Kadife Fasulye (Mucuna Pruriens) Nedir?

Mucuna pruriens veya kadife fasulye, dopamin seviyelerini artırabilecek tropikal bir baklagildir. Bu fasulye binlerce yıldır Ayurveda tıbbında kullanılmaktadır. Son çalışmalar, erkeklerde Parkinson Hastalığı ve kısırlık semptomlarının azaltılmasına yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca depresyon, uyku ve yılan zehri zehirlenmesini iyileştirmek için araştırılmaktadır.
Dopamin fasulyesi mucuna pruriens, kadife fasulyesi olarak da bilinen tropikal bir baklagildir. Bitkisel tıp ve Ayurveda’da, Mucuna binlerce yıldır erkek kısırlığı, sinir bozuklukları, Parkinson hastalığı ve afrodizyak için bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Jack’in peri masalındaki sihirli çekirdekleri gibi, mucuna çekirdeklerine bazen büyülü kadife fasulye denmektedir. Araştırmacılar için bu sihir, mucunanın beyin sağlığını geliştirme potansiyelini ifade etmektedir. Kullanıcılar için, bu fasulyenin büyülü özellikleri iddia edilen afrodizyak etkilerinden kaynaklanırken, diğerleri henüz bitkinin öznel eşzamanlı olarak gevşetici ve uyarıcı etkilerini ifade etmektedir. Ayrıca mucuna dopamin çekirdeği olarak da bilinmektedir, çünkü vücutta dopaminin yapıldığı iyi bir L-Dopa kaynağıdır. Yüksek L-dopa içeriği bitkinin kendisine ek faydalar sağlamaktadır. Bu faydalar tohumları böceklerden ve zararlılardan korumasıdır. Mucuna tohumları, Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan saf L-dopa’yı ticari olarak çıkarmak için de önemli bir kaynaktır.

Ne Kadar Bilinmektedir?

Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi (NCCIH), Mucuna pruriens’in Parkinson hastalığının motor fonksiyonu gibi bazı semptomları üzerinde yararlı etkileri olabileceğine dair sınırlı kanıtlar bulunmaktadır. Bununla birlikte, takviyeleri FDA tarafından tıbbi kullanım için onaylanmamıştır. Takviyeler genellikle sağlam klinik araştırmalardan yoksundur. Yönetmelikler fasulye için üretim standartları belirlemektedir, ancak bunların güvenli veya etkili olduklarını garanti etmemektedir. Mucuna pruriens asla onaylanmış tıbbi tedavilerin yerine kullanılmamalıdır. Kişi kullanmadan önce doktoruna danışmalıdır. Son araştırmalar, mucuna’nın antioksidanları artırabileceğini ve vücuttaki serbest radikalleri temizleyebileceğini ortaya çıkarmıştır, ancak bu insanlarda kanıtlanmamıştır.

Bitki Kökenleri ve Geleneksel Kullanım

Mucuna pruriens aslen güney Çin ve doğu Hindistan’dan gelmektedir, ancak günümüzde tropik bölgelerde yetiştirilmektedir. Himalayalar ve Mauritius’ta, hem yeşil baklalar hem de Mucuna pruriens’in olgun fasulyeleri geleneksel olarak haşlanarak tüketilmektedir. Guatemala ve Meksika’da, bölgede Nescafé olarak bilinen bir kahve ikamesinin yapılması kavrulmuş ve öğütülmüştür. Kadife fasulye tozunun tadı acıdır ve kahveye biraz benzemektedir. Mukuna terimi, Mucuna pruriens’in en yüksek tıbbi değere sahip olduğu yaklaşık 150 farklı tropik baklagilden oluşan bir bitki ailesini ifade etmektedir.
Besin Değeri ve Aktif Bileşikler
L-dopa içeriğinin yanı sıra ~% 5, kadife fasulye iyi bir besin değerine sahiptir. Bir baklagil olmasına rağmen, bazı besinler açısından kolayca sindirilebilir ve zengindir. Bu besinler aşağıdaki gibidir:
• Mineraller
• Diyet proteinleri (% 25 – 30 proteinler) ve esansiyel amino asitler
• Linoleik asit gibi yağ asitleri
• Nişasta
Ayrıca mucuna pruriens tohum özleri içermektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Hafif halüsinojenik triptaminler
• Psikoaktif serotonin (5-hidroksitriptamin)
• D-chiro-inositol, diyabet ve PCOS ile yardımcı olabilecek nadir bir bitki bileşeni
• Yeni keşfedilen antioksidanlar ve potansiyel olarak nöroprotektif maddeler (hala bilinmeyen yapıda)
Bununla birlikte mucuna, L-Dopa, mineraller, proteinler, yağ asitleri ve diğer biyoaktif bileşiklerin kaynağıdır.

Karşıtı Maddeler

Çoğu baklagil gibi mucuna, çeşitli anti-pruriens bileşen faydaları içermektedir ve besin değerlerini sınırlamaktadır. Bu bileşenler aşağıdaki gibidir:
• Proteinlere bağlanabilen ve sindirimlerini azaltan tanenler
• Proteinleri ve diğer sindirim enzimlerini sindirmeye yardımcı olan tripsin aktivitesini azaltan tripsin inhibitörleri
• Minerallere bağlanabilen ve bağırsaktaki emilimini engelleyebilen fitatlar
• Siyanojenik glikozitler, vücutta az miktarda siyanür oluşturan bitki toksinleri
• Lektinler, bazı teorilere göre önemli bir gıda duyarlılığı kaynağı
• Şişkinliğe neden olabilen oligosakkaritler (FODMAPS )
• Alkaloidler (mucunin gibi) ve saponinler
Mukunadaki polifenoller olan tanenler sadece kötü değildir. Proteinlerin emilimini azaltabilmelerine ve hassas kişilerde sindirim problemlerine neden olmalarına rağmen, bağırsak problemleri ve otoimmün sorunları olmayan kişilerde yararlı olmaktadır. Her ne kadar daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, bilim adamları mukunadan gelen tanenlerin virüslerle ve diğer mikroplarla, iltihaplanma ve yüksek tansiyonla savaşmaya yardımcı olabileceğini düşünmektedirler. Ayrıca, bu antinutrientler standart ekstraktlarda tüm fasulyeden çok daha düşüktür. Bununla birlikte mucuna fasulyesi tanenler, fitatlar ve lektinler gibi bazı antinutrientler içermektedir.

Mucuna Bir Psychedelic mi?

Kadife fasulye, psychedelics olarak bilinen bazı triptamin bileşikleri içermektedir. Bununla birlikte, çoğu takviyede konsantrasyonları muhtemelen çok düşüktür. Bazı hayvan çalışmalarında, mucuna hafif halüsinojenik ve yatıştırıcı aktiviteye sahiptir. Bu nedenle, fasulyenin hafif rahatlatıcı ve psychedelic etkileri olabileceği teorik olarak mümkündür, ancak hala kanıtlanmamıştır. Bunu doğrulamak için hayvan ve klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bazı kişiler mucuna aldıklarında rüya gördüğüne dair deneyimler yaşadığını bildirir, ancak mucuna’nın gerçekten bu özelliklere sahip olup olmadığı, triptamin ve diğer psikoaktif içeriğinin ne olduğu ve daha fazla çalışma ortaya çıkana kadar hangi etkilerin mümkün olduğu bilinmemektedir.

Mucuna Pruriens Yan Etkileri ve Güvenliği

Mucuna prıiensin klinik çalışmalarında ortaya çıkan yan etkileri bildirilmiştir. Bu yan etkiler aşağıdaki gibidir:
• Mide bulantısı
• Karın rahatsızlığı
• Kusma (nadir)
• Uykusuzluk (nadir)
Ciddi yan etkiler veya kan testi değerlerindeki değişiklikler bildirilmemiştir, ancak göz ardı edilememektedir. Mucuna doz aşımı baş ağrısı, hareket bozuklukları, yorgunluk, titreme, bayılma ve susuzluğa neden olmaktadır ve uzun vadeli güvenliği henüz belirlenmemiştir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Mucuna, beyin ve vücuttaki dopamin seviyelerini yükseltebilecek yüksek bir L-dopa içeriğine sahiptir. Dopamin düzeylerini arttırmak veya L-dopa kullanmak, bazı durumları da içeren bazı kişilerde tehlikeli olabilmektedir. Bu durumlar aşağıdaki gibidir:
• Glokom (dar açılı glokom), çünkü L-dopa göz tansiyonunu artırmaktadır
• Kalp aritmileri
• Kronik sinir ağrısı (nöropati), çünkü L-dopa onu kötüleştirmektedir
• Mide ülseri
• Psikoz, L-dopa olarak şizofreni (veya psikotik bozukluk) tanısı konmuş kişilerde kötüleşmeye neden olmaktadır.
Kişi yukarıdaki durumlardan herhangi birine sahipse, doktor tarafından önerilmedikçe Mucuna pruriens takviyelerinden kaçınmalıdır. Lektin içeriği nedeniyle, mucuna fasulyesi belirli gıda hassasiyetlerine sahip kişiler için uygun olmamaktadır.

