Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

IBS ve IBD Arasındaki Farklar Nedir?

0 1.526

İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) ve irritabl bağırsak sendromu (IBS), hem karın rahatsızlığına hem de ishale neden olmaktadır. İnflamatuar bağırsak hastalığı, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit içeren sindirim sistemini etkileyen bir grup enflamatuar durumun terimidir. İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) semptomları benzer olabilirken, bu durumların farklı nedenleri ve tedavileri bulunmaktadır. Bu makalede, IBD ve IBS’nin semptomları, tanı ve tedavisinin yanı sıra bu şartlara sahip kişilere bakış açıları sunmak için bilgiler yer almaktadır.

IBD Nedir?

IBD düzensiz veya ağrılı bağırsak hareketlerine neden olmaktadır. IBD nedenleri, ağızdan başlayan, mide ve bağırsaklardan anüse kadar uzanan gastrointestinal sistemin iltihaplanmasıdır. IBD, tedavisi olmayan uzun süreli bir durumdur ve ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olarak iki ana IBD tipi vardır. Crohn hastalığı, gastrointestinal veya GI kanalının herhangi bir bölümünü etkilemektedir. Ancak bu tip IBD en sık ince bağırsakta ve kolonun başlangıcını etkili olmaktadır. Crohn hastalığı, GI kanal duvarının birçok katmanına zarar veren iltihap yamalarına neden olmaktadır. Ayrıca ülseratif kolit, kolon ve rektumun iltihaplanmasına ve Crohn hastalığının aksine, sadece kolon duvarının en iç tabakasını etkileyen sürekli iltihaplanma bölgelerine neden olmaktadır. 2014 yılında yapılan bir incelemeye göre Crohn hastalığı, ülseratif kolitten tipik olarak daha şiddetlidir, ancak çok daha az yaygın bir durumdur. Doktorlar IBD’ye neyin neden olduğunu tam olarak bilmemektedirler, ancak bunun bağışıklık sistemindeki bir sorun nedeniyle gerçekleştiğine inanmaktadırlar. Genetik ve sigara içmek gibi bazı yaşam tarzı faktörleri de IBD gelişme riskini artırmaktadır.

IBD Semptomları

IBS ve IBD Arasındaki Farklar Nedir?IBD’nin ortak semptomları vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• İshal
• Kanlı dışkılama ve rektal kanama
• Ani bağırsak hareketi için uyarı
• Karın ağrısı ve kramp
• Bağırsak hareketi sağlandıktan sonra bağırsakların dolu olduğu hissi
• İstenmeyen kilo kaybı
Yukarıdaki semptomlar haricinde semptomlarda görülmektedir. Bu semptomlar aşağıdaki gibidir:
• Kabızlık
• Yorgun hissetme
• İştahsızlık ve bulantı
• Ateş
• Eklem ağrısı
• Gece terlemeleri
• Kadınlarda düzensiz adet dönemleri
Belirtiler, iltihabın bulunduğu yere ve ciddiyetine bağlı olarak kişiden kişiye büyük ölçüde değişmektedir. Aynı zamanda, geri dönme eğilimindedirler, bu nedenle kişiler belirtileri aniden kötüleştiğinde alevlenmeler yaşarlar, bu sırada hiçbir veya az semptom olmadan remisyon dönemleri yaşamaktadırlar.

IBD Teşhisi

IBD’yi teşhis etmek için, doktor tipik olarak hastanın tıbbi öyküsüne inceledikten sonra fizik muayene yapmaktadır. Ayrıca, teşhislerine yardımcı olmak için bazı testlerden birini veya birkaçını uygulamaktadırlar. Bu testler aşağıdaki gibidir:
X-ışını veya CT taraması: Bu taramalar vücudun iç görüntüsünü oluşturmaktadır ve doktorun herhangi bir problem olup olmadığını kontrol etmesini sağlamaktadır.
Endoskopi: Bu prosedür, üzerinde ışık ve kamera bulunan ince tüp olan endoskopun kişinin boğazından aşağıya, IBD belirtilerini aramak için GI kanalına yerleştirilmesini içermektedir.
Kolonoskopi: Bu test bir endoskopun kişinin anüsünden yukarı doğru rektum ve kolonlarına yerleştirilmesini gerektirmektedir.
Kan testleri: Sağlık uzmanı, kişinin kanının küçük bir örneğini iltihap belirtileri aramak ve diğer koşulları ekarte etmek için analiz etmesini içermektedir.
Dışkı testleri: Bunlar, bireyin analiz için dışkı örneği vermesini gerektirmektedir. Doktorlar diğer koşulları ekarte etmek için dışkı testlerini kullanmaktadırlar.

IBD Tedavisi

Doktor IBD’nin ciddiyetine dayanarak ilaç önermektedir. IBD’nin tedavisi yoktur, bu yüzden amaç kişiyi remisyonda tutmaktır. Doktorlar, kişinin yaşadığı belirtileri gidermek, alevlenmeleri önlemek ve remisyon sürelerini korumak için tedaviyi uygulamaktadırlar. Ayrıca seçtikleri tedavi semptomların ciddiyetine bağlı olarak değişmektedir. IBD için birçok farklı ilaç tedavileri mevcuttur ve bu ilaçlar aşağıdaki gibidir:
• Aminosalisilatlar, iltihabı azaltmaya yardımcı olmaktadırlar. Doktorlar genellikle bu ilaçları hafif semptomları olan kişilere reçete etmektedirler.
• Hafif ila orta şiddette IBD’yi tedavi edebilen ve diğer ilaçlar arasında steroid ve azatiyoprini içeren immünomodülatörler ilaçlardır. İmmünomodülatörler, immün sistem aktivitesini baskılayarak ve enflamasyonu azaltarak tedavi etmektedirler.
• Doktorlar, diğer tedaviler işe yaramadığında biyolojik ilaçları yazmaktadırlar. Biyoloji, iltihabı azaltmak için bağışıklık sisteminin belirli kısımlarını hedef almaktadır.
Bazı kişilerin GI’larının hasarlı kısımlarını kaldırmak veya atlamak için ameliyat gerekmektedir. Ancak, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) göre IBD ameliyatı, ilaçlardaki gelişmeler nedeniyle daha az yaygın hale gelmektedir.

IBD Görünüm

IBD, günümüzde tedavisi olmayan yaşam boyu süren bir durumdur ve belirtiler döngüsel olarak gelip gitme eğilimindedir. Bazen, semptomlarının aniden alevlenip kötüleşmektedir ve daha sonra semptomlarının düzeldiği bir remisyon dönemine girmektedir. IBD tedavisi tipik olarak kişinin semptomlarını hafifletmeye, remisyonu başlatmaya ve korumaya odaklanmaktadır.

IBS Nedir?

IBS ve IBD Arasındaki Farklar Nedir?IBS, bağırsakları etkileyen ve birlikte ortaya çıkma eğiliminde olan bir grup sindirim semptomuna neden olan uzun süreli bir durumdur. IBD’den farklı olarak, IBS, GI kanalında görünmektedir ve hasar veya iltihaplanma belirtisine neden olmamaktadır. IBS ortak bir durumdur. Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü’ne göre, IBS Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kişilerin yüzde 12’sini etkilemektedir. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülmekte ve 50 yaşın altındaki kişilerde yaşlılardan daha fazla gelişme olasılığı bulunmaktadır. IBS’ye neyin yol açtığı tam olarak belli değildir, ancak doktorlar sindirim sorunlarının ve bağırsak hassasiyetinin artmasının rol oynayabileceğini düşünmektedirler. Stresli yaşam koşulları, depresyon ve anksiyete gibi zihinsel sağlık sorunları da kişinin IBS geliştirme riskini artırmaktadır. Ayrıca bu durumun aile hastalık öyküsü olanlarda daha çok görülmesi mümkündür.

IBS Semptomları

IBD’de olduğu gibi, IBS’nin semptomları döngü halinde gelip gitmektedirler. Belirtiler genellikle birkaç gün sürmektedir ve daha sonra kötüleşme olmaktadır. Ayrıca IBS’li bazı kadınların, adet dönemlerinde daha fazla semptom yaşama olasılıkları bulunmaktadır. IBS genellikle ishal veya kabızlık gibi bağırsak alışkanlıklarında ani değişiklikler içermektedir. Belirtiler hafif ila şiddetli olarak değişiklik göstermektedir ve bu belirtiler aşağıdakileri içermektedir:
• Karın ağrısı ve kramp
• Gaz ve şişkinlik
• Eksik bağırsak tahliyesi hissi
• Dışkıda mukus

IBS Teşhisi

Kan testi, doktorun IBS’yi teşhis etmesine yardımcı olmaktadır. IBS’yi teşhis etmek için, doktor tipik olarak kişinin semptomlarını ve tıbbi geçmişini gözden geçirmektedir. Bağırsak hareketlerinin tipi, sıklığı ve dışkı görüntüsü hakkında sorular sormaları muhtemeldir, ayrıca doktor fizik muayene yapmaktadır. IBS için özel bir test bulunmamaktadır, bununla birlikte, diğer koşulları ekarte etmek için, doktor başka testlerde uygulamaktadır. Bu testler aşağıdaki gibidir:
• Kan ve dışkı testleri
• Endoskopi veya kolonoskopi
• Laktoz intoleransını kontrol eden hidrojen nefes testi

IBS Tedavisi

IBS tedavisi tipik olarak diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yapmayı içermektedir. Bu diyet veya yaşam tarzı değişikleri aşağıdaki gibidir:
• Daha fazla lif yemek
• Glüten içeren yiyeceklerden kaçınmak
• IBS dostu diyet uygulamak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Stresi azaltmak ve yönetmek
• Yeterli uyku almak
Ayrıca doktor, IBS’nin spesifik semptomlarını tedavi etmek için ilaçlar önermektedir veya reçete etmektedir. Bu ilaçlar aşağıdaki gibidir:
• Loperamid (Imodium) gibi ishal önleyici ilaçlar
• Kabızlık için müshil veya lif takviyeleri
• Karın ağrısı ve krampları azaltmaya yardımcı olan antispazmodikler
• Ayrıca karın ağrısı ve krampları tedavi etmeye yardımcı olan antidepresanlar

IBS Görünüm

IBS ve IBD Arasındaki Farklar Nedir?Günümüzde IBS’nin tedavisi bulunmamaktadır ve kişi IBS’lerinin zaman içinde daha iyi veya daha kötüleştiğini görebilir. IBS’yi diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak yönetmek çoğunlukla mümkündür. Stresörler veya bazı yiyecekler gibi tetikleyicileri belirlemek ve önlemek için semptom günlüğü tutmak da alevlenmeyi azaltmaya yardımcı olmaktadır. Ayrıca doktor belirli semptomları hafifletmek için ilaçlar yazmaktadır ve rahatsızlığı en aza indirmeye yardımcı olmak için özel diyet önerileri sağlayabilmektedir.
IBS ve IBD, karın ağrısı ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler gibi benzer semptomlara sebep olan uzun vadeli durumlardır. Hem IBD hem de IBS’nin semptomları, alevlenme ve remisyon dönemleri arasında değişen, gelip gitme eğilimindedir. Bununla birlikte, bu iki durumun farklı nedenleri ve tedavileri bulunmaktadır. Crohn hastalığı ve ülseratif koliti içeren IBD, GI kanalının iltihaplanmasına neden olan otoimmün bir durumdur, IBS ise sindirim problemlerinden ve bağırsak hassasiyetinin artmasından kaynaklanıyor gibi görünmektedir. İlaçlar IBD’li kişilerde bağırsak iltihabını azaltabilirken, IBS tedavisi öncelikle yaşam tarzı ve diyet değişikliklerine odaklanmaktadır. IBS veya IBD’nin tedavisi olmasa da araştırmacılar semptomları yönetmek ve her iki durumun alevlenmelerini önlemek için yeni ve daha etkili yollar aramaktadırlar.

Kaynakça:
nature.com
nih.gov
cdc.gov
crohnscolitisfoundation.org

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku