Küreselleşen dünyamızda iletişim ve etkileşim hızı, karşılıklı bağımlılık ilişkileri artarken eş zamanlı, çok boyutlu ve çok odaklı krizler de yaşanmaktadır. Bu durum, bir uçağın içinde yaşanabilecek türbülans 
etkisine atıfla küresel türbülans ya da küresel çalkantı olarak adlandırılmaktadır. Farklı coğrafyalarda, farklı şekillerde gelişen kriz durumları eşzamanlı olarak teknolojik imkanlarla en kısa sürede tüm dünyaya yayılmakta, ilgi boyutuna göre etkileşim gösterebilmektedir. Küresel çalkantılar sonucu günümüzde etnik/dini/mezhep temelli ayrışmalar, göçmen karşıtlığı, ötekileştirme, farklı olanı dışlama, mülteci ve insan hakları sorunları artmıştır. Ekonomik krizlerle işsizlik, gelir dağılımında adaletsizlik, zengin ile fakir arasında uçurum yaşanmaktadır. İki kutuplu dünya arasındaki soğuk savaşın bittiği ve yeni bir sürecin başladığı 1990’ların başından itibaren son 30 yılda tüm dünyada değişen boyutlarda etkisini gösteren sorunlar olmuştur.
2001, 11 Eylül Saldırısı
11 Eylül 2001 yılında ABD’deki ikiz kulelere yapılan saldırı, ABD tarafından küresel terörle asimetrik savaşın başlatılmasına zemin hazırlamıştır. Bu sebeple ABD önleyici savaş stratejisi adıyla 2001’de Afganistan’a ve 2003’te Irak’a girmiştir. Bu süreçte Batı dünyasında İslamofobi tırmanmıştır.
2008 Ekonomik Krizi
2008 yılında ABD’de konut piyasasında başlayan kriz kısa sürede borç krizi şeklinde Avrupayı da etkilemiş, büyük bankalar iflas etmiştir. 1929’deki Büyük Bunalım’dan sonraki en büyük ekonomik durgunluk yaşanmıştır.
2010 Arap Baharı!
2010 yılı sonlarında Tunus’da başlayan büyük çapta Mısır, Libya, Suriye, Yemen, Cezayir, Bahreyn ve Ürdün olmak üzere arapların yaşadığı tüm ortadoğuda etkisini günümüzde de sürdüren protesto,miting, halk ayaklanmaları ve çatşmalardır. Büyük dönüşüm sürecine giren arap halklarının talepleri demokrasi, özgürlük ve insan hakları olmuştur. Bu süreçte Libya ve Suriye’de ülke bütünlüğü bozulmuş, bu ülkeler küresel ve bölgesel güçlerin fiili mücadele alanı haline gelmiştir.
2020 Pandemi
2019 sonlarında Çin’de ortaya çıkan kovid19 salgını birkaç ayda tüm dünyayı etkisi altına almış, milyonlarca insan ölmüş, sosyal hayat karantinalarla sınırlandırılmış ve 2008’deki krizi de aşarak küresel ekonomide büyük durgunluk yaşanmıştır.
Dünya, küresel boyutta siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik istikrara erinceye kadar gelecekle ilgili risklerin ve belirsizliklerin ciddi boyutta devam etmesi beklenmektedir.
Yazar: Ali İhsan NALBANT