İlaç Etkileşimleri

L-dopa hakkındaki bilgilere dayanarak bazı ilaç etkileşimleri mümkündür. Bu ilaçlar aşağıdaki gibidir:
• Bazı antidepresanlar ve anti-Parkinson ilaçları (Monoamin Oksidaz İnhibitörleri veya MAOI), bu ilaçları alan kişiler Mucuna pruriens takviyelerinden kaçınmalıdır. Her ikisinin kullanımı tehlikeli bir şekilde dopamin seviyelerini artırmaktadır ve çok yüksek tansiyona neden olmaktadır.
• Depresyon için diğer ilaçlar (trisiklik antidepresanlar)
• Bazı antipsikotikler (D2 antagonistleri) mucunanın etkilerini azaltmaktadır
• Guanethidin (Ismelin)
• Antidiyabetik ilaçlar
• Ameliyat sırasında kullanılan ilaçlar (Anestezi)
Bununla birlikte mucuna pruriensin güvenliği çocuklarda, hamile veya emziren kadınlarda belirlenmemiştir.

Genetik

İki MAO enzimi ve karşılık gelen genler mevcuttur. Bunlar MAOA savaşçı gen olarak bilinmektedir ve MAOB. Her iki MAO enzimi de dopamin dâhil monoamin yapısının nörotransmiterlerini parçalamaktadır. Düşük MAO enzim aktivitesi olan kişiler mucuna’nın etkilerine daha duyarlıdır. Bu aynı zamanda düşük MAO üreticilerinin bu ek ile aşırı yüksek dopamin seviyeleri yaşama olasılıklarının daha yüksek olabileceği anlamına gelmektedir. Öte yandan yüksek MAO aktivitesi olan kişilerin, muhtemelen dopamini daha hızlı parçaladıkları için mucunaya daha az tepki göstermeleri olası bir durumdur. Bununla birlikte hipotezleri doğrulamak için klinik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Mucuna Pruriens Dozaj ve Takviyeler

Dozaj: Parkinson Hastalığı için, MP takviyesi ile PD semptomlarında bir azalma gösteren iki çalışmada, 30 gram ve 15 gram standart kurutulmuş ekstrakt (~ 33 mg L-dopa/g) dozajları kullanılmıştır. Çoğu standartlaştırılmış ekstrakt % 3 – 5 L-dopa içermektedir. Diğer çalışmalar 5 g/gün ile başlayarak daha düşük dozlar kullanılmıştır. Erkeklerde kısırlık için, 5 gram Mucuna pruriens tozu günlük sperm hareketliliğini, sayımını ve genel kalitesini arttırmıştır ve mukuna su ile alınmıştır (5 gram=1 çay kaşığı).
Takviyeler: Mucuna birçok formda mevcuttur ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Ham tohum/fasulye
• Tohum Özleri
• Kavrulmuş fasulye
• Pudra
• Kapsüller
• Tentürler
Ayrıca kişi ham Mucuna fasulyesi satın almak ve yemek istiyorsa, antinutrientlerini lektinler dâhil azaltmak için daha yüksek basınç ve sıcaklıklar önerilmektedir. Öte yandan, mucuna’yı Parkinson Hastalığı semptomlarını iyileştirmeye yönelik tamamlayıcı bir yaklaşımın bir parçası olarak alınıyorsa, yüksek kaliteli, standart bir ek bulmak önemlidir.
Mucuna pruriens veya kadife fasulye, L-dopa içeren tropikal bir legumadır. Vücut, bir nörotransmitter olan dopamin oluşturmak için L-dopa kullanmaktadır. Mukuna üzerine yapılan araştırmaların çoğu, Parkison hastalığında kullanılmasına odaklanmıştır. Yayınlanan bulgular cesaret vericidir, ancak takviyenin Parkison hastaları için faydalı olup olmadığını söylemek için henüz çok erkendir. Bir çalışma, mukunun tipik Parksinson hastalığından daha fazla yan etkiye neden olabileceğini göstermiştir ve bu da daha fazla güvenlik denemesi gerektirmektedir. Diğer çalışmalar, mucunanın erkeklerde, uykuda ve DEHB’de kısırlık üzerindeki potansiyel sağlık yararlarını araştırmıştır. Günümüzde mucunayı bu kullanımlar için sıralamak için yeterli kanıtlar bulunmamaktadır. Önemli olarak, mucuna birçok reçeteli ilaçla etkileşime girmektedir. Belirli sağlık koşullarına sahip kişiler için de güvenli değildir. Eklemek isteyen herkes önce sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

Kaynakça:
cabi.org
feedipedia.org
examine.com
researchgate.net

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu