Yara Dokusu ve İşlevi
Vücudumuzun yaralı bölgelerinde yara dokusu oluşur. Vücudun içinde veya yüzeyinde belirir.
Cildimizdeki yara dokusu genellikle “skar” olarak adlandırılır. Bazı insanların ciltlerinde hipertrofik skarlar görülür, bunlar normalden daha büyüktür ve topaklı bir görünüme sahiptir. Atrofik olanlar batıktır ve ciltte çöküntü oluşturur. Skar dokusu bariyer görevi görür ve yaralanan yeri korur. Ancak orijinal dokunun eski işlevselliği kalmaz ve esnekliği düşüktür.
Lifli Bağ Dokusu
Yara dokusu lifli bağ dokusundan oluşur. Bu doku vücut yapısını destekler. Kolajen denilen bir proteinden yapılan lifler içerir. Ayrıca, kolajen, su ve karbonhidratlar yapan fibroblastlar olarak adlandırılan hücreleri içerir.
Lifli bağ dokusu yoğun bağ dokusu olarak da bilinir. Vücudun normal bir bileşenidir ve yaralanmamış alanlarında bulunur. Araştırmacılar skarlardaki bağ dokusunun, normal formdan biraz farklı bir yapıya sahip olduğunu keşfetmişlerdir.
Ciltte Yaralar![Yara İzleri ve Yara Dokusu: Nedenleri, Sorunları ve Muhtemel Tedaviler]()
Nedenler
Yaralar, yanıklar, cerrahi kesikler, fiziksel yaralanma, kimyasal yaralanma, enfeksiyonlar, hastalıklar, iltihap ve akne gibi yaralanmalardan kaynaklanabilir. Yaraların tümü yara izlerine neden olmaz. Skar dokusunun oluşumu başlamadan önce, vücuda önemli bir hasar verilmelidir. Bununla birlikte, bazı insanlar diğerlerine göre daha kolay yara izi oluşturmaya eğilimlidir.
Görünüm
Yaradaki iyileşme sonucu artmış kan akışı nedeniyle ilk olarak ciltte yara izleri kırmızıdır. Zamanla, kan akımı azaldıkça yara izi de azalır. Yara izinin son halini alması için aylar hatta yıllar geçebilir. Yaralı alanlar genellikle etrafındakilerden daha kalındır ve saç, ter bezleri ve melanin (cildi ultraviyole radyasyondan korumaya yardımcı olan pigment) yoktur.
Yara İzi Oluşumunu Azaltma
İyi yara pansumanları, iyi beslenmeler ve uygun ilaçlar yaralı bir alanın korunmasına yardımcı olabilir. Yara izi miktarı ve bir yaranın son görünümü esas olarak genetik ve yaşa bağlıdır. Yaşlı insanlar, genç insanlardan daha kolay bir şekilde yara alma eğilimindedir.
Hipertrofik
Hipertrofik bir yarada çok fazla kolajen üretilir. Yara, cildin yaralı bölgesinden daha yüksek bir alan ya da yumru oluşturur. Yumru genellikle erken evrelerinde pembedir ve kaşıntılı olabilir.
Keloid
Keloid yara izleri büyür ve kırmızımsı bir tümör oluşturur. Bu tümör iyi huyludur ve çoğunlukla kolajen içerir. Keloid yara izleri, yaralanmaya bir cevap olarak oluşabilir. Ancak bazı kişilerde bilinen bir neden olmadan kendiliğinden de oluşabilir. Kaşıntılı olabilir ve yanma hissi yaratabilir.
Atrofik
Atrofik yara izleri deride çukurlara benzer ve akne, suçiçeği gibi problemler sırasında oluşabilir. Bu tür yaralarda, vücut yarayı doldurmak için yeterli bağ dokusu yapmaz.
Olası Tedaviler
Bir yara izinin görünümünü veya semptomlarını iyileştirmek isteyen herkes bir doktor tavsiyesi almalıdır. Doktorlar yara izlerini tedavi etmek için en güvenli ve en yeni teknikleri bilirler. Bir hastanın özel durumu için en iyi tedaviyi önerebilirler. Aşağıda verilen bilgiler sadece genel bilgi için sunulmuştur.
Genel olarak, ciltte yara izleri oluştuktan sonra izler tamamen ortadan kaldırılamaz, ancak daha az dikkat çekici hale getirmek için tedavi edilebilir. Tedaviler genellikle etkili olmak için haftalar veya aylar gerektirir. Çoğu yara izleri zaman geçtikçe kendi başına bir dereceye kadar azalır.
Önerilebilecek bazı tedaviler arasında aşağıdakiler bulunmaktadır.
– Bölgedeki bir yara izine silikon tabakalarla uygulanan basınç genellikle görünümünü iyileştirir. Bu tedaviler, kabarık yaraları düzleştirir ve yara izlerini azaltır.
– Doktorlar kolajen sentezini engellemek ve iltihabı azaltmak için kortikosteroid enjekte edebilirler.
– Cerrahi teknikler bazı yara izlerini giderebilir, ancak vücut, cerrahi yaradan kendini iyileştirdiği için yeni bir yara izi oluşturabilir. Ancak yeni yara eskiden daha iyi görünebilir.
– Dermabrazyonda, yaralanmış cildin yüzey tabakası törpüleyici bir işlemle çıkarılır. Lazer cerrahisi, hipertofik veya keloid yaranın kabarık yüzeyini çıkarmak için kullanılabilir.
– Farklı bir lazer tedavisi türü, akne izlerinin görünümünü iyileştirebilir. Tedavi, çukurlu bölgeleri kısmen dolduran yeni kolajen oluşumunu uyarır.
-Cilt aşıları, yanıklar tarafından oluşturulanlar gibi bazı yaraları kapatmak için kullanılabilir.
Vücutta Yara Dokusu
Nedenler
Travmanın sonucu olarak, vücudun içinde lifli şeritler veya tabakalar oluşabilir. Bu şeritler yapışma olarak bilinirler çünkü yapıya veya aynı yapının farklı bölümlerine birlikte katılırlar. Yapışmalar, cerrahi enfeksiyonlar gibi rahatsızlıkların neden olduğu iltihap nedeniyle ortaya çıkar.
Bir başka iç yara dokusu tipi, fibrozis veya vücutta belirli bir yerde fazla lifli bağ dokusunun birikmesidir. Fibrozis organlarda oluşabilir. Bazen lif birikmesinin nedeni bilinmemektedir, ancak diğer durumlarda bir yaralanma sonrasında ortaya çıkar.
Etkileri
Yapışıklıklar, genellikle semptomlara neden olmaz, ancak bazen ağrı ve başka problemler oluşturur. Organların şeklini değiştirmelerine veya doğru pozisyonlarından çıkmasına neden olabilir. Hareket etmesi gereken bir yapının hareketini de önleyebilir.
Kalpteki yara dokusu düzensiz kalp atışı (aritmi) olasılığını artırabilir çünkü hasarlı doku kalp atımını tetikleyen elektrik sinyalini engeller. Karaciğer birçok hayati fonksiyona sahiptir. Karaciğer sirozu çok ciddi bir durumdur, çünkü yara dokusu karaciğerin normal işlerini yapmasını engeller.
İç Yara Dokusu İçin Olası Tedaviler![Yara İzleri ve Yara Dokusu: Nedenleri, Sorunları ve Muhtemel Tedaviler]()
Yapışmalar kendi başlarına düzelebilir. Cerrahi olarak da çıkarılabilirler. Bununla birlikte, ameliyattan sonra yeni yapışmaların oluşması riski vardır. Doktorlar bazen ameliyat sırasında bir organın etrafına ince bir bariyer malzemesi yerleştirirler. Bariyer yapışmaları önler ve sonunda çözülür.
Doktorlar kalpte, karaciğerlerde ve diğer organlarda yara dokusuyla başa çıkmak için bazı tekniklere sahiptir, ancak yoğun yara dokusunun yönetimi genellikle zordur. Karaciğer sirozu özellikle ciddidir.
Yara İzi İle Başa Çıkmak
Vücuttaki yara dokusu oluşumu genellikle kaçınılmazdır. Ancak süreci önlemek veya azaltmak için alınabilecek önlemler vardır. Uygun yara tedavisi ve sağlıklı bir yaşam tarzı, yara dokusu oluşumunu azaltır.
Yara izleri oluşursa, medikal tedaviler sıklıkla görünümünü iyileştirir ve hatta yara dokusunun bazılarını giderebilir.
Kaynakça:
https://healdove.com/disease-illness/Scar-Tissue-and-Scars-Formation-Problems-and-Treatment
Yazar: Katibe Melis Dinçer