Graves hastalığı, tiroid hormonlarının (hipertiroidizm) aşırı üretimiyle sonuçlanan bir bağışıklık sistemi bozukluğudur. Bazı bozukluklar hipertiroidizme neden olabilir, ancak Graves hastalığı yaygın bir nedendir. Tiroid hormonları bir dizi farklı vücut sistemini etkilediğinden, Graves hastalığı ile ilişkili belirti ve semptomlar geniş kapsamlı olabilir ve genel sağlık durumunu önemli ölçüde etkileyebilir. Bu hastalık otoimmün hastalığın diğer sağlık sorunları ve koşulları ile olan ilişkisini bilmek hastalığın yönetilmesinde önem taşımaktadır. Bu yazıda graves hastalığının bazı sağlık sorunları ve koşulları ile olan ilişkileri üzerine bilgiler bulunmaktadır.
Graves Hastalığı ve Oftalmopati
Bu durum Graves hastalığı olan kişilerin yaklaşık üçte birinde görülmektedir. Gözün ileriye çıkmasına ve göz kapaklarının açılıp kapanırken geri çekilmesine ve gecikmesine neden olan bir göz hastalığıdır. Vücuttaki T hücreleri (beyaz kan hücreleri) gözlerde bir antijene (bağışıklık tepkisine neden olan bir molekül) saldırmaktadır. Bu şişlik ve göz küresinin çıkıntısına yol açmaktadır. Bu rahatsızlığı olan kişiler genellikle gözlerinde kumlu bir his, bulanık görme, seyrek yanıp sönme, göz kuruluğu ve tahriş semptomları yaşamaktadır. Grave oftalmopatisi, bazı durumlarda hipertiroidizm olmadan ortaya çıkmaktadır.
Graves Hastalığı ve Dermopati
Dermopati, cildin turuncuya benzeyen kırmızı ve kalın olmasına neden olan bir cilt durumudur ve bu tezahür eden durum nispeten nadir görülür.
Graves Hastalığı ve Hamilelik
Graves hastalığı olan hamile kadınlarda, antikorlar plasentayı geçmektedir ve ayrıca fetüste tiroit fonksiyon bozukluğuna neden olmaktadır. Graves ‘otoimmün bir hastalık olduğundan hamileliğin erken evrelerinde sorunlu olmaktadır. Ancak hamilelik sırasında bağışıklık sistemi baskılanmaktadır ve Graves düzelmektedir. Hipertiroidizm ve Graves ‘yönetilmezse sorunlara neden olmaktadır ve bu sorunlar aşağıdaki gibidir:
• Yüksek tansiyon
• Kalp yetmezliği
• Çocuk düşürme veya ölü doğum
• Erken doğum
• Fetus anormallikleri
Graves Hastalığı ve Osteoporoz
Aşırı miktarda tiroit hormonu kemik döngüsünü hızlandırır, kemik mineral yoğunluğunu azaltır, zayıf, kırılgan kemiklere (osteoporoz) ve dolayısıyla kemik kırılmalarına neden olmaktadır.
Graves Hastalığı ve Kanser
Çalışmalar, Graves hastalığı olan kişilerin bazı kanser türleri için sağlıklı kişilerden daha yüksek risk taşıyabileceğini göstermektedir. 33 çalışmanın meta-analizinde Graves hastalığı tiroit kanseri olma riskini ikiye katlamıştır. Ek olarak, 25.000 hastayı kapsayan bir kohort çalışmasında Graves hastalarının baş, boyun, karaciğer, meme, prostat ve tiroit kanseri gelişme riski daha yüksek çıkmıştır.
Graves Hastalığı ve Hashimoto Tiroiditi
Graves’in aksine, Hashimoto’lar bir antikor TSH hormon aktivitesini bloke ettiğinde ve tiroit bezine zarar verdiğinde ortaya çıkmaktadır. 5 – 10 yıl boyunca antitroid tedavisini bıraktıktan sonra, Graves’ten iyileşen kişilerin % 15-20’si Hashimoto’lara bağlı olarak hipotiroidizm geliştirmektedir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar antitroid ilaçlarının katkıda bulunabileceğini düşünmektedir.
Graves Hastalığı ve Diğer Otoimmün Hastalıklar
Bilim adamları, otoimmün hastalığın sıklıkla bir diğerine yakalanma riskini arttırdığını bulmuşlardır. Başka bir deyişle, bağışıklık sistemi belirli bir dokuda arıza yapan ve bu dokuya saldıran kişilerin, benzer şekilde arızalanmaları ve diğer dokulara saldırmaları daha olasıdır. 3200 İngiltere tiroit hastasının (kesitsel) bir çalışmasında, Graves hastalarının yaklaşık % 10’unda başka bir otoimmün bozukluk bulunmaktadır. Buna örnekler aşağıdaki gibidir:
• Romatoid Artrit
• Lupus
• Tip 1 diyabet
• Pernisiyöz anemi
• Çölyak hastalığı
• Vitiligo (cilt rengi kaybı)
Bunun bir istisnası, Graves’disease ile birlikte çok nadir görülen miyastenia gravis adı verilen otoimmün bir hastalıktır. Bilim adamları nedenini henüz kesin olarak bilmemektedir, ancak bunun her iki hastalığın da Th17 hücrelerini içeren benzer bir mekanizma gerektirdiği için olabileceğini düşünmektedirler.
Kullanılabilecek Takviyeler
Hipertiroidizm üzerindeki etkileri konusunda kişilerde az sayıda takviye çalışılmıştır. Bazı takviyeler alınmadan önce doktorla görüşülmelidir. Unutulmamalıdır ki, bu takviyeler semptomları iyileştirmektedir, ancak hastalığın nedenini ele almamaktadır! Bu takviyelerin hiçbiri doktorun önerdiği veya reçete ettiği ilaçların yerine yapılmamalıdır! Kişi herhangi bir takviye almadan önce doktoruyla görüşmelidir, çünkü sağlık durumuna veya tedavisine ilaçların etkisini engelleyebilir!
L-karnitin: Çalışmalar, L-karnitinin sinirlilik, yorgunluk ve düzensiz kalp atışı gibi semptomları iyileştirmede yararlı olabileceğini düşündürmektedir.
Glucomannan: Glukomannan, başlangıç aşamasında Graves hastalığı olan 30 kişide tiroit hormonları daha iyi seviyelere getirmiş, fakat antitiroid ilaç ile birlikte alındığında etkisi daha iyi olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, etki yaklaşık 6 haftalık tedaviden sonra kaybolma eğilimindedir.
Ahnjeonbaekho-tang (AJBHT): AJBHT, 8 şifalı bitki içeren bitkisel bir ilaçtır. Bu bitkiler; kudzu, Çin kafatası şapkası, alçıtaşı, platycodon, Angelica tenuissima, Çin cimicifuga, kokulu angelica ve Çin meyan köküdür. Bazı bilim adamları, bu bitkisel ilacın antitiroid ilaçlara alternatif olarak kullanılabileceği kanaatindedir. 2008 yılında yayınlanan 22 Graves hastasının bir çalışmasında (klinik çalışma) AJBHT, TSH’yi arttırırken T3 ve T4 düzeylerini düşürmüştür. Bununla birlikte, bu bulguyu doğrulayan başka insan çalışmaları veya bu bitkisel karışımın uzun vadeli etkinliği ve güvenliğini araştıran çalışmalar bulunmamaktadır.
Graves Hastalığı ve Genler/SNP’ler
Çevresel ve genetik faktörlerin bir kombinasyonu, kişinin Graves hastalığı riskini etkilemektedir. Yakın akraba çevresinde Graves hastalığı olan kişilerin bu hastalığa yakalama riski daha yüksek olduğu bilinmektedir. Araştırmalar, HLA genlerinin Graves’de özellikle önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Kesin tetikleyici mekanizmalar bilinmemekle birlikte Beyazlar ve Siyahlarda ve Asyalılarda daha yüksek Graves hastalığına yakalanma riski ile ilişkili bazı varyantlar bulunmaktadır.
SNP’ler ve genler Graves hastalığına yakalanma riski ile de ilişkilendirilmiştir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• rs2476601 (PTPN22)
• rs1883832 (CD40)
• rs231775 (CTLA4)
• rs3087243 (CTLA4)
• rs2268458 (TSHR)
• rs2239610 (TSHR)
• rs7528684 (FCRL3)
• rs3761959 (FCRL3)
• rs11264798 (FCRL3)
• rs10489678 (FCRL3)
• rs1368408 (SCGB3A2)
• rs41295061 (IL2RA)
Graves hastalığı vücudun bağışıklık sistemindeki bir süreçle ortaya çıkabilir. Çoğu durumda, bağışıklık sistemi vücudu virüs ve bakteri gibi yabancı maddelerden korur. Bu maddeleri antikorlarla yok eder. Bunlar lenfosit adı verilen kan hücreleri tarafından üretilir. Bununla birlikte, bazı insanlarda, lenfositler kendi dokularına karşı antikorlar yapar ve hasara neden olur. Graves hastalığı, antikorlar tiroid hücrelerinin yüzeylerine bağlandığında ortaya çıkar. Antikorlar, aşırı tiroid hormonları üreterek hücreleri aşırı tiroid hormonları üretmeye teşvik eder. Duygusal stres bazı hastalarda Graves hastalığını tetikleyebilir. Bununla birlikte, Graves hastalığı olan çoğu insan belirli bir stresli olay bildirmemektedir.
Tedavi olmadan Graves hastalığı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Kan pıhtıları, felç ,kalp yetmezliği ve kalp ile ilgili diğer sorunlara yol açabilecek düzensiz bir kalp atışı
• Graves ‘oftalmopati veya Graves’ orbitopatisi (GO) olarak adlandırılan ve çift görme, ışık hassasiyeti ve göz ağrısına neden olabilen ve nadiren görme kaybına yol açabilen bir göz hastalığı
• Kemiklerde incelme ve osteoporoz
Son olarak; araştırmacılar bazı kişilerin neden Graves hastalığı gibi otoimmün bozukluklar geliştirdiğinden emin değillerdir Bu bozukluklar muhtemelen bir gen kombinasyonu ve virüs gibi bir dış tetikleyiciden gelişir.
Kaynakça:
niddk.nih.gov
womenshealth.gov
endocrineweb.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu