal için geçerlidir.

Doğru Bal Türünü Seçmek

Ham balın ham bal yazan bir etiketi olmalıdır. Etikette ham kelimesi yoksa veya doğrudan ham olduğunu onaylayabilecek bir çiftçi veya arıcıdan gelmiyorsa, üretici muhtemelen pastörize edilmiştir. Ayrıca etiket arıların o balı yapmak için tozlaştığı çiçek türlerini de tanımlayabilmektedir. Çiçeğin türü balın tadını, rengini, antioksidan ve vitamin içeriğini belirlemektedir. Birçok pastörize bal türünün ham bal yazan etiketleri vardır. Bazıları ise yonca balı veya yerel bir bölgeden geldiğini yazmaktadır. Bazı üreticiler organik balı pastörize ettiğinden, organik bal olarak etiketlenen ürünler bile ham olmayabilmektedir. Bazı işlenmiş bal ürünleri yüksek fruktozlu mısır şurubu veya başka katkı maddeleri içermektedir. Balın saf olduğundan emin olmak için etiketi kontrol edilmelidir. Ham bal son yıllarda daha popüler hale gelmiştir ve artık birçok marketlerde ve sağlıklı gıda mağazalarında bulunmaktadır.

Ham Balın FaydalarıHam Bal Şekere Dönüştüğünde

Ham bal, birkaç aylık depolamadan sonra kristalleşebilmektedir ve bu, balın taneli veya şekere benzer bir dokuya sahip olduğu anlamına gelmektedir. Kristalize bal tüketmek güvenlidir ve tadı aynıdır. Balı tekrar sıvı hale getirmek için hafif bir ısıtma tekniği kullanılmalıdır. Ham balı mikrodalgada ısıtılmamalıdır, doğrudan kaynar suya veya sıcak bir ocak üstüne koyulmamalıdır, çünkü bu balı besinlerinin bir kısmını yok etmektedir.
Ham bal, normal balın içermediği besinler içermektedir. Bu, çiğ balın potansiyel olarak daha fazla veya daha güçlü sağlık yararları sunabileceği anlamına gelmektedir, ancak araştırmalar bunu doğrulamamıştır. Ham bal, ek antioksidan ve antibakteriyel özellikler sunabilen arı poleni ve arı propolisi gibi ekstra elementler içermektedir. Tıbbi kullanımıyla ilgili araştırmalar umut vericidir. İyileştirici özellikleri ve beslenmesi üzerine yapılan araştırmalar, çiğ balın şekerden daha sağlıklı bir tatlandırıcı olabileceğini göstermektedir.

Kaynakça:
https://www.niddk.nih.gov/news/archive/2017/tale-two-sugars-fructose-glucose-cause-differing-metabolic-effects
https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/jmf.2012.0108?rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed&url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&journalCode=jmf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5295738/
https://www.hindawi.com/journals/omcl/2018/4757893/

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku