Charles Henry Dow, The Wall Street Journal gazetesi ile Dow Jones Şirketinin kurucusu olan A.B.D.’li gazetecidir. Charles Dow, piyasaların hareketlerini incelerken, Dow Jones Endüstriyel Endeksini de bulmuştur. Ayrıca hisse senetlerinin ve borsaların hareketlerine ilişkin Dow Teorisi adı verilen teoriyi de ortaya koymuştur.
Charles Henry Dow 5 Kasım 1851 tarihinde Connecticut’ta çiftçilikle uğraşan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesinin işlerini devam ettirmek yerine gazetecilikle uğraşmayı seçen Dow, 1872 yılında 21 yaşındayken Massachussetts’te yayın yapan Springfield Daily Republician gazetesinde çalışmaya başladı. 1877 yılında Providence Journal gazetesinde ekonomi ile ilgili yazılar yazmaya başladı. Dow 1880 yılında New York’a taşındı ve ekonomi haberleri yazmaya başladı. Dow burada Edward Davis Jones ile birlikte aynı gazetede çalışmaya başladı. Jones’un finansal raporları analiz etmedeki başarısı ve tarafsız haber yazma arzusu onu oldukça etkilemişti. İkili, New York Wall Street borsası için yeni bir ekonomi haber ajansına ihtiyaç olduğunu düşünüyorlardı. 1982 yılında bu ihtiyacı karşılamak üzere birlikte Dow Jones Şirketini kurdular. Ajansın muhabirleri, bankaları, şirketleri, brokerlerı ziyaret ederek topladıkları haberleri şirket merkezine gönderiyor ve şirket merkezi de bu bilgiler ışığında oluşturduğu raporları Wall Street ile paylaşıyordu. Şirket ayrıca, o zamanlar Wall Street borsasında işlem gören dokuz adet demiryolu firması ve Western Union bankasının hisse senedi fiyatlarını temel alarak Dow Jones Endeksi adı verilen bir endek oluşturdu. 1889 yılına gelindiğinde, şirket topladığı bilgi ve ekonomi haberlerini bir gazete aracılığıyla günlük olarak yayınlamaya karar verdi ve bu amaçla The Wall Street Journal Gazetesini kurdu. Charles Dow 1902 yılında artan sağlık problemleri sebebiyle şirket ve gazetedeki hisselerini satmak zorunda kaldı. 4 Aralık 1902 yılında Charles Dow hayata gözlerini yumdu.
Charles Dow’un arkasında bıraktığı ve günümüzde de yayın hayatına devam eden The Wall Street Journal Gazetesi ile halen aktif olarak hesaplanan Dow Jones borsa endeksinin yanı sıra, ölümünden sonra yazılarından derlenerek oluşturulmuş olan Dow Teorisi de oldukça önemlidir.
Dow Teorisi hisse senedi piyasalarının hareketine yönelik altı adet ilkeden oluşmaktadır. Bunlar:
1) Hisse senedi piyasalarında üç temel hareket mevcuttur. Üç ay ve daha uzun vadeyi kapsayan ana hareket, on gün ile üç aylık dönemi kapsayan orta vadeli hareket ve birkaç gün ile bir aylık dönemi kapsayan kısa vadeli harekettir.
2) Her hareket dönemi üç aşamadan oluşur. İlk aşamada, hisse senedi fiyatları düşüktür, yatırımcıların büyük kısmı alım yapmak istememektedir. Bu aşamada, bir grup yatırımcı fiyatların uygun seviyede olduğunu düşünerek alım yapmaya başlar ve piyasa hareketlenir. Bu alımları gören diğer yatırımcılar da hisse senedi almaya başlar, dolayısıyla fiyatlar azar azar yükselişe geçer. Çoğunluğun hisse senedi alma isteğinden dolayı talebin yüksek olduğu bu dönemde, ilk aşamada düşük fiyatlardan alım yapmış olan yatırımcılar, aldıkları hisseleri satmaya başlarlar. Bu durum fiyatların artışını durdurur ve bunu gören diğer yatırımcılar da panik ile ellerindeki hisseleri satmaya başlarlar. Bu üçüncü aşamadır. Bu aşamanın sonunda gene fiyatlar oldukça düşer ve ilk aşamanın başına dönülmüş olur.
3) Herhangi bir andaki hisse fiyatları tüm haber ve beklentileri içerir. Dolayısıyla piyasalar yeni bir haber veya bilgi gelmesi durumunda bunu fiyatlayacak şekilde hareket edecektir.
4) Endeksler birbirini desteklemelidir. Borsada işlem gören ve birbirlerini etkileyebilecek olan sektörlerin endeksleri birbirini desteklemelidir. Örneğin otomotiv hisseleri yükselirken, otomobil lastiği üreten firmaların hisselerinin değerinin düşmesi bir çelişkiye işarettir ve bu sebeple böyle bir çelişki durumunda bu hisselere yatırım yapılmamalıdır.
5) Hacim trendi desteklemelidir. Burada anlatılmak istenilen şey ise, bir hisse yükseliş eğilimindeyse, işlem hacminin de artıyor olması gerekirken, hisse düşüş eğilimindeyse işlem hacminin düşüyor olması gerektiğidir.
6) Yükseliş veya düşüş hareketleri kesin sinyaller gelmedikçe devam eder. Burada anlatılmak istenilen şey ise, uzun vadeli hareket yükseliş yönündeyse, kısa vadede oluşabilecek düşüş hareketleri önemli değildir, hisse senedi uzun dönemde uzun vadeli harekete uyacak, dolayısıyla fiyatı yükselecektir. Benzer durum düşüş için de geçerlidir. Uzun vadeli hareketin bitimine karar vermek için bir çok farklı analiz yapmak gerekmektedir.
Dow Teorisi, Charles Dow’un ölümünden sonra derlenmiştir ve günümüze kadar hisse senedi portföy yönetiminde kullanılmaktadır. Teori günümüzde hisse senetleri için yapılan teknik analizin temellerini teşkil etmektedir.
Charles Dow tarafsız ekonomi haberciliğinin ve finansal raporlamanın öncüsü olarak kabul etmektedir. Dow ekonomi haberlerinin halkın anlayabileceği günlük bir dilde yazmaya çalışmıştır. Yaptığı çalışmalar 21. Yüzyılın ekonomi haberciliğine yön vermiştir.
Kaynakça:
http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Charles_Dow
https://www.investopedia.com/articles/financial-theory/08/charles-dow.asp
https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Dow
Yazar: Mehmet Umut Pişken