Dikkatli bakılırsa rakamlar veya matematik hayatın her yerindedir. Kilonuz, yaşınız, oturduğunuz evin numarası, aldığınız nefesin sayısı, bir sınavda gösterdiğiniz başarının sayısal karşılığı hep rakamlara, sayılara bağlıdır. Hayatımızda saplantılı olarak inandığımız bazı değerlerin kaynağı ise batıldır. Mesela erkek çocuklara mavi renkte kıyafet giydirilir. Çünkü tarihin derinliklerinde mavi renginin kötü ruhları def ettiğine inanılırdı ve bugün bakıyoruz ki şer güçlerden korunmak için kimi insanlar kapısını maviye boyarken kimisi de bolca mavi renk barındıran nazar boncuğu takmakta. İşte birer kültür haline dönüşmüş bu inançlar sayılara da sirayet etmiş durumda.
Genel anlamda yabancı kültürde ve kısmen de bizim kültürümüzde 13 sayısı uğursuz sayılıyor. Bu o kadar yaygın bir inanıştır ki insanlar evlerinin kapısına 13 numarasını vermez, otobüste veya uçakta bilet alırken kesinlikle 13 numaraları koltuğu tercih etmez, ayın 13. gününde rezervasyonlar iptal edilir, otellerde veya binalarda 13. kata 13. Kat adı verilmek yerine 12A ismi verilir. Uluslararası Uzay İstasyonu NASA uzaya çıkmak üzere fırlattığı Apollo 13’ün başarısızlık yaşamasının sebebi ise ismindeki 13 sayısı olduğuna inanılıyor. Öyle ki ABD’de yapılan bir araştırmaya göre bu inanış insanlara ve yönetime binlerce dolar maliyete neden olmaktadır.
Bazı Kültürlerde ve Bizde 13
13 sayısının uğursuz olduğuna dair bu yaygın inanışın aksine bazı topluluklarda bu sayının uğur getirdiğine inanılır. Buna Meksika’yı örnek verebiliriz. Bütün dünyanın aksine Meksika’da 13 sayısı uğur kaynağıdır. İbrani topluluğunda da bu sayı uğursuz sayılır çünkü İbranice’nin 13. harfi M’dir. M harfi de “mavet” yani “ölüm” anlamına gelen sözcüğün ilk harfi olduğu için sevilen bir sayı değildir. İlginç olan bir diğer bilgi ise meşhur Hammurabi Kanunlarında ise 13. madde bulunmamaktadır. Bunların yanında bizim kültürümüzde bazı sayısal veriler vardır ki bu konu üzerindeki dikkatleri yoğunlaştırıyor. Hz. Muhammet’in doğum tarihi olan 571 sayısının rakamları; İstanbul’un fetih tarihi olan 1453 sayısının rakamları; Türklerin Müslüman oluş zamanı olan 751 sayısının; Bizans İmparatorluğu ile olan ilk harbimiz ve aldığımız galibiyet olan Pasinler savaşının tarihi 1048’in rakamları toplanınca hep 13 sayısını görüyoruz. Bunların yanında Selahaddin Eyyübi, 13. Haçlı seferinde haçlıları büyük bir mağlubiyete uğratmıştır.
Bu korkunun kaynağı tarihin derinlerinde yatıyor aslında. Genel kanı olarak Hz. İsa son akşam yemeğini yerken etrafında bulunan havarilerinin sayısının 13 olması bugüne kadar gelerek bir korkuya sebep olmuş. Fakat uğursuz sayılan 13’ün mazisi çok daha eskiye dayanıyor.
Bu sayının kötü imajının sebebini bulmak için mitolojik zamanların İskandinavya’sına gidebiliriz. Vikinglerin büyük ve ünlü tanrısı Odin ve Frigga’nın çocuğu; Ay Kraliçesi olduğu inanılan Nanna’nın da eşi olan güzelliğin ve ışığın tanrısı Balder görkemli bir şölen verir. Balder’in vermiş olduğu bu ziyafete yalnızca 12 kişi davetlidir. Fakat hile, desise ve yalanların tanrısı sayılan Loki ise davetli olmamasına rağmen 13. kişi olarak bu ziyafete ortak olur, orada çıkardığı bir tartışmada bütün tanrılar tarafından saygı duyulan ve sevilen Balder’in hayatına son verir.
Mitolojik devirlere ait olan bu anlatı İskandinavya’dan Avrupa’ya kadar dilden dile yayılır. Ünlenen bu hikayede Hıristiyan din adamlarınca Hz. İsa’nın son akşam yemeğiyle bütünleştirilir ve mitolojide öldürülen tanrı Balder’in yerini Hz. İsa; yalancı ve hilekar olan tanrı Loki’nin yerini de Judas alır. Hz İsa bu son akşam yemeğinden 24 saat sonra çarmıha gerilir. Hıristiyan inanışına göre bir yemekte 13 kişinin bulunması sonucunda oradaki birinin başına bir şey geleceğine inanılır ve bu sayı uğursuz sayılır. Özellikle ayın 13. gününün Cuma’ya denk gelmesi bu sayının daha büyük uğursuzluklar getireceği inancına sebep olmuş. Peki neden Cuma günü uğursuz addediliyor? Cuma günü için oluşan bu kötü imajın sebebi ise yine dinsel kaynaklara dayanıyor. İnanışa göre Hz. Havva, Hz Adem’e yasak olan elmayı Cuma günü yedirtip cennetten kovulmalarına neden olduğu için Cuma günü uğursuz sayılmıştır. Müslümanlarca kutsal sayılan fakat Hıristiyanlarca uğursuz olduğu öne sürülen Cuma günü birçok tarihi noktada yine karşımıza çıkar. Mesela Nuh Tufanı Cuma günü meydana gelmiş, Hz. İsa ise Cuma günü çarmıha gerilmiştir. İslamiyet’te ise Hz Adem Cuma günü yaratıldığı için bu günün haftanın diğer günlerinden daha mukaddes olduğuna iman edilir.
Genelde dinsel kaynaklı olduğu iddia edilen ve birer batıl harekete dönüşen bu tür düşünceler İslamiyet tarafından reddedilir. İslam dinine göre bir sayının veya bir metanın tabulaştırılması, fobiye dönüştürülmesi ve bu uğurda yaşantının sürdürülmesi doğru değildir.
Yazar:Hasan Demİrcİ
ANLAŞILIR VE GÜZEL BİR BİLGİYDİ TEŞEKKÜRLER…ELHAMDÜLİLLAH BİZ MÜSLÜMANIZ VE BİZİM İÇİN 13 RAKAMI VE CUMA GÜNÜ BİZİM İÇİN MUKADDES VE GÜZELDİR..TEŞEKKÜRLER..