1- Bir insanın tüm yaşamı boyunca kalbi yaklaşık 2,5 milyar kez atmaktadır. Dinlenme halinde olan bir insanda kalp dakikada yaklaşık olarak 5 litre kadar kanı damarlara pompalarken, egzersiz yapan bir insanda bu miktar 30 litreye kadar çıkmaktadır. Çoğu insanın kalbi göğüs kafesinin sol yanında yer alırken, 8500 kişiden birinde görülebilme ihtimali olan situs inversus (yer tersliği) ismi verilen bir durum yüzünden kalp göğüs kafesinde sağ tarafta konumlanabiliyor. Bu durumda diğer tüm organlar da bulundukları konumun tersi şeklinde konumlanmaktadır. Kalbiniz her gün bir kamyonu 32 km yolu götürmeye yetecek kadar enerji üretir. Ömür boyunca ürettiği enerji miktarı ile bir kamyon aya giderek geri dönebilir.
2- Normal bir günde vücut, ortalama olarak 1 litre kadar ter kaybeder.
3- Beyin kabuğumuz olan korteksten yılda 31 milyon kadar bir siniz hücresi kaybı yaşanmaktadır. Bu da ortalama olarak saniyede 1 hücrenin yok olmasına denk düşmektedir. Beyin mekanizmasının temel prensibi olan “yedekle, bağlantıları kullan ve aktar” sayesinde uzun bir yaşam sürmekteyiz. Uyanık olduğunda beyniniz bir ampulü yakmaya yetecek elektriği üretir
4- Bir adım atmak için 200 kas çalışır.
5- Sağlıklı ve erişkin bir insan kanında ortalama olarak 25 milyar alyuvar (kırmızı kan hücresi) dolaşımdadır. 1 litrelik kanda 5 milyar civarında kırmızı kan hücresine tekabül etmektedir. Her gün bunların yaklaşık %1 kadarı ölüp yerine yenileri oluşmaktadır. Saniyede 300 bin kan hücresi kaybı yaşanmaktadır. Bir alyuvarın vücutta dolaşımını tamamlama süresi 20 saniyenin altındadır.
6- Vücutta 96.000 km uzunluğunda kan damarı mevcuttur. Bu uzunluk Ekvator çevresinde 2.5 tur atabilir
7- Egzersiz yapmak gibi vücudu yoran hareketlerin yapıldığı bir günde terli olan koltukaltının her 1 cm’sinde yaklaşık 100 milyar bakteri yaşar.
8- İnsan vücudunda totalde 206 tane kemik bulunmaktadır. El ve ayakta bulunan kemiklerin sayısı bu rakamın yarısından fazlasını oluşturur. Vücudumuzun en kolay zarara uğrayan ve en karmaşık yapıda olan eklemi diz eklemidir.
9- Harika bir yenilenme (rejenarasyon) yeteneği olan karaciğerin yarıdan fazla doku kaybına uğrasa bile kendini yeniden tamamlayabiliyor. Birkaç ay gibi kısa bir sürede eski haline döndürebiliyor. Karaciğer 1 günde ortalama yarım litre safra sıvısı üretebilme yeteneği olan en büyük salgı bezi olma özelliğini de taşır. Kadınlarda 1.3 kg civarında olan ağırlığı, erkeklerde ise 1.8 kg civarındadır. Acil bir durumda vücudun kan gereksiniminin %13 kadarlık bir kısmını karşılayabilir. Bir karaciğer hücresinin ortalama 150 gün kadarlık bir ömrü vardır.
10- En geniş organ olma özelliği olan derimizde bulunan hücre sayısı 300 milyon civarındadır. Epidermis (derinin en üst kısmı) kendini daima yeniliyor ve tamamen yenilenmesi için 75 günlük bir süre gereklidir. 3 cm boyutundaki bir deri parçasında ortalama 100 ter bezi, 10 tane kıl kökü ve 1 metre uzunluğunda kan damarı mevcuttur. 70 yıllık ömrü boyunca insan ortalama olarak 48 kilo deri döker.
11- İnsan vücudunun bağırsağında yaşayan bakterilerin kütlesi toplamda 1000 gramdır. Kişi 1 yılda ağırlığı kadar bakteriyi dışkı ile dışarı atmaktadır. Bağırsakta bulunan bakteri türü sayısı yaklaşık 500’dür.
12- Beyinde yer alan sinir hücresi sayısı yaklaşık olarak 100 milyar kadardır. Bu hücreler arasında iletişimi sağlayan sinapsların sayısı ise 10^15 civarındadır. Beynin sol yarısında, sağında bulundurduğundan 200 milyon kadar daha çok sinir hücresi olduğu tahmin edilmektedir.
13- Uykuda bir insanın 80 desibel gücünde horlaması mümkündür. Bu seviye bir beton kırıcı hava tabancasının yanında uyumak ile eşdeğerdir. 85 desibelin üzerindeki gürültü seviyeleri insan kulağı için zararlı kabul edilmektedir
14- Mide asidi o kadar güçlüdür ki vücut her 3,4 günlük zaman zarfında midenin iç katmanını baştan sona yeniler.
15- Genç ve yetişkin olan bir insan 20-20.000 Hertz arası duyma frekansına sahiptir. Yaşlandıkça bu değer gitgide düşmektedir. Genel olarak rahatsız eden ses olarak 130 desibel civarı sesler kabul edilir. Kalıcı duyma kaybına yol açan ses 90 desibel üzeri sesler olarak nitelendirilmiştir.
16- İnsan kalbi yerinden çıkarıldığında uzun bir süre atmaya ve etrafında bulunan havadan oksijen almayı sürdürür çünkü kendi elektrik sistemine sahiptir.
17- Yetişkin bir bireyin sağ akciğeri, sol akciğerinden daha büyüktür. Bunun nedeni kalbin sol akciğer altında bulunmasıdır. Bir akciğerde ortalama 300 milyon kadar alveol (küçük hava kesecikleri) bulunur. Akciğerlerimize giden havanın geçiş yolları sağ ve sol akciğerde farklı açılarda seyreder. Buruna konulan bir leblebinin içeriye çekilmesi halinde sağ akciğere gitme olasılığı oldukça yüksektir.
18- Tat alma reseptörleri yalnızca dilde bulunmaz. Aynı zamanda mide, ince bağırsak, pankreas, akciğer, anüs, testis ve beyinde de tat reseptörleri bulunur.
19- Hafızaya yeni bir şey kaydedildiği zaman beyinde bulunan nöronlar arasında yeni bir fiziksel bağ oluşur. Her yeni kayıt ile beyinde fiziki bir değişim yaşanır.
20– Uzun süreli olan açlık durumunda insan beyni son bir kurtuluş olarak kendi kendini yemeye başlayacaktır. Önce beynin %60’ını oluşturan yağ hücrelerinden başlar.
Kaynakça:
“Do the Maths” New Scientist. 30 Ekim 2004
Yazar: Taner Tunç