Kümelenme küreselleşen dünyada gittikçe gelişen bir olgu haline gelmeye başlamıştır. Bunun nedeni, genel olarak firmaların kümeler halinde daha fazla verimli ve üretici oldukları ortaya çıkmıştır. Kümelenme kavramının İngilizce karşılığı ‘Cluster’dır ve kelime anlamı bazı kaynaklarda aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle işbirliği ve rekabet halinde olan üretici firmalar ve onları destekleyici firma ve kurumların bir araya geldiği bir çalışma modeli’ olarak geçmektedir. Bir diğer kümelenme tanımı ise Kümelenme, belirli bir alanda, birbirleriyle bir ürün ya da hizmeti üretmek ile ilgili bağlantılı, coğrafi olarak toplanmış şirket ve kuruluşların oluşturduğu grubun tümüdür.’ olarak geçmektedir. Kümelenme; iş kümeleri, kendi aralarında bazı benzerlikler, bağlar veya çeşitli ticari ve üretimsel ilişkiler bulunan işletme ve şirketlerin aynı coğrafi alanda faaliyetlerini gerçekleştirmesi yoluyla oluşurlar. Bahsi geçen şirket, firma ve kuruluşların birbirini tamamlamaları ve kendi aralarında rekabet halinde olmaları önemlidir. İş kümeleri sadece küme içinde yer alan şirketlere indirgenemez. Bu şirketlerin yanında, kümenin tamamının ortaya çıkardığı ekonomik değerin oluşmasında katkıları bulunun diğer sektör, kurum ve kuruluşlar da küme içerisinde yer alırlar. Türkiye’de ve Dünya’da pek çok örneği bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
1.Silikon Vadisi, bilgisayar teknolojisi üzerine çalışan şirketler Kaliforniya’nın Silikon Vadisi adlı bölgede toplanmaya başlamışlar ve zamanla bu alanda çalışmak isteyen bireyler ya da şirket açmak isteyen gruplar bu bölgede yoğunlaşmaya başlamış ve hatta ikamet etmeye de başlamışlardır.
2.Dijital Medya Şirketleri, Seul kentinde kendi bünyesinde yer alan dijital medya ile alakalı ileri teknoloji alanında faaliyet gösteren firmalar ortaklıklar oluşturmaya başlandı. Bu da bölgedeki insani ve sosyal sermayeyi arttırmaya başlamıştır.
3.Londra Bankacılık Sektörü, Dünya finansının ana merkezi haline gelmeye başlayan Londra’da, London Stock Exchange, Lloyd’s of London ve Bank of England gibi büyük kuruluşların tümü zamanla burada yer almaya başlamıştır.
4.Hollywood, herkesin bildiği, adını duyduğu ama hakkında çok fazla şey bilinmeyen bir kümelenme örneğidir. Burada 50’lerden sonra altın çağını yaşayan Hollywood bugün birçok sinema stüdyosunun, film yapımcısının ve aktörün içinde bulunduğu dünyanın sinema sektöründe gösterilebilecek en büyük kümesi haline gelmiştir.
5.İzmir Organik Gıda Kümelenme Çalışması, 2008 Haziran ayında çalışmalarına başlamış ve zamanla AB’nin ileri gelen tarım ülkelerinin organik tarım temsilcileri ile İzmir’de gerçekleştirilen toplantılar, birçok farklı ülkeden çok sayıda firma ve ziyaretçinin katıldığı organik gıda ürünlerinin sergilendiği bir çok etkinliğe imza atmıştır.
6.Sultanahmet Bölgesi Turizm Sektörü Kümelenme Çalışması, Osmanlı ve Bizans dönemlerinden birçok önemli tarihi eser ve yerleşim bölgesini içerisinde bulunduran Eminönü, Eski İstanbul olarak anılmakta ve bu yüzden turistlerin yoğun ilgisini üzerine çekmektedir. Bu turistik değerler ışığında Sultanahmet turizm kümelenme geliştirme projesi 2000 senesinde hayata geçmiş ve 2005 yılına kadar devam etmiştir.
7.Adıyaman Tekstil ve Hazır Giyim Kümelenme Çalışması, proje genel olarak Adıyaman ilinde yürütülmüştür. İl Valiliği, belediyesi, ticaret ve sanayi odası, sektördeki işadamları ve Adıyaman Üniversitesi Tekstil ve Hazır Giyim Yüksek Okulu kümelenme projesinin katılımcıları arasında yer almaktadır.
Kaynakça:
Erkut, F. Ç. (2011). Kümelenme ve Aydın İlindeki Kümelenme Potansiyeli Olan Alanlar’, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
Yazar: Semahat Göker