Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Yalın Üretim Nedir? 7 İsraf Nelerdir?

0 990

5613_resim_1327607811Yalın üretim; felsefi bir anlayışa sahip, etkili üretim sistemlerinin içinde yer alır. Bu sisteme göre, ürüne ya da hizmete katma değer sağlamayan tüm işlem basamakları ortadan kaldırılır ve israf olarak görülen her durum yok edilmeye çalışılır. İsraf, müşterinin gözünde ürüne ya da hizmete değer katmayan tüm adımlardır. Daha da kısa olarak, müşterinin para ödemediği her ayrıntı, israftır ve yok edilmelidir. Çünkü yalın üretim, müşteri odaklı düşünmeyi ve bunu sistemin geneline yaymayı amaçlar. Buradan hareketle, müşteri memnuniyeti de sağlanmaktadır.

Yalın üretimin temel felsefesi, çok daha fazla değeri, neredeyse hiç israf yapmadan yaratabilmektir. Bu felsefeye göre, üretim adımları, değer katanlar ve israflar olmak üzere iki çeşide ayrılır. Üretim hattı boyunca tüm işlemlerin değer katanlardan oluşması, israfların bütünüyle yok edilmesi, mükemmele yakın bir yalın felsefenin vücut bulmuş hali demektir. Ancak, günümüz üretim sistemlerinde, israfların ve zaman kayıplarının tamamen sıfırlanması, çok olası değildir. Bu nedenle de, çoğu yalın üretim uygulamasında, yok edilemeyen israflar en aza indirilmeye ya da değer katan zamanların içine bir takım hazırlık süreleri atılarak ikame ettirilmeye çalışılmaktadır. Yalın üretim denildiğinde, daha az maliyet ve daha az harcanan zaman sonucu, daha kaliteli ürünlere ulaşmak da akla gelir.

5613_amacKüresel rekabet koşulları düşünüldüğünde, ürüne katılan değerlerin fiyatları olduğu için, daha çok değer katılan ürünün aynı fiyatta kalması beklenemez. Ürünlerinde sürekli olarak değer görmek isteyen, ancak fiyatların artmasını istemeyen müşterileri elden kaçırmamak, pazardaki fiyatlara hakim olmak ve rekabetten karlı çıkabilmek için, maliyetler düşürülmelidir. İşte tam da bu noktada, yalın üretim sisteminin önemi devreye girmektedir. Aynı değerlerin olduğu, ancak gereksiz masrafların ortadan kaldırıldığı sistemlerde, karlılık da doğal olarak artacaktır. Bu sayede de, fiyatların piyasaya göre normal ya da düşük olmasından mütevellit, yeni müşteriler de firmaya gelecektir.

5613_yalinuretim3Yalın prensipler içinde, kalite kontrol de dahil olmak üzere, bir takım zaruri israf işleri bulunur. Bunların içinde, bazı hazırlık işlemleri de yer alır. Bu işlemler, üretimden komple kaldırılamayan, mecbur yapılmak zorunda olan işlemlerdir. Ancak bu tip hazırlık süreleri, prosesin devamı sırasında yapılırsa, israf nispeten bertaraf edilmiş olur. Bu nedenle de, içsel hazırlık süreleri ve dışsal hazırlık süreleri olarak ikiye ayrılan sürelerin, kısmen de olsa etkisi azaltılmış olur. Şöyle ki, makine çalışırken operatör işlemi otomatiğe alarak, makine çevresini temizler ise, bu temizlik süresi, dışsal hazırlık süresi olarak geçer ve çevrim süresi içinde israf olarak yer almaz. Ancak, makine durduktan sonra yapılan temizlik işlemi, ekstra bir zaman alacağı için çevrim süresine dahil edilir. Makine durur. Bu nedenle de, bu tip işleme içsel hazırlık adı verilir ve israf olduğu belirtilir. Yalın üretim ile ilgili, bir takım ibare ve tanımların net bir şekilde ortaya konması (aynı içsel ve dışsal hazırlıkların belirtilmesi gibi), sistemin tanımlanması ve atılacak adımların belirlenmesi açısından çok önemlidir. Bu tanımlardan, 7 israfın açıkça belirtilmesi ise, işletmenin körlüğünü atma ve neler yapabileceğini düşünme konusunda bir rehber niteliği taşımaktadır.

5613_yalin (1)Bahsedilen israflar ise şu şekildedir:

İhtiyaç Fazlası Üretim: Müşteri talebini aşan şekilde üretimin yapılması, ihtiyaç fazlası ürün anlamına gelmektedir. Yani, müşterinin belli bir zaman için istediği toplam ürün sayısından daha fazlasını üretmektir. Bu durum da, firmayı sıkıntıya sokacaktır. Çünkü, fazla üretilen mallar stoklanır. Bu da, ayrıca bir stok yeri ve stok maliyeti doğurur.

Stoklar: İhtiyaç fazlası üretilen her malın stoklanması, bunlar için ayrıca bir yer ve insan tahsis edilmesi, taşımalar yapılması, sipariş zamanı geçtikten sonra üretilen malın beklerken değer kaybına uğraması gibi birçok neden, stok durumunu israf olarak nitelemek için yeterlidir. Stok maliyeti de, işletmeye ayrıca bir masraf olarak yansımaktadır. Bunların yanında, nihai ürün olmayan, prosesler arası darboğazlardan kaynaklım olarak yığılan ara stoklar (yarı mamüller) da bu kapsamda değerlendirilir. Müşteri, hiçbir stoğa para ödemediği için, israftır.

Hatalı Ürünler: Hatalı ya da yanlış üretilmiş olan ürünler, her şartta israftır. Tamir edilecek olanlar için tamir masrafı ve zaman kaybı oluşur. Düzeltilemeyecek olan hatalı ürünler ise hurdaya ayrılmaktadır. Böylece, zaman, para ve emek kaybı yaşanmış olur.

Malzeme Nakli (Taşıma): Üretim hattı içinde yapılan taşımalar, ürüne herhangi bir değer katmamaktadır. İş istasyonları arasında yapılan her nakil, zaman ve kaynak gücü kaybıdır. Değer kaymayan ama gerekli olan bu işlemler, en aza indirilerek, fazla israftan kaçınılmalıdır.

Hareket: Burada hareket ifadesi ile yukarıda incelenen malzeme nakli kastedilmemektedir. Burada kastedilen, çalışanların ve makinelerin hareketidir. Fabrika içinde bu yönden fazla hareket, kazalara, gecikmelere veya malzemenin yıpranmasına neden olur. Bu da müşteri yönünden ürüne bir değer katmayıp, israftan başka bir şey değildir.

Beklemeler: Üretim hattı içinde, herhangi bir yerde bekletilen malzeme, ham madde, yarı mamul, insan, araç vb. tüm para ödenen faktörlerin bekletilmesi, işletme adına kayıp ve israf özelliği taşımaktadır. Müşteriler, belirlenen fiyatlardan fazlasını ödemediği için, sahip olunan tüm üretim elemanları verimli bir şekilde kullanılmalı, beklemeler bertaraf edilmeli ve bu yönlü israflar sıfıra indirilmelidir.

Gereksiz Yapılan İşlemler Ve Karmaşıklık: Yapılan her işlem, atılan her adım, müşteri beklentisi ve isteğine göre gerçekleştirilmelidir. Ürün ya da prosesler üzerinde hiçbir işlem gereksiz nitelik taşımamalıdır. Aynı zamanda, üretim hattında kafa karıştıracak ve zincirleme yanlışlara neden olacak her proses, yalınlaştırılmalıdır. Müşteri, isteğinden fazlasına ve karmaşık özelliklere para ödemeyecektir.

Kaynakça:
http://www.abigem.org/appmanager/tr/portal?_nfpb=true&_pageLabel=pageKobiUretim&nodeName=KobiUretim_13

Yazar:Baran Akçok

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku