Aerosolleri stratosfere enjekte etmek, gezegeni serinletmeye yardımcı olabilir, ancak bilim insanları bu tür güneş jeo mühendisliğinin tam olarak nasıl çalışacağını henüz kesin olarak bulamadılar.
Giderek artan kanıtlar, iklimin değişmekte olduğunu ve insan faaliyetlerinin bu durumun temel nedeni olduğunu vurgulamaktadır. Dünya ısınıyor ve biz sorumluyuz. Şimdi bilim insanları, küresel anlamda 
meydana gelecek en ufak artışların bile yaratacağı olağanüstü maliyeti azaltmak için alternatif çözümler üzerinde çalışmaktalar. Küresel karbon ayak izimizi büyük ölçüde kesmenin yanı sıra, gezegende kasıtlı olarak büyük çaplı değişiklikler yapmamız gerektiği fikrini destekliyorlar. Bu büyük çaplı değişimler (havadaki karbonu kimyasal olarak yakalayan, karbon yiyen planktonun büyümesine neden olan veya üst atmosferde güneş ışığını yansıtan yansıtıcı bir sis yaratan değişimler) jeo-mühendislik olarak bilinir. Yarın tamamen karbondioksit yaymayı bıraksak bile birçok bilim insanı bunun yeterli olmayacağını söylüyor. Okyanuslarımız şu anda gezegenin aşırı ısısının bir kısmını emmekte ve hava sıcaklığı artışında bir yavaşlamaya neden olmaktadır. Bugün gördüğümüz ısınma, onlarca yıl önce verilen kararlar sonucu ortaya çıkmıştır. Konunun önemi göz önüne alındığında, jeo-mühendislik savunucuları artık yeni teknolojilere bakmanın ve yeni çözüm yolları geliştirmenin önemli olduğunu söylemektedirler. Konu artık gittikçe farklı ortamlarda gündeme gelmekte. 1990’dan bu yana iklim değişikliğine dair giderek daha fazla paniğe kapılan BM organı olan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, 2018 Ekim’inde, ısınmanın 2 santigrat derece sıcaklığın altında tutulması ihtimalinin düşük
(imkansıza yakın) olduğunu gördüğünü söyledi. Karbonu atmosferden uzaklaştırmak için bir altyapı geliştirmeyi önerdi.
Böylece bilim insanları gezegeni serinletmenin farklı yollarını aramaya başladılar. Araştırmacılar, bulutları aydınlatmayı, deniz spreyini daha yansıtıcı hale getirmeyi ya da ekstra güneş ışığını yansıtacak şekilde dev bir ayna fırlatmayı önerdiler. Bu yöntemlerden en umut verici ve uygun fiyatlı, küçük parçacıkların üst atmosfere yayılmasını içeren stratosferik aerosol enjeksiyonudur. Bu parçacıklar güneş ışığını Dünya’dan uzaklaştıracak, güneşi etkili bir şekilde karartacak ve teoride gezegeni soğutacaktır. Bilgisayar modellerini kullanan birçok çalışma, bu yöntemin teoride işe yarayacağını göstermiştir. Bugün Dünya İklim Değişikliği’nde yayınlanan bu türde ki son çalışmalar, aşırı yağış ve kasırgaları simüle eden sofistike bir model kullandı, güneş ışığının aerosollerle yansıtılmasının dünyayı en az ek etkiyle eşit şekilde soğutacağını buldu.
Stratosferik bir aerosol enjeksiyon deneyi henüz yapılmamasına rağmen, bilim insanları volkanik patlamalar nedeniyle küçük parçacıklar üst 
atmosfere fırlatıldığında ne olacağı hakkında bir fikir sahibi oldular. Ne zaman Mt. Filipinler’deki Pinatubo 1991’de meydana geldi o zaman kabaca 20 milyon ton kükürt dioksit 20 mil yükseldi, küresel sıcaklıkları 15 ay boyunca 0.6 santigrat dereceye kadar soğuttu. Pinatubo patlamasının ötesinde, stratosferdeki kükürtün gezegeni nasıl etkileyeceğini ortaya çıkaran birkaç veri boktası vardır. Panatubo verileri, modellerin doğrulanması için inanılmaz derecede değerliydi ancak, ‘’bir patlama sürekli bir kükürt dioksit emisyonu ile aynı değildir, farklı bir mevsimde farklı etkileri olabilirdi. El Nino ile aynı anda patladı ve bazı etkilerin dağılması güçtü. Stratosfere ne kadar malzeme koyduğunu bile bilmiyoruz.’’ diyor Cornell Üniversitesi’nde mekanik ve havacılık mühendisliği profesörü Douglas Macmartin.
Jeo-mühendislik araştırması, fonları güneş ve rüzgar enerjisi gibi bilinen karbon azaltma stratejilerinden de yönlendirebilir. Hatta bilgi verebilir. Bazı iddialara göre aerosolla gezegeni soğutmak, decarnonize saülanan teşvikide ortadan kaldıracak. Ancak birçok mühendis, büyük ölçekli stratosferik aerosol enjeksiyonu gibi bir şey olsa bile atmosferdeki karbonu azaltmamız gerektiğine katılıyor. Olmazsa, kelimenin tam anlamıyla sonsuza dek daha fazla aerosol pompalamaya devam edeceğiz. Güneşin karartılması iklim değişikliği ile mücadeleye yardımcı olabilir. Ancak 
dünyanın her yerinde mercan, kabuklu deniz hayvanları ve planktonları öldüren okyanus asitlenmesi gibi herhangi bir karbondioksitin diğer kötü etkilerini değiştirmez.
Son olarak, bu alanda deneyler yavaş yavaş ama kaçınılmaz bir şekilde gelecek bir veya iki yıl içinde muhtemel bir gelişmeye doğru hareket etmeye devam ediyor. Bu arada, Dünya ısınmaya devam ediyor.
Kaynakça:
https://www.smithsonianmag.com/science-nature/risks-rewards-possible-ramifications-geoengineering-earths-climate-180971666/
Yazar: Merve Karaca