Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Ankara’da Cumhuriyet Dönemi Müzeleri

0 545

Ankara'da Cumhuriyet Dönemi MüzeleriYüzyıllardır farklı uygarlıklara tanıklık eden ve 1923 yılında da Cumhuriyet’in kuruluşuna ev sahipliği yaparak, Türkiye’nin ebedi başkenti ilan edilen Ankara’da çok sayıda müze var. Başkent müzelerinin öne çıkan iki temel özelliği var. Birincisi sadece Ankara’ya özgü müzeler olmayıp, Anadolu’daki arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan kalıntıların da sergileniyor olması. İkincisi de Cumhuriyet döneminin ilk müzelerinin Ankara’da kurulması. İşte Ankara’da Cumhuriyet dönemi müzeleri…

Anadolu Medeniyetleri Müzesi

Ankara'da Cumhuriyet Dönemi MüzeleriBaşkent’teki ilk müze 1921 yılında Ankara Kalesi’nin “Akkale” adıyla bilinen burcunda kuruldu. O yıllarda Anadolu’nun dört bir yanından çok sayıda tarihi eser Ankara’ya gönderiliyordu. Bu durum geniş mekanlara sahip bir müze binasının eksikliğini ortaya koydu. Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin temelleri, işte böyle bir ihtiyaçla ve henüz Kurtuluş Savaşı’nın sona ermediği, Sakarya Meydan Muharebesi’nin devam ettiği bir dönemde atıldı. Başkomutan Gazi Mustafa Kemal, Ankara’da bölgenin tarihine uygun olarak bir “Eti Müzesi” kurulmasını istiyordu. Bunun üzerine yer arayışına girildi. Dönemin Kültür Müdürü Hamit Zübeyr Koşay, Eğitim Bakanı Saffet Arıkan’a, metruk halde bulunan Mahmut Paşa Bedesteni ve Kurşunlu Hanı önerdi. Restorasyon çalışmaları 1938 yılında başladı ve 1968 yılına kadar devam etti. Mahmut Paşa Bedesteni’nin orta bölümünde yer alan kubbeli mekanın onarımının 1940 yılında bitirilmesi ile Akkale burcundaki eserler, Alman Arkeolog Hans Gustav Guterbock başkanlığındaki bir heyet tarafından yerleştirilmeye başlandı. Bu bölüm 1943 yılında ziyarete açıldı. Akkale’deki ilk müze 1948 yılında depoya dönüştürülürken, bedesten ve handan oluşan müze yapısı, 1968 yılında son şeklini aldı. Kurşunlu Han, günümüzde yönetim binası olarak kullanılıyor ve bu bölümde araştırmacı odaları, kütüphane, konferans salonu, laboratuvar ve iş atölyeleri de yer alıyor. Müzenin teşhir salonları ise Mahmut Paşa Bedesteni’nde bulunuyor.

Özgün koleksiyonları ile dünyanın sayılı müzeleri arasında yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde, Anadolu arkeolojisine ait eserler, Paleolitik Çağ’dan başlayarak bugüne kadar kronolojik bir sıra ile sergileniyor. Müzede, Paleolitik Çağ (Yontma Taş Çağı), Neolitik Çağ (Cilalı Taş Çağı), Kalkolitik Çağ (Bakır Taş Çağı), Eski Tunç Çağı (Maden Çağı), Asur Ticaret Kolonileri Çağı, Hititler, Frigler, Urartular, Geç Hititler dönemine ait eserler yer alıyor. MÖ. 1. binin ikinci yarısından başlayarak Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemine ait altın, gümüş, cam, mermer, bronz eserler ile ilk paradan başlayarak günümüze kadar olan madeni paralar da müzenin koleksiyonları arasında.

Etnoğrafya Müzesi

Ankara'da Cumhuriyet Dönemi MüzeleriCumhuriyet döneminin ilk müzelerinden biri olan Etnoğrafya Müzesi, Anıtkabir inşa edilene kadar Atatürk’ün naaşının burada tutulması nedeniyle özel bir öneme bir sahip.

Etnografya Müzesi, Ankara’nın Namazgah semtinde bulunuyor. Söz konusu tepe, 15 Kasım 1925 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla müze yapılmak üzere bağışlandı. Müze 15 Nisan 1928 tarihinde Afgan Kralı Amanullah Han’ın Ankara ziyareti sırasında Atatürk’ün talimatıyla ziyarete açıldı. 10 Kasım 1938 tarihinde İstanbul’da hayata veda eden Atatürk’ün naşı 21 Kasım 1938’de Ankara’ya getirilerek Etnoğrafya Müzesi’ne konuldu ve 1953 yılında Anıtkabir’e götürülünceye kadar burada kaldı. Müzedeki bu bölüm sembolik bir kabir şeklinde korunuyor.
Türk sanatının Selçuklu Devri’nden bugüne kadarki seçkin örneklerinin sergilendiği müzede özellikle Anadolu etnografya ve folkloru, sanat tarihi ile ilgili eserleri içeren bir ihtisas kütüphanesi de bulunuyor.

Devlet Resim ve Heykel Müzesi

Ankara’da yine Atatürk’ün talimatıyla kurulan müzelerden biri de Devlet Resim ve Heykel Müzesi… Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından projelendirilerek 1927 yılında inşa edilen müze 2 Nisan 1980 tarihinde dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından hizmete açıldı.

Kurtuluş Savaşı Müzesi

Türkiye’nin istiklal mücadelesinde yönetim merkezi olan Ankara’daki en önemli müzelerden biri de Kurtuluş Savaşı Müzesi. Müze Ulus Meydanı’nda bulunan Birinci Meclis binasında bulunuyor.

Ankara'da Cumhuriyet Dönemi Müzeleriİlk olarak İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak tasarlanan binanın yapımına 1915 yılında başlandı. Binanın planını Evkaf Mimarı Salim Bey yaparken, inşaatına da kolordunun askeri mimarı Hasip Bey nezaret etti.

Türk mimari stilindeki 2 katlı binanın en belirgin özelliği duvarlarında Ankara taşı (andezit) kullanılması. Meclis’in, 23 Nisan 1920 tarihinde bu binada toplanması kararlaştırıldığında henüz bitirilmemiş olan bina, milli bir heyecanın eseri olarak milletin katkısıyla tamamlandı. 23 Nisan 1920-15 Ekim 1924 tarihleri arasında Meclis binası olarak kullanıldıktan sonra Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak işlevini sürdüren bina, 1952 yılında Maarif Vekaletine devredildi. Binanın müzeye dönüştürülmesi çalışmalarına 1957 yılında başlandı ve “Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi” adıyla 23 Nisan 1961 tarihinde ziyarete açıldı. Müze, Atatürk’ün 100. Doğum yılı kutlama programı çerçevesinde yeniden düzenlenerek, 23 Nisan 1981 tarihinde “Kurtuluş Savaşı Müzesi”ne dönüştürüldü.

Cumhuriyet Müzesi

Başkent Ankara’da inşa edilen ikinci Meclis binası ise günümüzde Cumhuriyet Müzesi olarak hizmet veriyor.
Cumhuriyet döneminin en önemli mimarlarından Vedat Tek tarafından 1923 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası merkezi olarak inşa edilen bina, birinci Meclis binasının yetersiz kalması üzerine 18 Ekim 1924 tarihinde ikinci Meclis binası olarak hizmet vermeye başladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi çalışmalarını 27 Mayıs 1960 tarihine kadar 36 yıl boyunca bu binada sürdürdü. Meclis’in 1961 yılında yeni yerine taşınması üzerine bina Merkezi Antlaşma Teşkilatı’na (CENTO), 1979 yılında CENTO’nun kaldırılmasıyla da Kültür Bakanlığı’na devredildi. Kültür Bakanlığı, binanın ön kısmının Cumhuriyet Müzesi olarak düzenlenmesine, arka kısmının da Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün hizmet binası olarak kullanılmasına karar verdi.

Cumhuriyet Müzesi, onarım ve restorasyonlardan sonra 30 Ekim 1981 tarihinde ziyarete açıldı. 1985-1991 arasında yeniden tadilata alınan müze Ocak 1992’de ikinci kez ziyarete açıldı. Müzede Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar dönemini yansıtan olaylar, sözleri, fotoğrafları, bazı özel eşyaları ile o dönemde Meclis’te alınan kararlar ve kanunlar sergileniyor.

Alagöz Karargah Müzesi

Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı Alagöz Köyü’nde bulunan ve Atatürk’ün Sakarya Savaşı’nı idare ettiği çiftlik evi de 10 Kasım 1968 tarihinden beri Alagöz Karargah Müzesi olarak hizmet veriyor.

Pembe Köşk Müzesi

İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün, Çankaya’da, 1924 yılında satın aldığı ve Pembe Köşk olarak bilinen bağ evi, İnönü Vakfı tarafından “müze ev” olarak düzenlenerek ziyarete açıldı. Müze evde İnönü ve ailesine ait çeşitli eşya ve eserler sergileniyor.

Yazar:Esat Kaplan

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku