Kötü beslenme, sırasıyla yetersiz beslenme, aşırı beslenme, mikro besinle ilişkili yetersiz beslenme, şiddetli akut (SAM), orta akut (MAM) ve global akut yetersiz beslenme (GAM) olmak üzere farklı kategorilere sınıflandırılabilir. Vücut kitle indeksinin (BMI) değerlendirilmesi, bu kategorilerden bazılarını ayırt etmenin en önemli yollarından biridir.
Yetersiz beslenme bodurluk, aşırı zayıflık, yetersiz kilo ve mikro besin eksikliklerinden oluşur. Bodurluk, çocukların yaşa göre boylarının normalden daha düşük olduğu bir durumu ifade eder. Zayıflama, normal kilodan daha düşük kiloyu ifade ederken, zayıflık, yaşa-göre-normalden daha düşük ağırlığı ifade eder. Mikrobesin eksikliği, yetersiz vitamin ve mineral alımını ifade eder. Daha teknik terimlerle, Dünya Sağlık Örgütü bu terimleri aşağıdaki gibi tanımlar. Düşük ağırlık, DSÖ Çocuk Büyüme Standartları medyanının yaş <2 standart sapmaları (SD) için ağırlık olarak tanımlanır.
Bodurluk, DSÖ Çocuk Büyüme Standartları medyanının yaş <2 SS için boy uzunluğu olarak tanımlanır. Zayıflama, DSÖ Çocuk Büyüme Standartları medyanının <2 SD boy ağırlığı olarak tanımlanır. Bunlardan bazılarına yatkınlık yaratan faktörler bilinmektedir. Düşük doğum ağırlığı, intrauterin büyüme geriliği veya kısıtlaması, prematürite veya her ikisi ile ilişkilidir. Bu durumun nihayetinde savunmasız toplumlarda kötü sağlığa yatkınlık yaratması muhtemeldir. Bu durumlar, yetişkinlikte artan büyüme, bilişsel ve kronik hastalık gelişiminin yanı sıra, özellikle yeni doğanlarda morbidite ve mortaliteye yatkınlık yaratır. Düşük doğum ağırlıklı bebeklerin, sağlıklı bebeklere göre bunlardan ölme olasılığı 20 kat daha fazladır. 
Fazla beslenme obezite ve fazla kilodan oluşur. Bunlar, yaşam tarzı bozuklukları, özellikle de inme ve hatta bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan morbidite ve mortaliteden sorumlu kansere neden olabilen diabetes mellitus ve kardiyovasküler hastalıklarla giderek daha fazla ilişkilendirildiği için önemlidir. Daha teknik terimlerle, fazla kilo, DSÖ Çocuk Büyüme Standartları medyanının> +2 SD’sine göre ağırlık olarak tanımlanır.
Yetersiz beslenme ve daha önce tarif edilen diğer hazırlayıcı faktörlere sahip toplumlarda yetersiz beslenme yaygın olsa da, aşırı beslenme, daha hareketsiz yaşamlar yaşamaya meyilli ve daha lezzetli ve hızlı hazırlanmış abur cuburları karşılayabilen daha varlıklı toplumlarla tam tersine ilişkilidir. Bu tür yiyecekler nispeten ucuzdur ve dünya nüfusunun büyük bir kesimi tarafından kolayca elde edilebilir. İlgili beslenme bozukluklarındaki artışa şaşmamalı. Beslenme durumundaki farklılıklar, belirli bir topluluktaki bireysel ailelerde de görülebilir.
Mikrobesin kaynaklı yetersiz beslenme, yetersiz vitamin ve mineral alımından kaynaklanmaktadır Mikro besinler, vücudun insan vücudunun düzgün büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan enzimleri, hormonları ve diğer gerekli maddeleri üretmesini sağlar. En gerekli mikro besinler arasında iyot, A vitamini ve demir bulunur. Bu mikro besinlerin eksikliği, özellikle çocuklar ve düşük sosyoekonomik durumdaki hamile kadınlar arasında büyük sağlık tehditlerini durdurmuştur.
Kategoriler temel olarak yetersiz beslenmenin yönetimi içindir. Orta derecede akut yetersiz beslenme (MAM), 2 ile -3 arasında boya göre ağırlık z – skorunu (WHZ) veya 115 ile <125 mm arasında orta üst kol çevresini 
(MUAC) ifade eder. Şiddetli akut yetersiz beslenme (SAM), WHZ <-3 veya MUAC <115 mm veya iki taraflı çukur ödemi veya her ikisini ifade eder. Küresel akut yetersiz beslenme (GAM), MAM ve SAM kombinasyonunu ifade eder ve nüfus düzeyinde beslenme durumunun bir ölçümü ve acil bir durumun ciddiyetinin bir göstergesi olarak kullanılır. Beş yaş ve altı çocuklar arasında yetersiz beslenmenin şiddeti için yaygınlık eşikleri başka bir yerde açıklanmıştır.
Yetersiz Beslenmeyi Sınıflandırmasının Tarihsel Geçmişi
Yetersiz beslenme sınıflandırmalarının belgelenmiş tarihsel arka planının bir kısmı, Gómez ve Galvan’in, Mexico City’de yetersiz beslenen çocuklar arasında ölümle ilişkili olduğunu düşündükleri faktörleri inceledikleri 1956 yılına kadar uzanmaktadır. Başlangıçta, bu sınıflandırma sırasıyla birinci, ikinci ve üçüncü derecelere dayanıyordu. Dereceler, yaş için belirli bir ortanca ağırlık yüzdesinin altındaki ağırlığa dayanmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre, artan yetersiz beslenme derecesi ile ölüm riski artmaktadır. 
Gomez’in orijinal sınıflandırmasının bir uyarlaması bugün hala kullanılmaktadır. Bu değişiklik, popülasyonlar içindeki ve arasındaki yetersiz beslenmeyi karşılaştırmanın bir yolunu sağlasa da, bu sınıflandırma fazlasıyla keyfi olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir ve tek başına boyun yetersiz beslenmenin en iyi göstergesi olmayabileceği gerçeğinin dışında, fazla kiloyu yetersiz beslenmenin bir sınıflandırması olarak görmemektedir. Erken doğan çocuklar iyi beslenseler bile yaşlarına göre kısa kabul edilebilirler. Bununla birlikte, eleştiri John Conrad Waterlow tarafından yeni bir yetersiz beslenme sınıflandırması yapılmasına yol açmıştır. Bu nedenle Waterlow sınıflandırması, kronik yetersiz beslenmeden kaynaklanan bodurluğu göstermek için boya göre ağırlığı (akut yetersiz beslenme epizotlarını gösterir) boyla boyla birleştirir. Waterlow sınıflandırmasının Gomez sınıflandırmasına göre bir avantajı, yaşları bilinmese bile boy ağırlığının incelenebilmesidir. Dünya Sağlık Örgütü o zamandan beri bu sınıflandırmaların bazılarını değiştirmiştir.
Kaynakça:
http://www.judy-waterlow.co.uk/waterlow_score.htm
https://www.researchgate.net/publication/10865626_A_regression_analysis_of_the_Waterlow
https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/the-determinants-of-food-choice
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu