Dünya üzerindeki her toplumun, gerek ulusal, gerekse dini gerekçelerle özel kabul ettiği günler ya da haftalar bulunmaktadır. Bu tip günler, genel olarak da tatil olarak görülür ve insanların özel günlerini tüm duyguları ile yaşamasına izin verilir. Toplumlar, bu tip özel zaman dilimlerini, o günün önemine yakışacak şekilde değerlendirmeyi amaçlarlar.
Türk toplumunda da, ulusal ve dini bayramlar zamanı geldikçe yaşanmaktadır. Ulusal bayramların anlamların oldukça fazla olduğu, Cumhuriyet’in ilanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı gibi milli duyguların hat safhada olduğu günler, ataları yad ederek ve törenler yapılarak geçirilirken; Kurban ve Ramazan Bayramı gibi dini bayramlarda da, toplum geleneklerine göre kutlamalar yapılmaktadır.
Bayramların nitelik olarak birbirinden ayrılması söz konusu olsa da, hangi bayram olursa olsun, toplumun etkilendiği ortak duygular tüm bayramlar barındırmaktadır. Gerek dini, gerekse ulusal bayramlarda, ülke olarak insanlar birbirlerine kilitlenirler. Ulusal bayramlarda, daha siyasi bir hava yakalansa da, dini bayramlarda yaşanan akraba ziyaretleri, tüm ailenin ve dostların bir araya gelmesi gibi durumlar, bayramların bütünleştirici ve birleştirici yönlerini ortaya koyarlar. Dini bayramlardan olan Ramazan Bayramı, toplumda “Şeker Bayramı” olarak da bilinir. Küçüklerin büyükleri ziyaret etmesi, büyüklerin ellerinin öpülmesi, küçüklere şeker ya da harçlık verilmesi gibi gelenekler, neredeyse tüm ailelerin bu tip bayramlarda yaşadıkları durumlardır. Yalnızca aileler de değil, örneğin iş yerlerinde amir ve memur pozisyonunda olan altlı ve üstlü çalışanlar dahi, bayram zamanları aralarındaki duvarları esnetirler ve bayramlaşarak kucaklaşırlar. Buna bağlı olarak, geleneklerin önemini vurgulamak adına söylenen bir söz de, “bayramda küslük olmaz, küsler barışır” şeklinde toplumda yerini bulur.
Özellikle dini bayramların ilk günlerinden bir gün öncesi, arife gün diye isimlendirilen bayram öncesi günde, genellikle bayram alış verişleri tamamlanır. Bayramın birleştirici gücü, yalnızca yaşayanları değil; yaşayanlar ile mezardakileri de buluşturur. Özellikle arife günleri, hayata veda etmiş akrabalar, tanıdıklar mezar başlarında ziyaret edilirler.
Genel anlamda tüm bayramlar, toplumlar adına olumlu etkilere sahip önemli günlerdir. Aylarca görüşmeyen yakınların ve akrabaların toplanması ve birbirlerini ziyaret etmesi bile, birlik ve beraberlik duygusunu geliştiren olaylardandır. Bunun yanında, toplum olmanın gereği olan kültür öğelerinin arasında, kültürel değerleri birbirine bağlayan harç niteliğinde olarak, toplumun doyasıya kutladığı bayramlar gösterilebilir.
Kaynakça:
http://psikososyaldestek.blogcu.com/ozel-gunler/5650823
Yazar:Baran Akçok