Thunder god sarmaşığı, Çince léi g godng téng veya Tripterygium wilfordii olarak da bilinmektedir. Ayrıca Güney Çin, Kore, Japonya ve Tayvan’ın dağlık bölgelerinde yabani olarak büyüyen odunsu bir bitkidir. Bitki yaklaşık 2000 yıl önce geleneksel Çin tıbbında (TCM) ateş, titreme, şişme ve karbür için kullanılmaya başlanmıştır. TCM’ye göre, ateşi düşürür, toksinleri uzaklaştırır, mide ki gazı giderir, kan akışını düzenler, iltihap ve şişliği hafifletmektedir. Bitkinin diğer kısımları yani yaprak, çiçek, kabuğu çok toksik olduğu için sadece kökü kullanılmaktadır. Bu sarmaşık soyulduktan sonra, kök geleneksel olarak kaynatılarak veya püre haline getirilerek bazı komplikasyonlar için kullanılmaktadır. Bu komplikasyonlar aşağıdaki gibidir:
• Romatoid artrit
• Böbrek hastalığı
• Lupus
• Sedef hastalığı
Ancak, yüksek toksisitesi nedeniyle 1970’li yıllara kadar çoğunlukla tarımsal böcek ilaçlarının bir bileşeni olarak kullanılmıştır. Thunder god sarmaşığı son zamanlarda popülerlik kazanmıştır, çünkü yeni formülasyonlar daha etkili ve daha az olumsuz etkiler vermektedir. Daha fazla yarar ve azaltılmış toksisite için meyan kökü, astragalus ve dong quai gibi diğer şifalı bitkilerle birleştirilmektedir. Ne yazık ki, Thunder god sarmaşığı ürünlerinin % 50’sinden fazlası Çince (Celastrus angulatus) ‘da Kupiteng adı verilen çok daha ucuz bir bitki ile adule edilmektedir. Bilim adamları son zamanlarda aktif bileşenlerini izole ve kanser ve nörodejeneratif hastalıklara karşı test etmiştir.
Bileşenleri
Thunder god sarmaşığı ana aktif bileşikleri terpenoidleridir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Triptolid
• Celastrol
• Demethyl
• Triklorit
Triptolid aktif bileşikler yabani bitki köklerinde en yüksek olanıdır. Ek olarak, bu bitki bir alkaloit karışımıdır örneğin, wilforine, wilforgine ve diğerlerini içermektedir.
Hareket Mekanizması
Enflamasyonu ve immün overaktiviteyi azaltma
Thunder god sarmaşığı potansiyel yararları büyük ölçüde, iltihaplanma önleyici ve immünosüpresif aktivitesi nedenleridir. Ayrıca otoimmün, alerjik ve enflamatuar hastalıklarda fayda sağlamaktadır. Aktif bileşenleri NF-kB ve vücuttaki diğer inflamatuar yolakları bloke etmektedir.
• Örneğin, sitokinler TNF-alfa , IL-1 beta , IL-6 , IL-1, 8 ve IFN-gama
• İnflamatuar haberciler (NO, prostaglandinler, serbest radikaller)
• Enzimler, örneğin, tetik ve sürdürmek enflamasyon iNOS , COX-2 , MMP1 , MMP3, MMP1 3 ve ICAM-1
Otoimmün ile ilgili hücrelerin (Th1 7, dendritik hücreler, nötrofiller ve makrofajlar) aktivasyonunu azaltarak bağışıklık sistemini baskılamaktadır. Hatta bu hücrelerin bazılarının ölmesine neden olmaktadır ve vücuttaki iltihap bölgelerine ulaşmalarını önlemektedir. Thunder god sarmaşığı Celastrol, kannabinoid reseptörünü (CB2) aktive etmektedir. Ayrıca aktif bileşenleri eklemleri istila eden, artritte iltihap ve ağrıya neden olan aktivite hücrelerini öldürmekte ve azaltmaktadır. Ve zararlı proteinleri RANKL gibi bloke ederek kemiğin tahrip olmasını önlemektedir. Ancak, bu etkiler hayvanlarda ve hücrelerde gözlenmiştir. Bu sarmaşığın aktif bileşiklerinin insanlarda aynı mekanizmalarla hareket edip etmediği bilinmemektedir.
Kanser Araştırması
Hem tek başına hem de antikanser ilaçlarla birlikte, kanseri teşvik eden proteinlerin üretimini ve aktivitesini azaltmaktadır:
• Büyüme (ErbB2)
• Hayatta kalma (Bcl-2 , Bax , Hsp 90)
• Yayılma (TGF-beta , MMP-9 l)
Ek olarak, vücudun kanser hücrelerini (p53, kaspazlar, sitokrom c, Noxa, PARP, DR4, DR5) öldürmesine yardımcı olabilecek yolları aktive etmektedir. Anti-enflamatuar aktivitesi, bu potansiyel anti-kanser etkilerini artırabilmektedir. Yine, bu mekanizmalar hayvan ve hücre bazlı çalışmalarda tanımlanmıştır. Thunder god sarmaşığı bileşiklerinin kanser terapilerinde yararlı olup olmadığını belirlemek için daha ileri klinik çalışmalar henüz yapılmamıştır.
Yan Etkiler ve Önlemler
Klinik çalışmalarda, en sık bildirilen yan etkiler şunlardır bulunmaktadır. Bu yan etkiler aşağıdaki gibidir:
• Sindirim sorunları, ishal, bulantı, hazımsızlık, kabızlık, mide ağrısı
• Adet rahatsızlıkları, düzensiz veya eksik adet döngüsü
• Deri döküntüsü ve pigmentasyonu
• Azalan beyaz kan hücresi üretimi
• Enfeksiyonlar
• Karaciğer hasarı
Kontamine bal ve yenilebilir yaban arısı larvaları ile alınan Thunder god sarmaşığının ev yapımı özleri, 74 kişide ciddi zehirlenmelere neden olmuştur. Zehirlenenlerin gösterdiği semptomlar aşağıdaki gibidir:
• Sindirim sorunları, şiddetli bulantı, kusma, ishal ve mide ağrısı
• Düşük tansiyon, baş ağrısı ve baş dönmesi
• Çarpıntı
• Beyaz kan hücresi eksikliği
• Göğüs tıkanıklığı ve nefes darlığı
• Vücutta uyuşma, koma ve hatta ölüm
Romatoid artritli 70 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, uzun dönem Thunder god sarmaşığı kullanımı, osteoporoza neden olabilecek artmış kemik kaybı ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Thunder god sarmaşığı bağışıklık sistemini zayıflattığı için HIV’li veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alan kişiler, bu sarmaşık alımını bırakmalıdır. Thunder god sarmaşığı, bağışıklık sistemi zayıflamasıyla bağlantılı hastalıklara neden olmaktadır ve buna örnekler aşağıdaki gibidir:
• Kaposi sarkoması
• Bir cilt enfeksiyonu (Norveç uyuzları)
• Zatürre
Hamilelik ve Emzirme
Thunder god sarmaşığı, fare ve balık embriyolarında çoklu şekil bozukluklarına neden olduğu bulunmuştur ve bu nedenle hamilelik sırasında veya emzirme sırasında alınmamalıdır. Nitekim hamileliğinin erken döneminde bu bitkiyi alan bir kadın ağır beyin anomalileri olan bir bebeği doğurmuştur.
Organ Hasarı
Thunder god sarmaşığı klinik uygulaması, karaciğere, kalbe ve böbreklere zarar verdiği için sınırlıdır. 100’den fazla çalışmanın ve bu otu alan 6 bin kişinin 2 meta-analizinde, neredeyse % 6’sı böbrek veya karaciğer hasarı geliştirmiştir. Thunder god sarmaşığı bile ölümcül kalp ve böbrek yetmezliğine neden olmuştur. Toksisitesinden sorumlu ana bileşik, serbest radikallerin hücre hasarını artıran, yağ, şeker ve enerji kullanımını değiştiren triptoliddir.
Hasar Riskini Azaltma
Thunder god sarmaşığı bağırsakta triptolid emilimini azaltan, parçalanmasını artıran ve hücreleri serbest radikallerden koruyan şifalı otlar ile birleştirerek zarar azaltılabilmektedir. Thunder god sarmaşığı ile birleştirilen diğer bileşikler aşağıdaki gibidir:
• C vitamini
• Meyan kökü
• Ginseng artı Rehmannia
• Gardenya
• Quercetin ile otlar örneğin, geleneksel Çin tıbbı Lysimachia christinae
• Resveratrol içeren meyveler üzüm, yaban mersini, ahududu
• Sulforaphane ve diğer NRF2 aktivatörleri
Buna karşılık, triptolid bozulmasını azalttığı ve emilimini arttırdığı için greyfurt suyundan kaçınılmalıdır.
Kısırlık
Thunder god sarmaşığı ve bileşenleri, erkek cinsiyet hormonları ve sperm üretimini azaltarak, sıçanlar ve farelerde geri dönüşümlü erkek kısırlığına neden olduğu bulunmuştur. Erkek kontraseptif olarak kullanılma potansiyeli bulunmaktadır, ancak yan etkileri ve uzun süreli güvenlik çalışmalarının eksikliği bu olasılığı sınırlamaktadır. Alternatif olarak, topikal jellerin ve kontrollü salımlı nanoparçacıkların kullanılması erkeklerin kısırlığını önleyebilmektedir. Kısırlığı önlemenin bir başka olası yolu, onu Rou Cong Rong (Cistanche) adı verilen geleneksel bir Çin ilacıyla birleştirmektir. Thunder god sarmaşığı kadın doğurganlığını azaltmaktadır. Fareler ve sıçanlar üzerinde yapılan çalışmalar, bu bitkinin serbest radikalleri artırarak erken yumurtalık yetmezliğine neden olduğunu bulmuştur. İki kadında, ateş basması, adet döngüsünün eksikliği ve kullanımını durdurabilecek anormal kadın cinsiyet hormonu seviyeleri gibi menopoza benzer semptomlara neden olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, menopoza yakın kadınlarda bu etkiler geri dönüşümsüz olabilmektedir. Kadınlarda olumsuz üreme etkileri, Tongmai Dasheng veya doğal antioksidan resveratrol adlı geleneksel bir Çin tıbbı ile birleştirilerek önlenebilmektedir.
Sınırlamalar ve Uyarılar
Meta-analizlere dahil edilen pek çok çalışmada küçük popülasyon büyüklükleri, tasarım hataları (kontrol eksikliği, rasgele ve kör) ve eksik veriler (istatistiksel analizler, güvenlik değerlendirmesi, terk etme sayısı) bulunmaktadır. Ek olarak, çoğu yalnızca Çince olarak mevcuttur ve düşük kaliteli dergilerde yayınlanmıştır. Çoğu çalışma için takip süresi bir yıldan daha kısa olmuştur. Thunder god sarmaşığı çeşitli kronik durumlar için kullanıldığından ve ciddi olumsuz etkilere neden olabileceğinden, güvenliğini değerlendirmek için daha uzun klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Thunder god sarmaşığının kanser, beyin ve kalp hasarı, 
obezite, multipl skleroz, astım, prostat bozuklukları, görme kaybı ve viral enfeksiyonlar üzerindeki etkileri sadece hayvanlarda ve hücrelerde test edilmiştir. Bu sonuçları doğrulamak için insanlarda denemeler gerekmektedir.
İlaç Etkileşimleri
Thunder god sarmaşığı bağışıklık sistemini zayıflatmaktadır. Siklosporin, azatiyoprin, takrolimus veya kortikosteroidler gibi immünsüpresif ilaçlarla birlikte kullanılması, immün sistemi çok fazla zayıflatarak enfeksiyon riskini artırabilmektedir. Thunder god sarmaşığı CYP enzimleri tarafından parçalanan çoklu ilaçların etkilerini değiştirmektedir. Triptolid ve celastrol bloğu CYP3A4, CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6 ve CYP2E1, demetilzilalasteral UGT1A6 ve UGTB7’yi bloke etmektedir. Triptolid esas olarak CYP3A4 ve CYP2C19 tarafından parçalanmaktadır ve hücrelerden P-glikoprotein ile pompalanmaktadır. Bu proteinleri bloke eden ilaçlar ritonavir, ketokonazol, klaritromisin, moklobemid, fluvoksamin, kloramfenikol, verapamil ve digoksin gibi sadece terapötik etkilerini değil, aynı zamanda toksisitesini de arttırmaktadır.
Genetik
Anti-inflamatuar ve immunosupresif: Thunder god sarmaşığı, NF-kB, NLRP3, STAT3, p38 MAPK, AKT, mTOR, JNK ve ERK1/2 gibi çoklu pro-enflamatuar yolları bloke etmektedir. Bu bitkinin anti-enflamatuar ve immünsüpresif etkisi, bu proteinlerin mutasyona uğramış varyantları olan kişilerde değişmektedir. Triptolid bu yolların çoğunu, TFIIH proteinine bağlanarak bloke etmektedir. Ayrıca bir mutasyon (Cys342Thr), triptolid ile etkileşimi önlemektedir.
Antikanser: Thunder god sarmaşığı tarafından engellenen enflamatuar yolakların çoğu, kanser gelişimi ve hayatta kalmak için de gereklidir. Bu proteinlerdeki mutasyonlar ayrıca antikanser etkilerini de değiştirmektedir. CFLAR geninin rs10190751 varyantı, triptolide cevap olarak kanser hücresi ölümünü arttırmaktadır. Cdc37 ve Hsp90 arasındaki etkileşimin birçok kanseri teşvik eden proteini stabilize etmesi için gereklidir. Celastrol, Cdc37’nin (Cys54, Cys57 ve Cys64) ve Hsp90’dan (Tyr493 ve Asp546) ikisinin üç farklı amino asitine bağlanmasını önlemektedir. Bu amino asitlerdeki mutasyonlar antikanser etkilerini azaltmaktadır. Demethylzeylasteral, TGF-beta’yı bloke ederek, siklin A2 ve MCL1 üretimini azaltarak antikanser aktivitesini uygulamaktadır. Bu proteinlerin mutasyona uğramış varyantları olan kişilerde antikanser etkileri azaltılabilmektedir.
Triptolid karaciğerde CYP3A4 ve CYP2C19 ile parçalanır ve hücrelerden P-glikoprotein ile pompalanmaktadır. Bu enzimlerin mutasyona uğramış varyantları olan kişiler, Thunder god sarmaşığının bazı etkileri ve toksisitesine karşı daha duyarlı olmaktadır.
Takviye ve Dozaj
Thunder god sarmaşığı tipik olarak ağızdan alınmaktadır ve hap, tablet ve toz olarak bulunmaktadır. Romatoid artrit eklemlerinde bir tentür uygulanabilmektedir. Nanoparçacıklar ve topikal jeller gibi alternatif takviye formları, olumsuz etkilerini azaltmak için test edilmiştir. Romatoid artrit için tipik Thunder god sarmaşığı dozları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Oral: 60 mg ekstrakt, 3x-6x/gün veya metotreksat ile birlikte 20 mg 2x-3x/gün
• Topikal: tentür uygulandı 5x-6x/gün
Bazı durumlar için önerilen doz, 0,5-2 mg/kg ila 120 mg/gün arasındadır. Bu durumlar aşağıdaki gibidir:
• Crohn hastalığı
• Böbrek hastalığı
• Organ reddini önleme
Düşük dozlar ise bazı durumlar için kullanılabilmektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Lupus: 20-45 mg/gün
• Sedef hastalığı: 20 mg, 2x-3x/gün
• HIV’li kişilerde T hücre geri kazanımı: 10 mg, 3x/gün
Kaynakça:
rxlist.com
drugs.com
drweil.com
theepochtimes.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu