Pseudomonas Enfeksiyonları Nelerdir?

Pseudomonas enfeksiyonları, Pseudomonas cinsine ait bir bakterinin neden olduğu hastalıklardır. Bakteriler, örneğin toprak, su ve bitkilerin olarak çevrede yaygın bir şekilde bulunmaktadır fakat genellikle sağlıklı insanlarda enfeksiyona neden olmamaktadırlar. Sağlıklı bir kişide enfeksiyon meydana geldiğinde, genellikle hafif olmaktadır. Hâlihazırda başka bir hastalık veya durumla hastaneye kaldırılmış kişilerde veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha şiddetli enfeksiyonlar ortaya çıkmaktadır.
Pseudomonatlar, hastane ortamında edinilen enfeksiyonlarda yer alan oldukça yaygın patojenlerdir. Patojen, hastalığa neden olan bir mikroorganizmadır ve hastanede edinilen enfeksiyonlara hastane enfeksiyonları denmektedir. Enfeksiyonlar vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilmektedir ve belirtiler vücudun hangi kısmının enfekte olduğuna bağlıdır. Enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotikler kullanılmaktadır ve Pseudomonas enfeksiyonu zaten çok hasta olan kişilerde ölümcül olabilmektedir.

Pseudomonas Enfeksiyonlarının Belirtileri

Derideki enfeksiyonlar, kanda veya akciğerlerde meydana gelen enfeksiyonlardan daha az şiddetli olma eğilimindedir. Spesifik semptomlar, enfeksiyonun meydana geldiği yere bağlıdır ve bunlar aşağıdaki gibidir:

Kan

Kandaki bakteriyel enfeksiyona bakteremi denmektedir ve ciddi bir enfeksiyondur. Bakteriler kan dolaşımındayken oluşmaktadır. İsmine rağmen enfeksiyonun zehirle hiçbir ilgisi yoktur. Tıbbi bir terim olmasa da, kan zehirlenmesi bakteriyemi, septisemi veya sepsisi tanımlamak için kullanılmaktadır. Sepsis potansiyel olarak çok önemli ve ölümcül bir enfeksiyondur ve kan zehirlenmesi hızlıca sepsise dönüşebilmektedir. Kan zehirlenmesini tedavi etmek için hızlı teşhis ve tedavi şarttır, ancak risk faktörlerini anlamak, durumu önlemenin ilk adımıdır. Kan enfeksiyonu, psödomonasın neden olduğu en ciddi enfeksiyonlardan biridir ve belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Ateş
• Titreme
• Yorgunluk
• Kas ve eklem ağrısı
Ayrıca psödomonaslı bakteremi, hemodinamik şok olarak bilinen çok düşük kan basıncına da neden olabilmektedir ve bu da kalp, böbrekler ve karaciğer dahil diğer organlar yetmezliğine yol açabilmektedir.

Akciğerler

Akciğer enfeksiyonuna pnömoni denmektedir. Pnömoni, akciğerin birinde ya da her ikisinde ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bakteriler, virüsler ve mantarlar buna neden olmaktadır. Enfeksiyon, akciğerlerdeki alveol adı verilen hava keselerinde iltihaplanmaya neden olmaktadır ve alveoller sıvı veya irinle dolmaktadır ve nefes almayı zorlaştırmaktadır. Belirtileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Titreme
• Ateş
• Balgam üretimi olan veya olmayan öksürük
• Nefes almada zorluk

Cilt

Bu bakteri cilde bulaştığında en çok saç köklerini etkilemektedir ve buna folikülit denmektedir. Folikülit, bir veya daha fazla saç kökünü etkileyebilen iltihaplanma veya enfeksiyondur. Saç kökleri, saçın köklerini çevreleyen küçük boşluklardır. Folikülit, saç derisin de dahil olmak üzere, kılların uzadığı her yerde ciltte meydana gelebilmektedir. En çok uyluklarda, kalçalarda, boyunda ve koltuk altlarında, yani sürtünmenin yaygın olduğu yerlerde meydana gelmektedir. Genellikle küçük yumrular olarak görünmektedir ve sivilce veya kızarıklık gibi görünebilmektedir. Bir saç köküne izole edilebilmektedir veya birçoğunu etkileyebilmektedir. Akut veya kronik olabilmektedir, akut vakalar kısa bir süre için ortaya çıkarken, kronik vakalar devam etmektedir. Folikülit nispeten yaygındır ve obez olan kişilerin bunu deneyimleme olasılığı daha yüksektir. Belirtileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Ciltte kızarıklık
• Ciltte apse oluşumu
• Akan yaralar

Kulak

Dış kulak kanalı enfeksiyonuna bazen psödomonas neden olabilmektedir ve yüzücü kulağı ile sonuçlanabilmektedir. Dış kulak enfeksiyonu, kulağın dışını kulak zarına bağlayan kulağın dış açıklığı ve kulak kanalının enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon türü tıbbi olarak otitis eksterna olarak bilinmektedir ve yaygın bir tür otitis eksterna yüzücü kulağı olarak adlandırılmaktadır. Bu dış kulak enfeksiyonu genellikle neme maruz kalmadan kaynaklanmaktadır. Belirtiler bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• şişme
• Kulak ağrısı
• Kulak içinde kaşıntı
• Kulaktan akıntı
• İşitme güçlüğü

Göz

Gözlerde biraz ağrı, şişme, kaşıntı veya kızarıklık fark dildiğinde, muhtemelen bu göz enfeksiyonudur. Göz enfeksiyonları, nedenlerine bağlı olarak üç özel kategoriye ayrılmaktadır: viral, bakteriyel veya fungal ve her biri farklı şekilde tedavi edilmektedir. Göz enfeksiyonlarını tespit etmek zor değil, bu yüzden hızlı bir şekilde tedavi edilmelidir. Göz enfeksiyonunun belirtileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• İltihap
• İrin
• Ağrı
• Şişme
• Kırmızılık
• Görme bozukluğu
Bununla birlikte pseudomonas enfeksiyonları, özellikle akciğerlerdeki veya derideki enfeksiyonlar olmak üzere çok agresif olabilmektedir.

Pseudomonas Enfeksiyonlarına Ne Sebep Olur?

Pseudomonas enfeksiyonlarına, Pseudomonas cinsinden serbest yaşayan bir bakteri neden olmaktadır. Nemli bölgeleri tercih etmektedirler, toprakta ve suda yaygın olarak bulunmaktadırlar. Pek çok türü sadece birkaçı hastalığa neden olmaktadır ve enfeksiyona neden olan en yaygın türlere Pseudomonas aeruginosa’dır.

Kimler Risk Altındadır?

Sağlıklı kişiler genellikle düşük enfeksiyon riski altındadır. Başka bir hastalık veya durum nedeniyle zaten zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip kişiler daha yüksek enfeksiyon riski altındadır. Bu durum genellikle uzun bir süre hastanede kalan kişiler için geçerlidir. Bakteriler hastanelerde sağlık çalışanlarının elleriyle veya uygun şekilde temizlenmemiş hastane ekipmanları ile yayılabilmektedir. Pseudomonas enfeksiyonları fırsatçı enfeksiyonlar olarak kabul edilmektedir. Bu, organizmanın yalnızca bir kişinin bağışıklık sistemi zaten bozulmuşsa hastalığa neden olduğu anlamına gelmektedir. Enfeksiyon riskini artırabilecek durumlar bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Yaraları yakmak
• Kanser için kemoterapi almak
• Kistik fibrozis
• HIV veya AIDS
• Mekanik ventilatör veya kateter gibi yabancı cisim varlığı
• Ameliyat gibi invaziv bir prosedürden geçmek
Ayrıca bağışıklık sistemleri zaten risk altında olan kişilerde enfeksiyonlar şiddetli olabilmektedir. Sağlıklı kişilerde deri döküntüleri ve kulak enfeksiyonları gibi çok hafif hastalıklar bildirilmiştir. Enfeksiyon, yetersiz klorlanmış sıcak su havuzlarına ve yüzme havuzlarına maruz kaldıktan sonra ortaya çıkabilmektedir. Buna bazen sıcak küvet döküntüsü denmektedir. Enfekte kontakt lens solüsyonu kullanırlarsa, kontak takan kişilerde göz enfeksiyonları meydana gelebilmektedir. Pseudomonas, karaciğer, beyin, kemikler ve sinüsler dahil olmak üzere vücudun herhangi bir bölümünü enfekte edebilmektedir. Bununla birlikte, bu sitelerin ve belirtilmeyenlerin enfeksiyonu, yukarıda listelenen enfeksiyonlardan çok daha az yaygındır.

Pseudomonas Enfeksiyonları Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor fiziki muayene yaparak, hastanın tıbbi geçmişi ve son belirtileri hakkında bilgi almaktadır. İrin, kan veya doku örneği alıp laboratuara göndermektedirler. Daha sonra numune psödomonas varlığı açısından test edilmektedir.

Pseudomonas Enfeksiyonları Nasıl Tedavi Edilir?

Pseudomonas enfeksiyonları antibiyotiklerle tedavi edilmektedir ve ne yazık ki, birçok psödomonas enfeksiyonunun tedavisi giderek zorlaşmaktadır. Bu bakteriler, çevrelerindeki antibiyotiklere uyum sağlama ve üstesinden gelme yeteneklerini geliştirmişlerdir. Buna antibiyotik direnci denmektedir. Antibiyotik direncindeki artış, enfeksiyonları tedavi etmeyi çok daha zor hale getirmektedir. Pseudomonas enfeksiyonları sıklıkla birden fazla antibiyotiğe direnç geliştirebilmektedirler ve hatta bazen tedavi sırasında bile direnç geliştirebilmektedirler. Doktorun etkili bir antibiyotik seçmesi önemlidir ve emin olmak adına hastadan numune alınarak test yapılmak üzere laboratuvara gönderebilmektedir ve kaboratuar, hangi antibiyotiğin en iyi sonucu vereceğini belirlemek için numuneyi test etmektedir. Tedavi, antibiyotik türlerinden birini veya birkaçını içerebilmektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Seftazidim
• Siprofloksasin (Cipro) veya levofloksasin
• Antibiyotik
• Cefepime
• Aztreonam
• Karbapenemler
• Tikarsilin
• Üreidopenisilinler
Yüzme havuzlarından ve jakuzilerden kaynaklanan kulak enfeksiyonları ve cilt enfeksiyonları tipik olarak hafiftir. Hemen tedavi edilmezse ciddi enfeksiyonlar ölümcül olabilmektedir. Kişinin endişe ettiği yeni semptomları varsa doktorunu aramalıdır. Doğru antibiyotik ile hızlı tedavi, iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.

Pseudomonas Enfeksiyonları Nasıl Önlenebilir?

Hastanelerde ellerin iyice yıkanması ve ekipmanların temizlenmesi enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Hastane dışında, bakımı yetersiz olan jakuzilerden ve yüzme havuzlarından kaçınmak enfeksiyonları önlemeye yardımcı olmaktadır. Sudan çıktıktan sonra mayoları çıkarmalı ve sabunla duş alınmalıdır. Yüzüldükten sonra kulakları kurutmak da yüzücü kulağını önlemeye yardımcı olmaktadır. Kişi bir prosedürden iyileşiyorsa veya hastanede tedavi görüyorsa, enfeksiyonu önlemek için yapabileceği birkaç şey vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Sargılardan herhangi biri gevşerse veya ıslak görünüyorsa hemşireye bildirilmelidir.
• Herhangi bir serum tüpünün gevşediği düşünülüyorsa hemşireye bildirilmelidir.
• Doktorun kişi için talep ettiği tedaviyi veya prosedürü tam olarak anlaşıldığından emin olunmalıdır.

Kaynakça:
jac.oxfordjournals.org/content/49/2/229.full.pdf+html
journals.lww.com/infectdis/Fulltext/2006/05000/Pseudomonas_aeruginosa_Bacteremia__Treatment_and.7.aspx
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19822890
cdc.gov/hai/organisms/pseudomonas.html

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu