Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

John Harrison Kimdir ? Yaşam Şekli ve Başarıları

0 670

John Harrison  Kimdir ? Yaşam Şekli ve BaşarılarıJohn Harrison, 24 Mart 1693 tarihinde Foulbi’de dünyaya gelmiştir. Marangoz ve saat yapımı üzerine çalışmıştır. Bir geminin denizdeki boylamını doğru bir şekilde bilmesine olanak sağlayan deniz kronometresini icat etmiştir. Onun bu icadı, 18. yüzyılda çok önemli olan uzun mesafeli denizcilik gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.

Babası marangoz olarak çalışmıştır. John da babasını marangozluk işinde takip ederek meslek öğrenmiştir. Müzik tutkusu gelişmiştir ve saatlerin nasıl çalıştığını öğrenmek için saatleri parçalarına ayırıp incelemiştir. Harrison marangoz olma ve yeni saatler yapma becerilerini birleştirmiştir. Daha sonra saatlere, kalitesini artırmak için ekstra metal parçalar ve özellikler de eklemiştir. Çekirge kaçışı (saate eklediği metal parça ve yeni bir düzenek), saatin enerjisini serbest bırakmak için kontrollü ve adım adım bir süreç sağlamıştır. Onun sarkaç saatleri, çağın en doğru ve modern saatlerinden bazıları olarak düşünülmüş ve kabul edilmiştir.

İyi bir mucit olmasına rağmen, insanlarla iletişim konusunda sosyal olamayan Harrison’a , kendisinin adına finansman, teşvik ve alım satımlarda George Graham ve Edmond Halley tarafından yardım edilmiştir. En önemli icadı boylam konusuna bir çözüm bulmaktı. Uzun süre, bir geminin boylam pozisyonunu öğrenme olanağı bulunamamıştır. Çok sayıda girişimde bulunulmuş ancak başarılı olunamamıştır. Boylamı bilmek yeteneği gemilerin güvenli bir şekilde sefer yapması için gereklidir. Bu problem çok önemli sayılmıştır. Parlamento bir çözüm sağlayabilecek kişi için 20.000 sterlin ödül önermiştir. Isaac Newton, böyle bir cihazın yapılması adına şüpheci davranmıştır ve böyle birşeyin mümkün olamayacağını ifade etmiştir.

Harrison’un icadı sıcaklık ve hava basıncındaki dalgalanmaları tolere edebilen bir saat geliştirmekti ve uzun süre çok kesin zaman bunu tutabilmesidir. Harrison’un ilk deniz saatini geliştirmesi beş yılını almıştır. Birleştirilen makaralı dişliler, ahşap tekerlekler ve iki dambıl tutucular birbirine bağlanmıştır. Royal Toplum derneği’nin onayını aldıktan sonra ilk deneme turu Portekiz’e giden bir rota üzerinde yapılmıştır. Yapılan testler, Harrison’un saati doğru boylamı tahmin ederek başarılı olmuştur. Bununla birlikte, bu buluş atlantik güzergahlarda kullanılması gereken Parlamento ödülü için yeterli bir buluş görülmemiştir.

John Harrison  Kimdir ? Yaşam Şekli ve BaşarılarıBirkaç yıl boyunca, tasarımını geliştirerek farklı modeller hazırlamıştır. Çubuk bakiyelerini dairesel dengelere dönüştürmüştür. Sonraki modelleri hiç başarılı olamamış ve 1750 yılında Harrison Deniz Saatini geliştirmeyi bırakmıştır. Daha küçük bir deniz güzergahı üzerinde çalışmalarına başlamıştır.

Harrison, Thomas Judge tarafından yaptırılan diğer saatlerin öğelerini birleştirerek Deniz güzergahları üzerinde çalışmıştır. Harrison, saati icat etmek için altı yıl daha almasına rağmen, bu saati kullanarak doğruca ölçülebilen Boylam’ı başarıyla kanıtlamayı başarmıştır. Jamaika’ya yapılan ilk denemede, Marine adlı saati doğru çalıştığını kanıtlamıştır. Bununla birlikte, Parlamento yönetim kurulu, Harrison’a gerçekleşen bu olayın şans yüzünden olabileceğini savunarak ödülü vermemiştir. Harrison başka denemeler yapmak zorunda kalmış ve bu arada ikinci bir deniz saati H5 modelini geliştirmiştir. Yine saatin güvenilirliğini kanıtlamayı başarmıştır. Fakat yine de Parlamento ödülü vermeyi reddetmiştir. Harrison, bu durumu Kral III. George’a mektup yazarak şikayetini dile gelirmiştir. Harrison, sonunda 8,750 sterlin para ödülünü kazanmıştır. Ancak o zaman ödülü kazandığında 80 yaşındadır ve ödülü tam manasıyla kullanamamıştır.

Harrison’ın hayatı, tasarımın iyileştirilmesi için yıllarca çalıştıktan sonra tamamlanmıştır. O dönemde de yaygın olarak kullanılmıştır. Örneğin, dönemin ünlü Yorkshire gemisinin Kaptanı James Cook ikinci ve üçüncü yolculuklarında Harrison’un metodunu kullanmıştır. Yüksek maliyetlerine rağmen, daha güvenli bir navigasyon için çok yararlı olduklarını kanıtlamışlardır.

Harrison, 83 yaşında ölmüştür Harrison’ın cihazı daha sonra John Arnold tarafından geliştirilmiş ve John Arnold daha ucuz Kronometrenin üretimini sağlayıp nakliye için yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır.

Yazar: Osman Uçar

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku