Karnosin, beta-alanin ve histidin gibi iki amino asidin birleştirilmesiyle üretilen bir peptittir: Bilim adamları, balık, kuş ve memelilerin beyin, böbrek ve iskelet kasında bulunduğunu keşfetti. Bazıları karnosinin birçok farklı doku tipini etkileyebileceğini varsaymaktadır.
Devam eden araştırmalar, reaktif oksijen türleri (hidroksil radikalleri ve süperoksit gibi) ve reaktif azot türleri gibi serbest radikallerin hücresel hasarın önlenmesi üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Bununla birlikte, bu etkileri desteklemek için klinik veriler bulunmamaktadır. Sınırlı insan çalışmaları, çeşitli hastalık durumları ve karnosin düzeyleri arasındaki potansiyel ilişkileri araştırmıştır. Bununla birlikte, karnosin takviyesinin etkinliği ve güvenliği ile ilgili uygun klinik çalışmalar bulunmamaktadır.
Ek olarak, karnosin takviyeleri tıbbi kullanım için FDA tarafından onaylanmamıştır. Takviyeler genellikle sağlam klinik araştırmalardan yoksundur. Yönetmelikler onlar için üretim standartları belirler, ancak bunların güvenli veya etkili olduklarını garanti etmemektedir. Bu yüzden kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması tavsiye edilir.
Bilim adamları tarafından karnosizin faydalı olduğu ve olmadığı yönünde iki teori ileri atılmaktadır. Bu teorilere göre;
Karnisonun faydaları olduğunu savunanların düşünceleri şu şekildedir:
• Yaşlanma karşıtı yetenekler olduğu iddia edilmiştir.
• Sağlıklı kan şekeri seviyelerini destekleyebileceği düşünülmektedir.
• Bağırsak sağlığı, biliş ve hafıza için iyi olabileceği düşünülmektedir.
• Beyin koruyucu potansiyel olduğu düşünülmektedir.
Karnisonun zararları olduğunu savunanların düşünceleri şu şekildedir:
• Klinik araştırma çalışmaları eksiktir
• İlaç etkileşimleri mümkündür
• Uzun süreli güvenliği bilinmemektedir
• Kan pıhtılaşmasına müdahale edebilir
Teröpatik Etkileri
Karnosin ve anserin gibi ilgili dipeptitler doğal olarak oluşan histidin içeren bileşiklerdir. Birkaç dokuda en çok kasta bulunurlar, burada toplam suda çözünür azot içeren bileşiklerin kayda değer bir kısmını temsil ederler. Bu dipeptitlerin biyolojik rolü konjektiftir, ancak sitosolik tamponlama ajanları olarak hareket ettiklerine inanılmaktadır. Çok sayıda çalışma, hem doku hem de organel seviyesinde, güçlü ve spesifik antioksidan özelliklere sahip olduklarını göstermiştir. Karnosin ve ilgili dipeptitlerin, model membran sistemlerinin peroksidasyonunu önlediği, hücre zarlarının oksidatif hasardan korunmasında alfa-tokoferol gibi lipitte çözünür antioksidanlara karşı suda çözünen muadillerini temsil ettikleri önerisine yol açtığı gösterilmiştir.
Bu dipeptitlere atfedilen diğer roller, nörotransmitterler gibi eylemleri, enzimatik aktivitelerin modülasyonunu ve ağır metallerin şelasyonunu içerir. Karnosin ve histidin içeren dipeptitlerin terapötik etkileri ile ilgili birçok iddia yapılmıştır. Bunlar antihipertansif etkiler, immünomodülatör ajanlar olarak eylemler, yara iyileşmesi ve antineoplastik etkilerdir. Bu iddiaların birçoğu ikna edici bir şekilde belgelenmemiştir veya titiz klinik değerlendirmeye tabi tutulmamıştır.
Bununla birlikte, çalışmaların önemli umutlar verdiği örnekler vardır. Birincisi köpeklerde yaşlılık kataraktının tedavisi, diğeri de cildin yüzey yaralarının ve yanıklarının iyileşmesinin hızlanmasıdır. Bu derlemeden, bu histidin içeren dipeptitlerin etkilerinin birçoğunun, özellikle de terapötik etkileri için talepler bakımından, kritik deneysel ve klinik muayeneye tabi tutulması gerekir. Bununla birlikte, bazı uygulamalar yararlı terapötik ajanlar olduğuna dair açık kanıtlar göstermektedir.
Karnosinin Doğal Kaynakları
Alanin ve histadin olmak üzere iki amino asitten oluşan bir molekül olan karnosin, esas olarak hayvanların kaslarında ve beyninde bulunan zorunlu olmayan dipeptittir. Vücutta, karnosin, hücreleri serbest radikallerden gelen hasara karşı koruyan bir tür antioksidan görevi görür. Karnosin, böbrek ve sinir hasarı gibi diyabetle ilişkili komplikasyonlara önemli bir katkıda bulunan protein glikasyonunun neden olduğu hasara karşı koruyarak diyabetli insanlar için özellikle yararlı olabilir.
Otla beslenen, mera yetiştiren et doğal bir karnosin kaynağıdır. Sığır etinin ortalama 7 onsluk porsiyonu yaklaşık 250 miligram karnosin içerir ve bu genellikle kan dolaşımında yaklaşık beş saat kalır. Doğal kaynaklarını şu şekilde sıralayabilir:
Yağsız sığır eti
Karnosin, araştırmacılara göre göre nemli doku yüzdesi olarak ölçülür ve sığır eti,% 0.15 ila% 0.35 karnosin veya 3 ons kısım başına 0.13 gram ila 0.3 gram içerir. Sığır eti iyi bir karnosin kaynağı olsa da, aynı zamanda sağlıksız doymuş yağ kaynağıdır. Karnosinin yağsız faydalarından yararlanmak için göz yuvarlağı etrafındaki üst veya alt yağsız sığır eti kısımları seçilmelidir.
Balık
Balık da karnosin kaynağıdır, ancak miktar balık türüne bağlı olarak değişir. Örneğin, sarı yüzgeçli orkinos 6 onsluk porsiyon başına yüzde 0.005 karnosin veya 0.009 gram içerirken, yılan balığı 6 onsluk porsiyon başına yüzde 0.05 veya 0.09 gram içerir. Skipjack, kılıç balığı ve chum somonu da az miktarda karnosin içerir. Balık yağsız ve iyi bir protein kaynağıdır, bu nedenle diyetinize sağlıklı bir katkı sağlar.
Tavuk
Tavuk, aynı zamanda bir karnosin kaynağıdır, ancak 4 onsluk kısım başına 0.01 gram ila 0.1 gram olan karnison nemli dokuda yüzde 0.01 ila 0.1 arasında nemli bir sığır eti kaynağı değildir. İyi bir sağlık söz konusu olduğunda, daha yağsız tavuk parçaları tüketilebilir. Tavuk göğsü iyi bir seçimdir ve yağsız sığır etinden daha az yağ içerir.
Vejetaryenler için karnison kaynakları
Kişinin ne kadar et yediğiniz karnosin seviyeni etkiler. 2007 yılında Deneysel Biyoloji Amerikan Dernekleri Federasyonu Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, vejetaryenler kaslarında et yiyenlerden yaklaşık yüzde 50 daha az karnosine sahiptir. Bununla birlikte, karnosin bazı sağlık yararları sunabilirken, daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır
Karnosin, iki amino asitten oluşan bir bileşiktir. Genellikle yaşlanma karşıtı ve antioksidan takviyelere eklenir, ancak yararlarına ilişkin klinik veriler sınırlıdır. Şu anda herhangi bir amaç için takviye önermek için yeterli kanıt yoktur. Klinik çalışmalar, karnosinin muhtemelen atletik performansı veya şizofreni semptomlarını iyileştirmediğini göstermektedir.
Bazı bilim adamları, karnosinin test tüpleri ve laboratuvar hayvanlarındaki deneylere dayanarak yaşlanma karşıtı potansiyele sahip olduğunu düşünmektedir. Karnosinin bu ve diğer iddia edilen faydaları üzerine insan çalışmaları henüz yapılmamıştır.
Kaynakça:
ncbi.nlm.nih
bmcchem.biomedcentral.com
karnosin nedir, aminoasitler,beta alanin,karnosin kaynakları,karnosin yan etkileri
ncbi.nlm.nih
bmcchem.biomedcentral.com
Yazar: Özlem Güvenç Aðaoðlu