Servikal displazi, rahim ağzında ve çevresinde anormal veya kanser öncesi oluşan hücrelerin oluşmasıdır. Vajina, rahmin alt kısmı olan rahim ağzına açılır. Servikal displazi bir pap testi (smear testi) ile tespit edilir ve biyopsi ile teşhis edilir. Hücrelerdeki anormal değişiklikler hafif, orta veya şiddetli olabilir. Servikal displazinin varlığı, kişinin illa rahim ağzı kanseri sahip olduğu anlamına gelmez. Ancak hücreler tedavi edilmezse kansere yol açabilirler. Bu yazıda servikal displazinin ne olduğu, belirtileri, nedenleri ve tedavi yolları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Servikal Displazi Nedir?
Servikal displazi servikste anormal hücrelerin büyüdüğü prekanseröz bir durum olarak tanımlanır. Serviks, uterusun alt ucunda vajina ve uterus boşluğunu bağlayan dar kısımdır. Serviks iki bölüme ayrılır: endocervix ve exocervix. Birincisi uterusdaki açıklığı içermekle birlikte, ikincisi vajinaya doğru çıkıntı yapmaktadır. Hem iç hem de dış kısımlar farklı tipte hücrelerle kaplıdır ve oluştuğu bölgede birleşebilirler. Çoğu servikal displazi vakası burada gerçekleşir. Servikal displazi bazen skuamöz intraepitelyal lezyon (SIL) veya servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) olarak adlandırılır ve farklı aşamalarda sınıflandırılır. Bu sınıflandırma şu şekildedir:
• CIN1, hafif servikal displazi veya düşük dereceli intraepitelyal lezyon (LSIL): Dokunun sadece küçük bir kısmı anormaldir.
• CIN2 veya CIN3, orta veya şiddetli servikal displazi veya yüksek dereceli intraepitelyal lezyon (HSIL): Dokunun daha büyük bir kısmı anormaldir.
Servikal Displazi Belirtileri
HPV enfeksiyonları ve hatta erken evre servikal kanser gibi servikal displazi asemptomatik olma eğilimindedir. Bu nedenle pelvik muayenelerinin ve Pap smear testlerinin planlandığı zaman yapılması önemlidir. Eğer smear testi ve pelvik konyrol sonuçları anormal ise, doktor daha ileri tetkik veya bir uzmana sevk edebilir. Kişisel geçmişe bağlı olarak aşağıdaki test ve kontrollere gerek görülebilir.
• Tekrarlanan bir Pap smear: Durumun özelliklerine bağlı olarak, ilk testten bir ila üç yıl sonra gerçekleştirilebilir.
• HPV testi: Bu test, yüksek riskli HPV suşu olan enfeksiyonları teşhis eder ve Pap smear’ınız için toplanan aynı örnek üzerinde yapılabilir.
• Kolposkopi ve biyopsi: Kolposkopi, serviksi yakından incelemek için bir büyütme cihazı kullanır. Doktor şüpheli bir şey tespit ederse, muhtemelen biyopsi yaparlar (yani test için bir doku örneği alırlar).
• Endoservikal örnekleme: Küçük bir fırça veya kürenin, servikal displazi açısından incelenmek üzere endoserviksinizden hücreleri topladığı ek bir prosedürdür.
Servikal Displazi Nedenleri
Servikal displazi servikal kanserden önce gelir, ancak birinden diğerine geçiş yavaştır ve uzun yıllar boyunca gerçekleşir. Servikal displazi, insan papilloma virüsü veya HPV olarak bilinen yaygın bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyondan kaynaklanır. Çoğu durumda, bağışıklık sistemi 8 ila 24 ay içinde savaşabilir. Bununla birlikte, kalıcı bir HPV enfeksiyonu hücrelerde ve nihayetinde servikal displazide değişikliklere neden olabilir. Yüzden fazla HPV türü olmasına rağmen, serviks kanseri geliştirmekten sadece birkaçı sorumludur. Örneğin HPV 16, tüm serviks kanseri vakalarının yaklaşık yarısının arkasındaki suçludur. Diğer yüksek riskli suşlar arasında HPV 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68 bulunur.
Servikal Displazi Tedavisi
Servikal displazi tedavisi söz konusu olduğunda ciddiyet baskın faktördür. Hafif displazi veya LSIL konservatif olarak izlenir ve kansere geçmeden kendi başına çözülme eğilimi gösterir. Öte yandan HSIL veya orta şiddetli displazi genellikle eksizyonel veya ablatif prosedürler şeklinde hücrelerin çıkarılmasını gerektirir. Servikal displazi için eksizyonel tedaviler şunları içerir:
• Döngü elektrocerrahi eksizyonu prosedürü (LEEP) : Burada, ince bir tel halka servikal dokuyu çıkarmak için bir elektrik akımı kullanır.
• Konizasyon veya soğuk bıçak konisi prosedürü (CKC): Alternatif olarak, servikal dokunun koni biçimli veya silindirik bir kısmı test için eksize edilir.
Ablatif tedaviler, aksine, servikal displazi dokusunu yok eder ve şunları içerir:
• Lazer tedavisi: Serviksdeki anormal hücreleri yok etmek için bir ışık demeti kullanılır.
• Kriyoterapi: Küçük bir prob anormal dokuyu dondurmak için sıvı azot veya argon gazı kullanılarak yapılmaktadır.
Bu prosedürler yapıldıktan sonra, yıllık takip smear testleri alınmalıdır.
Servikal Displazi Nasıl Önlenir?
Servikal displazi ve kanserin arkasındaki ana neden olarak, HPV’nin maalesef bir tedavisi yoktur. Ancak HPV aşıları sizi belirli türlerin neden olduğu enfeksiyonlardan korumaya yardımcı olabilir. HPV aşıları önceden var olan enfeksiyonları tedavi edemediğinden, etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için cinsel olarak aktif hale gelmeden önce alınması önerilir. Yine de, 26 yaşından itibaren cinsel olarak aktif yetişkinlere uygulanabilir. HPV’ye karşı aşılanan biri bu durumu, doktoru ile görüşmelidir. Servikal displazi veya kanser geliştirme riskini artırabilecek diğer faktörler şunlardır:
• Sigara içmek
• İkinci el dumana maruz kalma
• Birden fazla cinsel partnere sahip olmak
• Birden fazla cinsel partnerle ortak olması
• İmmünsüpresyon tedavisi
Pap smear ve HPV testleri rutin olarak HPV ve servikal displazi taraması için kullanılır. Pap smear mikroskobik değişiklikleri tespit etmek için bir servikal hücre örneği almayı içerirken, bir HPV testi virüsü bu hücrelerin içinde tespit edebilir. Aşağıdaki faktörlere dikkat etmek önemlidir:
• Tüm kadınlar servikal kanser taramasına 21 yaşında başlamalıdır.
• 21 ila 29 arasında, her 3 yılda bir Pap smear kullanılması önerilir.
• 30 yaşından sonra, sonuçlar normal kaldığı sürece her 5 yılda bir hem Pap smear hem de HPV testi yaptırılmalıdır.
• 30 ila 65 arasında, her 3 yılda bir Pap smear kullanılması önerilir.
Servikal displazi serviksin hücrelerinde evre 1 serviks kanserine ilerlemeyen anormal değişiklikleri ifade etmektedir. Rahim ağzı kanseri genellikle yıllarca sürer ve bu değişiklikleri teşhis edebilmek etkili tedavinin anahtarıdır. Servikal displaziyi olabildiğince erken tespit etmek için düzenli smear testi ve ob-gyn kontrolleri yaptırmaktan geçmektedir.
Servikal displazi olan kişilerin çoğu erken tanı ve hızlı tedavi ile iyileşirler. Erken teşhis için doktorun önerdiği tarama önerileri yerine getirilmelidir. Tedavi edildikten sonra servikal displazi geri dönebilir. Şiddetli servikal displazisi, yüksek riskli HPV’si olan veya durumu tedavi edilmeyen kişilerde rahim ağzı kanseri gelişebilir. Bu yüzden dikkatli olmak ve belirtilen periyotlarda kontrolleri yaptırmak önemlidir.
Kaynakça:
https://www.webmd.com/cancer/cervical-cancer/cervical-dysplasia-symptoms-causes-treatments
https://www.medicinenet.com/cervical_dysplasia/article.htm
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu