Yatırım dünyasında, kararsız kalınan konular içinde ‘hisse senedi mi yoksa kripto para mı’ sorusu geliyor. Hisse senedi ve kripto para yatırımları, belli yönlerden benzerlik içerse de büyük oranda farklıdır. Türkiye’de Borsa İstanbul endeksinde, ABD’de NASDAQ ve SP 500’de halka açık olan yüzlerce şirketin hisse senetleri, yatırımcılarca tercih edilmektedir. Şirketlerin değer kazanma potansiyeline göre ya da kârlılık oranına göre, yatırımcılar farklı motivasyonlarla karar vermektedir. Yatırım geri dönüş oranı ve diğer kriterlere göre, hisse senedi satın almak mı, yoksa kripto para yatırımı yapmak mı avantajlı?
Hisse senedi yatırımı neden tercih ediliyor?
Sermaye piyasalarının en önemli alanlarından borsaların geçmişi, tahmin ettiğinizden daha eskiye, 1400’lü yılların başına dayanıyor. İlk kez Avrupa’da kurulan modern borsalar, güç geçtikçe büyüdü ve günümüzde vadeli işlem, opsiyon gibi farklı türev araçların da dahil olduğu geniş bir skalaya sahip. Hisse senedi yatırımının tercih edilme nedeni, yatırımcıların değer kazanma potansiyeli gördükleri şirketlere ortak olmasıdır. Her şirket, belirli standartları sağladığında mevcut hisselerinin bir kısmını halka arz edebilir. Şirketler için halka arz, şirketin kasasına ciddi bir gelir eklemek anlamına gelirken, yatırımcı için halka arz paranın değerini korumanın ötesinde, ciddi bir kazanç potansiyeli olasılığıdır. Türkiye’de Borsa İstanbul endeksi, milyonlarca yatırımcının tercih ettiği bir borsa. Bankacılıktan sanayiye, spor kulüplerinden havayolu şirketlerine, BİST’te 500’ün üzerinde şirkete yatırım yapılabiliyor.
Kripto para ve hisse yatırımı: Benzerlikler ve farklar neler?
Kripto paralar ve hisse, yatırımcıların en çok tercih ettiği yatırım araçları içinde yer alıyor. Hisse senedinin geçmişi 600 yılın üzerindeyken, kripto paralar ise 2009 yılında Bitcoin’in ortaya çıkışından bu yana, yalnızca 13 yıllık geçmişe sahip. Hisse senedi satın almak ve kripto paralara yatırım yapmak, kendi içlerinde benzerlik gösterebilir. Öyle ki, borsada kâr elde eden şirketler, temettü ile yatırımcılarına hisse sayısı oranında kâr payı dağıtırken, kripto para ekosisteminde Proof of Stake (hisse ispatı) konsensüs algoritmasına sahip coin’ler, kripto para yatırımcılarına sahip oldukları coin tutarı doğrultusunda stake geliri vermektedir.
- Hisse senedi piyasasında, sahip olunan her hisse, şirkette bir ortalık temsili anlamına gelmektedir. Şirketin kârı ya da zararı söz konusu olabilir, belli durumlarda hisse senedi borsadan kaldırılabilir. Bununla birlikte, bedelli sermaye artırımı gibi durumlarda, yatırımcının hisse senedi sayısına göre ek bir yatırım yapması istenebilir. Kripto para dünyasında ise böyle bir durum söz konusu değildir.
- Hisse senedi piyasası, doğrudan borsaya bağlıdır ve işlemlerle ilgili önemli kararlar borsa tarafından verilir. Borsa, hisse senedi alım satımını bir süre durdurabileceği gibi, kuralları değiştirebilir. Örneğin Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında ekonomik yaptırımlara maruz kalan Rusya’da, borsa bir süreliğine açılmamıştır. Kripto para dünyasının en önemli farklı, merkeziyetsiz olmasıdır.
- Hisse senedi sahibi olunan şirketlerin kararları, senet değerini doğrudan etkiler. Patronların hisse senedi üzerinde spekülatif hareketler yapma olanağı vardır. Bitcoin, Ethereum gibi merkeziyetsiz coin’lerde ise böyle bir durum söz konusu olamaz.
- Hisse senedi piyasası, iş günlerinde ve mesai saati içinde işleme açıktır. Kripto para piyasası ise her zaman açıktır.
Hisse mi, kripto para mı almalı?
Hisse senedi, varlıkları Türk lirası ya da dolar bazlı değerlendirmeye nazaran, daha yüksek bir getiri potansiyeline sahip bir finansal enstrümandır. Kısa vadeli alım satım için tercih edilebilen hisse senetlerinde, uzun vadeli yatırım yapan yatırımcılar, özellikle Apple, Amazon ve Tesla gibi şirketlerde ciddi kazançlar elde etmiştir. Borsa İstanbul’da Ereğli Demir Çelik ve SASA Polyester de, yatırımcıların kazanç sağladığı hisse senetlerindendir. Bununla birlikte, kripto paraların kazanç potansiyeli çok daha yüksektir. Her biri farklı potansiyeller içeren coin’ler için, yatırımcıların ilk durağı kripto para borsası oluyor.
Bitcoin’in 1 doların altındaki seviyelerden, 69.000 dolar seviyesini geçmesi, bu kazanç potansiyeli için örnektir. BTC dışında birçok kripto varlık, değerinin binlerce katına ulaşmıştır. 2009 yılında değeri 0 olan Bitcoin, bugün 775 milyar dolara yakın piyasa değeri ile dünyanın en değerli 9. varlığıdır. Bitcoin bu değeri ile, 6 şirket dışında, dünyadaki tüm şirketlerden ve dolayısı ile hisselerden daha değerli olmuştur.
Doğru yatırım modelinde hisse senedi, kripto para, döviz ve altın gibi araçlar bir sepet içinde değerlendirilebilir. Hisse senetleri, uzun vadede kazanç sunabilse de, kripto para birimleri çok daha ciddi bir getiri potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, doğru hisse senetleri ve doğru kripto paralar ile bir portföy oluşturulabilir. Bitcoin borsaları üzerinde BTCUSDT ya da BTCTRY gibi işlem çiftlerinde satın alınabilen kripto para birimi, günün her anında kolay bir şekilde alınabilir.