Kanserle süren savaşınızda doktorunuz meme kanseri ile ilgili olarak sizlere 2 çeşit tedaviden söz edecektir:
-Bölgesel Tedavi
-Sistemik Tedavi
Sistemik tedavi, tüm vucudunuzun tedavisidir. Bölgesel tedavi ise sadece memenizin ve ona yakın olan lenf bezlerinin tedavisi anlamına gelir.Kanser memeden başka bir yere yayıldıysa, memeye bölgesel tedaviye ek olarak sistemik tedavi gereksiniminiz olabilir. Bu doktorun sizin durumunuza göre kullanacağı tedavi insiyatifine bağlıdır.
Uygulanacak tedavi tipi aşağıdakilere bağlıdır;
-Kanserin karakteristikleri
-kanserin ne kadar yayıldığı (kanserin “evre”si olarak da adlandırılabilir)
-Genel sağlık durumunuz
-Sizin karar verme biçiminiz.
işte tüm bu sayılan maddelere göre hastaya uygulanacak tedavi şekillenir.
Tedavi Planında Akılda Tutulması Gereken Bazı Önemli Noktalar
-Bir tip bölgesel veya sistemik tedaviden daha fazlası gerekebilir.
-Hastaların büyük bir kısımı hem bölgesel hem sistemik tedaviye gereksinim gösterir.
-Bazı tedaviler aynı zamanda verilebilir. Bazıları ise bir kere verilmelidir.
-Tedavi uygulanması esnasında, sizin tedaviye vereceğiniz cevaba bağlı olarak tedavi planı değişebilir.
Tüm vucut tedavisi için kullanılan üç ana tedavi türü vardır. Bunlar;
1. Kemoterapi
2. Hormon Tedavisi
3. İmmün tedavi (bağışıklık sistemine yönelik)
Sistemik tedavi adı altında bulunan bu üç ana tedavi türünü sizlere dilimizin döndüğü kadar açıklayalım şimdi.
1.KEMOTERAPİ
Kemoterapi ilaçları kanser hücrelerini öldürür. Kanser hücrelerinin büyümesini ve yeni hücreler oluşturmasını durdurur.Genellikle aynı zamanda iki veya daha fazla ilaç kullkanılır veya biri diğerini izleyecek şekilde kullanılır. Bu, kanser dokusunu oluşturan değişik hücrelere etki şansını artırır.
İlerlemiş hastalığı olan kadınlara genellikle bir tip kemoterapi uygulanır.
Ameliyat sonrası erken evrede uygulanan kemoterapinin amacı mikroskobik düzeydeki hücreleri yok etmek iken, daha ileri dönemde hastalarda tümörün kendisinin veya metasaz denilen yayılmış şeklinin küçülmesini veya yok edilmesini sağlamak ve olumsuz etkilerini gidermeyi amaçlar.
1.) Kemoterapi Kimlere uygulanır?
aşağıdakiler varsa olasılıkla kemoterapiye gereksiniminiz vardır:
-Lenf bezlerinde kanser varsa
-Kanser 1cm’den büyükse
-Kanser küçük olsa bile hızla büyüyen ve yayılan tip kanserse bu çeşit kanserler aşağıdaki kelimelerle tanımlanır.
-ileri evre
-lenfatik yayılım
-damar tutulumu
-hormon-reseptörleri-negatif
-hızlı büyüme oranı
-HER2-pozitif
Bu tanımlamaları patoloji raporlarında görebilirsiniz.
Vucudun diğer bölümlerine yayılma riski az olan kanserlere kemoterapi uygulanmaz.
1.) Kemoterapinin Yan Etkileri
Meme KAnseri Tedavisi Sürecinde Kemoterapinin Etken olduğu yan etkilerden biri de saç dökülmesidir.
Kemoterapi, vücudunuzda hızla büyüyen her hücreye saldırır. Kanser hücreleri hızlı büyüyen hücrelerdir fakat ağzınızda, burnunuzda ve kanda böyle hızlı büyüyen vücuda yararlı hücrelerde vardır. Başınızdaki saçlar da böyle hızlı büyüyen hücrelerdendir. Ayrıca savunma (immün sistem) ve sindirim sisteminizdeki hücrelerde hızlı büyürler. Kemoterapi kanser hücreleri dışındaki bu tip hücrelere etki edince yan etkiler oluşur. Bu yan etilerden bazıları şunlardır:
-Bulantı,kusma,hızlı
-Ağızda ağrılı yara, yorgunluk,
-Yüksek enfeksiyon riski, saç dökülmesi,
-Ağrılar ve huzursuzluk
-Tat ve kok değişiklikleri
-El ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma
Bu yan etkileri ortadan kaldıracak veya azaltacak bazı ilaçlar vardır. Her tedaviden önce veya sonra bu ilaçları alabilirsiniz. Yan etkilerin hemen tamamı , tedaviden sonraki haftalar veya aylar içinde ortadan kalkar.
2.HORMON TEDAVİSİ
Östrojen horonu (kadınlık hormonu) bazı kanser hücrelerinde büyümeye neden olabilir. Hormon tedavisi, östrojeni, ilaçlar veya ameliyatla meme kanser hücrelerinden uzak tutmaktır.
3.İMMÜN TEDAVİ
Trastuzumab
Vucudumuzun immün sistemi hastalıklarla savaşmamızı sağlar. İmmün tedavi bu sistemin kontrolünde ve kanser hücrelerinin öldürülmesinde yardımcıdır.Günümüzde ileri evre meme kanserlerinde immün tedavisinde en sık kullanılan ilaç Trastuzumabdır.
Trastuzumab tedavisi almaya uygun hastaların tümörleri daha hızlı büyüme ve gelişmeye yatkındır. Trastuzumab bu olumsuz tümör gelişimini yavaşlatır.
Trastuzumab bir iğne ile damara verilir. Genellikle haftada bir verilir fakat üç haftada bir de uygulanabilir. Tek başına veya kemoterapi ilaçları ile birlikte verilir.
Saç dökülmesi yapmaz fakat grip benzeri yakınmalara sebep olur. Bu yakınmalar bir iki uygulamadan sonra genellikle düzelir. Bundan başka yapabileceği yakınmalar;
-Titreme, Ateş
-bulantı, kusma
– baş ağrısı, lokal ağrı
Seyrek de olsa Trastuzumab kalpte hasara neden olabilir. Bu riski en aza indirmek için kalpte hasar oluşturabilen diğer ilaçlarla beraber verilmemelidir. Trastuzumab tek başına alındığında kalp hasar riski en azdır. Seyrek görülen ancak ciddi yan etkiler, alerjik reaksiyonlar ve akciğer sorunlarıdır.
Yazar:Enes Eker