Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Büyüme Hormonunun (GH) Böbrek Üzerindeki Etkileri

0 318

Büyüme hormonunun (GH) böbrek üzerinde önemli etkileri vardır, ayrıca böbrek fonksiyonunu ve böbrek büyümesini etkiler. GHR mRNA ekspresyonu, fetal gelişim ve yetişkinlik döneminde sıçan böbreğinde bulunmuştur. Bu GHR ekspresyonu, distal kıvrımlı tübül ve toplama kanalında en güçlü sinyaller ve glomerüllerde çok zayıf bir sinyal ile tüm nefron segmentlerinde vardır. GHR ekspresyonu ayrıca insan fetal böbreklerinde 8,5 ve 9. gebelik haftaları kadar erken bir zamanda bulunmuştur. GHR ekspresyonu, dış medullada kortekste olduğundan daha güçlü, orta gebelikte ve doğumdan sonra benzer kalmıştır. Zayıf boyanmanın gebeliğin erken döneminde olgunlaşmamış glomerüllerde de bulunduğu, ancak daha sonraki gelişim aşamalarında ortadan kalktığı gerçeği GH’nin glomerüler morfogenezde rol oynadığını düşündürmektedir.
Büyüme Hormonunun (GH) Böbrek Üzerindeki EtkileriGHR’nin böbrek ekspresyonu GH tarafından indüklenmiş gibi görünmektedir çünkü hipofizektomi sıçan böbreklerinde GHR mRNA seviyelerini azaltırken tedavisi onları geri yükler. Köpeklerde gösterildiği gibi ve GH tedavisinin hipofizektomi uygulanmış sıçanların böbreklerinde IGF-I mRNA seviyelerini artırdığı gerçeğiyle doğrulandığı üzere, renal IGF-I biyosentezi de vardır. Bu, GHR nakavtının farelerde küçük böbreklere yol açmasının nedenidir ve telafi edici böbrek hipertrofisi doğrudan GH ile indüklenen IGF-I ekspresyonuna bağlıdır. GH-aracılı böbrek kitle stimülasyonu için hepatik IGF-I üretiminin çok önemli olduğu, buna karşılık IGF-I’in renal üretiminin böbrek büyümesi üzerinde çok az etkisi olduğu veya hiç olmadığı öne sürülmüştür. Her durumda, kemirgenlerde yapılan çalışmalar, GH / IGF-I sisteminin ontogenez ve gelişim sırasında böbreklerin büyümesindeki önemini göstermiştir. Ancak hiçbir veri, kusurlu bir GH- / IGF-I sinyalinin insanlarda böbrek büyümesi üzerinde önemli bir rol oynadığını göstermez.
İnsanlarda GH ile kısa süreli tedavi, glomerüler filtrasyon hızını (GFR) artırır. Bu GH etkisi, böbrek vasküler direncinde IGF-1 aracılı bir azalmadan kaynaklanır ve bu da artan glomerüler perfüzyona yol açar. Artmış glomerüler perfüzyona ek olarak, GH ve IGF-1 hücre dışı hacmi ve plazma hacmini artırır, böylece artmış glomerüler filtrasyona katkıda bulunur. GH-IGF-1 sistemi, renal tübüler sodyum ve su geri emiliminin bir modülatörüdür. Yıllar önce, GH’nin sodyum tutucu özellikleri sıçanlarda ve normal erkeklerde gösterilmiştir. Hücre dışı hacimde artışla bilinen bu etki erkeklerde kadınlara göre daha güçlüdür.
Renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminin aktivasyonuna bağlı gibi görünmektedir çünkü GH’nin plazmada hızlı bir artışa neden olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, daha ileri çalışmalar, plazma anjiyotensin II ve aldosteronun GH ile tedavi sırasında artmadığını, ancak atriyal natriüretik peptidin plazma seviyelerinin önemli ölçüde düştüğünü göstermiştir. Sağlıklı gönüllüler ve GHD hastalarında yapılan sonraki çalışmalar, GH’nin renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminden bağımsız bir sodyum tutucu etki gösterdiği bulunmuştur. Laron sendromu nedeniyle GHR’nin inaktif olduğu GHD’li çocuklarda ve sağlıklı erkeklerde görüldüğü gibi IGF-I’in antinatriüretik etkileri de vardır. Bu nedenle, GH ve IGF-I, sodyumun böbrek tarafından tutulmasında farklı bağımsız mekanizmalarla hareket ediyor gibi görünmektedir.
GH ve IGF-1, fosfat metabolizmasının iyi ayarlanması gereken büyüme aşaması gibi artmış kemik oluşumu dönemlerinde çok önemlidir. Yaklaşık 60 yıl önce gösterildiği gibi, GH tedavisi erkeklerde idrar fosfat atılımının azalmasına ve plazma fosfat konsantrasyonlarının artmasına neden olmuştur. GH’nin fosfat tutulumu üzerindeki bu etkisi, normal erkeklerde ve köpeklerde gösterildiği gibi maksimum tübüler fosfat yeniden emilim oranındaki artıştan kaynaklanır ve PTH’den bağımsızdır. Tersine, hipofizektomi ve sıçanlarda pulsatil GH salınımının inhibisyonu, üriner fosfor kayıplarında artışa neden olur. Bu aynı zamanda normal insanlarda ve GHD hastalarında gözlemlenmiştir.
Fosfatta olduğu gibi GH ve IGF-1, kalsiyum homeostazını hızlandırılmış kemik oluşumu ile juvenil büyüme döneminde artan taleplere adapte etmede önemli bir rol oynar. GH ve IGF-1, kalsiyum homeostazını esas olarak D vitamini metabolizması üzerindeki etkileriyle etkiler. GH deney hayvanlarında ve erkeklerde kalsitriol üretimini uyarır. Farelerde ve izole edilmiş hücrelerde yapılan ileri araştırmalar, bu GH etkisine proksimal tübüldeki-hidroksilazın IGF-1 stimülasyonu tarafından aracılık edildiğini göstermiştir. Kronik GH ve IGF-1 eksikliklerine böbrek morfolojisi ve fonksiyonlarında önemli değişikliklerin yanı sıra değişen vücut kompozisyonu, kırıklarla birlikte osteoporoz ve artmış kardiyovasküler risk eşlik eder.
Birkaç çalışmada GHD insan hastalarda böbrek boyutu analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda hipofizektomiden sonra böbrek boyutu 5 ay sonra % 20 azaldığı gözlemlenmiştir. Laron sendromlu GH ile tedavi edilmeyen hastalar, vücut yüzey alanı düzeltildiğinde kontrol deneklerine göre daha büyük ultrasonografik ölçülen böbrekler sunar, ancak böbrek boyutu IGF-I ile uzun süreli tedaviden sonra artar. Çocukluk çağında başlayan GH eksikliği olan yetişkinlerde GH tedavisi böbrek uzunluğunu uzatır. GH’nin, glomerüler morfogenezi indükleyerek böbreklerin gelişiminin erken aşamalarına katılması mümkündür. GH uygulaması, glomerüler filtrasyon hızını arttırır, bu etkide GH’nin indüklediği IGF-I’e de katılır, ancak her iki hormonun glomerüler filtrasyon hızı üzerindeki etkileri bağımsızdır. GH ve IGF-I, renal atılımını azaltarak Na + tutulumunu artırır. GH ayrıca fosfatın yeniden emilimini arttırırken, tedavi edilmeyen GHD hastaları fosfat atılımında bir artış sergiler.
Büyüme Hormonunun (GH) Böbrek Üzerindeki EtkileriGH Ca2 + ‘nın bağırsak emiliminde bir artışa neden olur, ancak bu etkiye IGF-I aracılık eder ve bu da Kalsitriol oluşumuna yol açar. Tedavi edilmeyen GHD hastalarında böbreklerin boyutu normal insanlara göre daha düşüktür, ancak GH veya IGF-I verilmesi bu kusuru düzeltir. GH ve IGF-1 eksiklikleri, azalmış glomerüler filtrasyon ve renal plazma akışı ile ilişkilidir. GH replasman tedavisi, bazı hastalarda GFR ve renal plazma akışını artırmıştır ancak bu, doza ve tedavinin süresine bağlıdır. GH duyarsızlığı olan hastalarda IGF-I ile tedavi de glomerüler filtrasyonu artırır. Hipopitüiter çocuklarda ve genç yetişkinlerde yapılan eski bir çalışma, 1 yıllık GH tedavisinden sonra toplam vücut hacmi, hücre dışı ve hücre içi hacimde artış olduğunu göstermiştir. BHH’li erişkinlerde yapılan iki klinik çalışma, GH tedavisinin vücut kompozisyonu üzerinde, yağsız vücut kütlesi de bir artışla birlikte yararlı etkileri bulunmuştur.
Yetişkin GHD hastalarının yüksek bir vertebral ve femoral kırık riski ile osteoporoz sergiledikleri iyi bilinmektedir. Düşük kemik kütlesi, GH replasmanı ile kısmen iyileştirilebilir, çünkü BHH’li erişkinlerde GH tedavisi, plazma kalsiyum konsantrasyonlarında ve genellikle 3 ila 6 ay süren üriner kalsiyum atılımında geçici bir artışa neden olur. GH tedavisi, GHD’li çocuklarda ve yetişkinlerde plazma fosfat konsantrasyonlarını artırır. Plazma kalsiyum konsantrasyonlarının tersine, plazma fosfattaki bu artış 12-24 aylık GH tedavisi sırasında devam ederken idrar fosfat atılımı azalır.
Bu veriler, GH’nin normal böbrek fonksiyonu üzerindeki önemini gösterir, ancak bu seviyedeki etkilerinin çoğuna IGF-I aracılık eder. IGF sisteminin düzensiz düzenlenmesi, bir dizi böbrek hastalığına karışmıştır. IGF-I aktivitesi, erken diyabetik nefropati ve polikistik böbreklerde artarken, IGF-I direnci kronik böbrek yetmezliğinde bulunur. Dahası, IGF’lerin böbrek hasarından sonra kök hücre onarımını güçlendirmede potansiyel bir rolü vardır. Daha da önemlisi, kronik böbrek hastalığı olan çocuklarda, olumsuz yan etkiler olmaksızın büyüme hızını artıran GH ile tedavi edilebilen büyüme yetersizliği vardır.

BHE ve Böbrek Üstü Bezleri

GH / IGF-I sistemi de adrenal bezlerde rol oynar. Sıçanlarda, tek taraflı bir adrenalektomiyi izleyen telafi edici adrenal hipertrofiye adrenal GH ekspresyonunun aracılık ettiği bulunmuştur. GH ve IGF-I, kültürlenmiş adrenal hücrelerde ACTH’ye steroidogenez yanıtını ve yüksek GH dozları ile uzun süreli tedaviden sonra Turner sendromunda ACTH’ye adrenal steroid yanıtı artar. GH, adrenal bezdeki 11β-hidroksisteroid dehidrojenaz tip 1 enziminin aktivitesinin önemli bir modülatörüdür, plazma DHEAS düzeylerinin GHD hastalarında yaşa uygun kontrollere göre önemli ölçüde daha düşük olması gerçeğiyle gösterildiği gibidir. Bu GHD hastalarında GH replasman tedavisi, DHEAS plazma seviyelerini önemli ölçüde artırırken, normal bir ACTH sekresyonu varsa GH’nin GHD hastalarında adrenal androjen sekresyonunu uyardığını gösterir.
Büyüme Hormonunun (GH) Böbrek Üzerindeki EtkileriTersine, GHD hastaları artmış bir kortizol / kortizon oranı sunar ve GH replasman tedavisi artan kortizol üretimini azaltır. Bununla birlikte, normal deneklerde veya laboratuvar hayvanlarında, GH tarafından adrenal steroidogenezin uyarılması fetal dönemle sınırlı görünmektedir. Yıllar önce, GHR’nin koyun fetal adrenal bezinde güçlü bir şekilde eksprese edildiği gösterilmiştir, ancak GH infüzyonu plazma steroid düzeylerini etkilememiştir. Bu, GH’nin steroidojenik etkilerinin, en azından koyun fetüsünde gebelik yaşına bağlı olabileceğini düşündürür. Sonuçta, GH’nin adrenal steroidogenez üzerindeki varsayılan etkilerinin yanı sıra, hormon ayrıca adrenal bezler üzerinde trofik rejeneratif bir rol oynayabilir.

Kaynakça:
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC210/
tandfonline.com/doi/pdf/10.3109/0886022X

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku