Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Neurofeedback Nedir?

0 506

Kelime anlamı olarak incelendiğinde; neuro, nöron ve feedback ise geri bildirim demektir. Neurofeedback; geri bildirim yöntemiyle beyin dalgalarının kontrol edilmesi olarak ifade edilebilir. Beyin fonksiyonları, nöronlar yani sinir hücreleri arasındaki elektriksel aktiviteyle gerçekleşen iletişimle işlevsel hale gelir. Nöronlar arasındaki iletişimin güçlü olduğu ölçüde zihinsel performans da yüksek seviyededir. Buna bağlı olarak delta, beta, teta, alfa gibi beyin dalgalarının olması gereken aralıklarda çalışması gerekmektedir. Beyin dalgalarının bireysel kontrolü mümkün olmadığından; neurofeedback yöntemiyle bu dalgalar, bilgisayar ortamına yansıtılarak, uygulanan egzersiz yöntemleriyle olması gereken aralıklara çekilir.

Neurofeedback uygulamasında dijital ortamda beyin dalgalarını görüntüleyerek, beyin fonksiyonlarını artırmaya ve iyileştirmeye yönelik uygulanan ve faydası tıp dünyasında halen tartışılan bir yöntemdir.

İlk Ne Zaman Kullanıldı?

Neurofeedback’in ilk olarak 1958 yılında NASA’da astronot eğitimleri sırasında uygulanan bir yöntemle keşfedildiği belirtiliyor. Eğitimler sırasında beyin dalgalarına geribildirim yapıldığında beynin bu dalgalara cevap verdiği tespit edilmiş ve beyin dalgalarının kontrol edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. 1970’li yıllarda laboratuar ortamında hayvanlar üzerinde uygulanan çalışmalardan olumlu sonuç alınmasıyla birlikte, insanlar üzerinde de denenmiş ve olumlu sonuç alınmıştır.

Neurofeedback Hangi Rahatsızlıklarda Kullanılıyor?

TıpNeurofeedback Nedir? dünyasında faydası tartışılan bir yöntem olan neurofeedback ile ilgili tıpta faydasının kanıtlanmış bir yöntem olmadığı; ancak tedaviyi destekleyici bir uygulama olabileceği ifade ediliyor. Bununla birlikte ilaçlı tedaviye alternatif olmadığı da yine uzmanlar tarafından ifade ediliyor.

Neurofeedback’in en sık kullanıldığı rahatsızlıklardan biri dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu. Özellikle çocuklarda odaklanma güçlüğüne neden olduğu için okul başarısını etkileyen bu durumun azaltılmasında, neurofeedback egzersizleriyle yüksek başarı oranları elde edildiği ifade ediliyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu dışında uygulanan ve klinik çalışmalarda kanıtlanmış olduğu belirtilen diğer rahatsızlıklar ise şöyle; öğrenme bozuklukları, depresyon, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), kronik yorgunluk, uyku bozuklukları, felç, otizm ve mental performans artırıcı olarak da kullanılabiliyor.

Neurofeedback Kalıcı Düzelme Sağlıyor

Neurofeedback uygulamasındaki temel amaç; zihinsel performansı artırarak okulda ve hayatın diğer alanlarında başarı seviyesini yükseltmektir. Beyin dalgalarının iyileştirilmesi için bilgisayar ortamında uygulanan egzersizlere dayanan neurofeedback yönteminin, geçici olduğu ve yalnızca belirtileri ortadan kaldırdığı ve çeşitli yan etkileri olduğu ifade edilen ilaçlı tedavinin aksine; kalıcı bir düzelme sağladığı ve yan etkisinin bulunmadığı ifade ediliyor.

Neurofeedback Nasıl Uygulanıyor?

Neurofeedback’in temel prensibi, beynin düzensiz çalışan kısımlarının tespit edilerek düzeltilmesidir. Bunun için beyin dalgalarının bilgisayar ortamına yansıtılması gerekiyor. Bu amaçla saçlı deriye elektrotlar yerleştirilerek beyin aktiviteleri bilgisayarda görüntüleniyor. Beynin doğru çalışmayan elektrik aktivitesini; yapılan egzersizlerle, koşullandırma ve ödüllendirme yoluyla değiştirilmesinin öğretildiği ve bu şekilde doğru çalışır hale getirildiği belirtiliyor. Ortalama 20 seans süren bu egzersizlerle beyin doğru çalışmaya koşullandırılıyor ve bu sayede daha uzun ve kalıcı bir sonuç elde ediliyor.

Neurofeedback Zararlı mıdır?

Uzmanlar, genellikle çocuklarda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinde tercih edilen bir yöntem olan neurofeedback’in bilimsel olarak kanıtlanmış net bir faydasının olmamasıyla birlikte, ilaç tedavilerine destek olabilecek bir yöntem olduğu ifade ediliyor. Bununla birlikte herhangi bir yan etkisinin olmadığı ve uzman kişilerle yapılmasının çocuklara zihinsel egzersiz olduğu için zararlı olmayacağı da belirtiliyor. Uzmanların önemle üzerinde durduğu bir diğer nokta ise, neurofeedback uygulamasından dolayı ilaçlı tedavinin bırakılmaması gerektiğidir.

Nelere Dikkat Edilmeli?

Neurofeedback uygulamasından önce birtakım konulara dikkat edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Öncelikle neurofeedback’in rahatsızlıkların tedavisinde kullanılacak ilk yöntem olmadığı ve tıbbi tedavi yerine geçmediği vurgulanıyor. Neurofeedback uygulaması yapılmadan önce bu durumdan, tedavi görülen psikiyatrist ya da nöroloğun bilgisi olması gerektiği belirtiliyor. Bununla birlikte neurofeedback uygulamasını yapacak olan kişinin yetkinliği oldukça önemli olduğu; çünkü eğitimsiz kişilerin yaptığı uygulamaların yan etkisi olacağı belirtiliyor. Yurtdışından alınması gereken uygulamalı eğitimle sertifika sahibi olan uzmanların uyguladığı bir yöntem olan neurofeedback’in Türkiye’de eğitimini vermeye yetkili hiçbir kurum olmadığı da kaynaklar arasında belirtiliyor. Bu nedenle neurofeedback uygulaması yapan merkezlerin titizlikle seçilmiş olması, ayrıca neurofeedback cihazlarının FDA tarafından test edilip onaylanmış olması gerektiği ve uygulamayı yapacak olan kişilerin diploma ve sertifikasının sorulması ve tavsiye ediliyor.

Yazar:Mehtap Özdemir

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku