Diş amalgamı, diş çürümesinin neden olduğu oyukları doldurmak için kullanılan bir diş dolgu maddesidir. Dünya üzerindeki yüz milyonlarca hastada 150 yıldan uzun süredir kullanılmaktadır.
Dental amalgam, sıvı (elemental) cıva ve gümüş, kalay ve bakırdan oluşan toz haline getirilmiş bir metallerin karışımıdır. Dental amalgamın yaklaşık % 50’si ağırlık olarak elemental cıvadır. Elemental civanın kimyasal özellikleri, bir amalgam oluşturmak üzere gümüş/bakır/kalay alaşımı parçacıkları ile reaksiyona girmesine ve bağlamasına izin verir.
Amalgam dolgu, gümüş benzeri görünümleri nedeniyle “gümüş dolgu” olarak da bilinir ancak gümüş içermemektedir. Diş amalgamının etken maddesi civadır.
Diş amalgamı yerleştirirken diş hekimi ilk önce çürüğü kaldırmak için dişi delip sonra diş boşluğunu amalgam dolgunun yerleştirilmesi için şekillendirir. Daha sonra, uygun güvenlik koşulları altında, diş hekimi toz halindeki alaşımı sıvı cıva ile karıştırarak bir amalgam macunu oluşturur. Bu yumuşatılmış amalgam macunu hazırlanan oyuk içine yerleştirilir ve şekillendirilir ve burada katı amalgam dolgusu iyice sertleşerek donar.
Amalgam Dolgusu Yapmadan Önce Bilmeniz Gerekenler
Diş çürüğü tedavisinde, hangi dolgu maddesinin kullanılacağına karar vermek, diş hekiminizin ve sizin birlikte vereceğiniz bir karardır. Amalgam dolgu, diğer diş dolgularına göre ucuz olmasından dolayı daha çok tercih edilmektedir.
Amalgam Dolgunun Faydaları
Dental amalgam dolguları güçlüdür ve uzun ömürlüdür, bu nedenle diğer dolum türlerine göre kırılma olasılığı daha düşüktür. Dental amalgam en ucuz dolgu malzemesidir.
Amalgam Dolgunun Zararları
Dental amalgam, elemental civa içerir. Akciğerleri tarafından inhale edilebilen ve emilebilen bir buhar cıva seviyesinde düşük cıva seviyeleri salmaktadır. Yüksek cıva buharı maruziyeti beyindeki ve böbreklerdeki olumsuz etkilerle ilişkilidir.
Diş amalgam dolgularıyla ilişkili düşük cıva buharı düzeyinin sağlık açısından risk kaynağı olup olmadığına karar vermek için mevcut en iyi bilimsel kanıtları gözden geçirdi. Bu kanıtlara dayanarak, 6 yaşından büyük yetişkinler ve çocuklar için diş amalgam dolgularını güvenlidir. Genel popülasyonda diş amalgamı kullanımı ile olumsuz sağlık etkileri arasında bir ilişki kurulamaz. Yetişkinlerde ve 6 yaş ve üzeri çocuklarda yapılan klinik çalışmalar, amalgam dolguları ile sağlık sorunları arasında hiçbir bağlantı bulamamıştır.
Fetüslerde ve küçük çocuklarda gelişen nörolojik sistemler cıva buharı nörotoksik etkilerine karşı daha duyarlı olabilir. Emzirilen bebekler dahil, gebe kadınlar ve gelişmekte olan 
fetüsleri ile 6 yaşın altındaki çocukların uzun vadeli sağlık sonuçları hakkında hiçbir klinik veri yoktur. Hamileler ve 6 yaşın altındaki çocukları olan ve uzun vadeli sağlık sonuçlarına ilişkin klinik verilerin bulunmamasından endişe eden anne ve babalar diş hekimleriyle görüşmelidir.
Civanın Diş Amalgamında Kullanılması
Dental amalgam dolgusunun yaklaşık yarısı sıvı cıva, diğer yarısı toz, gümüş, kalay ve bakır alaşımıdır. Civa, alaşım parçacıklarını güçlü, dayanıklı ve katı bir dolguya birleştirmek için kullanılır. Bu karışımın benzersiz özellikleri (oda sıcaklığında sıvı ve alaşım tozu ile iyi bağlanır), diş amalgamının dayanıklılığına katkıda bulunan önemli bir bileşen olmasını sağlar.
Yazar: Enes Eker