Kolostomi, kalın bağırsağın bir ucunu karın duvarından çıkaran bir cerrahi ameliyat işlemidir. Bu işlem sırasında kolonun bir ucu karın duvarındaki bir kesiden yönlendirilerek stoma (ağıza benzeyen küçük delik) oluşturulur. Stoma, dışkıyı toplamak için bir kesenin bulunduğu cildin ağzıdır. Geçici veya uzun süreli kolostomi olan insanlara dışkılar toplanan ve kolayca atılabilen yanlarına tutturulmuş torbalar vardır ve bu işlevi görmektedir.
Kolostomiler her zaman kalıcı değildir, özellikle doğum kusurlu çocuklarda kullanılır ve geçicidirler. Kolostomi, alt sindirim sistemi ile ilgili sorunları gidermek için çeşitli prosedürlerden birinin sonucu olabilir. Diğer “ostomiler” ise ince bağırsak ve idrar yolunu içermektedir. İleostomi, ince bağırsağın alt kısmının saptırılmasıdır. Ürostomi, mesaneden idrar taşıyan tüplerin saptırılmasıdır. Bir diğer tanımla kolostomi, bağırsak iletim tedavisi olarak adlandırılabilir.
Neden Kolostomi Yapılır?
Kolozomlar, alt bağırsakta sorunlar nedeniyle gerçekleştirilir. Bazı problemler, dışkı geçici olarak bağırsaktan uzaklaştırılarak düzeltilebilir. Bu, geçici kolostomiler dışkıyı kalın bağırsaktan tutmak için kullanılmaktadır. Kolon kanseri söz konusu olan kişilerde hastalık devam etmesi durumunda kalıcı kolostomiler yapılır ve kolon tamamen çıkarılabilir.
Kalıcı bir kolostomiye ihtiyaç duyulan durumlar şunlardır; Tıkanıklık, Crohn hastalığı, kanser, kolon polipleri. Kolondaki büyüyen ekstra doku olup kanser olabilir veya kansere dönüşebilir. Divertikül, sindirim sistemindeki küçük keselerbiltihaplandığında ortaya çıkmaktadır. Anüs, ishal, şişkinlik, kabızlık ağrıya neden olan kolonu etkileyen bir durum olan bağırsak sendromudur. Sindirim sisteminin uzun süreli iltihaplanmasına neden olan iltihaplı bağırsak hastalığı olan ülseratif kolittir.
Kolostominin Riskleri
Kolostomi büyük bir ameliyattır. Her cerrahide olduğu gibi, anesteziye ve aşırı kanamaya karşı alerjik reaksiyonlar riski vardır. Kolostomi de diğer riskler, kolostomi tıkanıklığı, diğer organlara zarar vermek, fıtık, enfeksiyon, iç kanama, yara dokusundan kaynaklanan sorunlar, kolostomi kanaması, yara.
Doktorlar kişisel riskleri, cerrahinin risklerini, komplikasyonların potansiyelini ve ameliyatın avantajlarını en iyi şekilde açıklamaktadırlar.
Ameliyattan önce doktorlar kan örnekleri alarak, fizik muayene yaparak ve tıbbi geçmişi gözden geçirerek gerekli bilgileri almaktadır. Bu ziyaretler sırasında, daha önce yapılan tüm ameliyatlar ve alınan ilaçlar hakkında doktorlara bilgi verilmedir. Doktorlar kişinin muhtemelen ameliyattan en az 12 saat önce yeme ve içmeyi bırakmasını isteyecektir. Bağırsakların temizlenmesine yardımcı olmak için ameliyat öncesi bir gece geçirilmesi için müshil veya lavman da verilebilmektedir. Üç ile yedi gün boyunca hastanede kalınabilmektedir.
İşlem sırasında, doktorlar geniş bağırsağın uygun bir bölümünü açma veya stoma için konumlandırırlar. Doktorlar bağırsak bölgesini uygun bölgede kesip karın duvarından geçireceklerdir. Doktorlar cerrahi olarak karın duvarına bir halka yerleştirirler. Bu halka bağırsağın ucunu yerine koyacaktır. Bu halka kalıcı olabilir ya da cildin açık bağırsağının etrafında iyileşmesine yardımcı olmak için geçici olarak yerleştirilebilir. Sonrasında doktorlar yarayı dikişlerle kapatarak işlemi sonlandıracaklardır.
Hastanede iyileşme, sindirim problemi yaşanmaması için sıvılara ve gıdalara yavaş yavaş yeniden dahil edilmeyi gerektirir. Ayrıca kolostomi çantalarını nasıl doğru bir şekilde kullanılması gerektiği de öğretilecektir. Kolostomi çantası, kolostomi yaparken dışkının toplanacağı yerdir. Hastane personeli ayrıca diyet, aktivite seviyesi ve daha pek çok konuda talimat verecektir. Bu talimatları izlemek önemlidir.
Durumu ve kolostomiyi kontrol etmek için doktorla takip halinde olunmalıdır.
Yazar: Osman Uçar