Potasyumun çeşitli vücut fonksiyonlarında oynadığı önemli rol göz önüne alındığında, vücudumuzda normal seviyelerde bulunduğundan emin olmak çok önemli hale gelir. Düşük potasyumun yan etkileri, yaklaşan sağlık sorunlarının uyarı işaretleridir ve dolayısıyla göz ardı edilmemelidir.
Potasyum insan vücudu için gerekli en önemli minerallerden biridir. Kalp, böbrek ve iskelet sisteminin düzgün işleyişi dahil olmak üzere bir çok vücut fonksiyonunun yerine getirilmesinde önemli bir role sahiptir. Magnezyum ve sodyum gibi diğer elektrolitler ile birlikte, potasyum vücutta elektrik üretir. Potasyum eksikliği ister eksik potasyum alımından kaynaklansın, ister potasyum kaybından kaynaklansın bazı yan etkiler ile kendini gösterir. Bu yan etkileri göz ardı ederseniz uzun vadede sadece durumu daha kötü bir hale getirirsiniz.
Düşük Potasyum (hipokalemi):
Aynı zamanda “hipokalemi” de denen potasyum eksikliği, vücutta potasyum seviyesi normal seviyenin altına düştüğünde gerçekleşir. Nadir olsa da, kişinin beslenme yoluyla az miktarda potasyum almasıyla potasyum eksikliği gelişebilir. Çoğu durumda ise potasyum eksikliği, potasyum idrar veya kusma ile kaybedildiğinde ortaya çıkar. Aynı zamanda amfoterisin, anti asitler, kortikosteroidler, flukonazol ve insülin benzeri ilaçların bir sonucu olarak da düşük potasyum seviyeleri görülebilir. Altta yatan neden ne olursa olsun, vücutta potasyum eksikliği çeşitli vücut fonksiyonlarına zarar verebilir ve hayatı tehdit eden sorunlara yol açabilir.
Kanda gerekenden fazla miktarda potasyum bulunmasına “hiperkalemi”, gerekenden az miktarda potasyum bulunmasına “hipokalemi” denilmektedir. Her iki durum da ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden dolayı optimum potasyum seviyelerinin muhafaza edildiğinden emin olmak önemlidir. Uzmanlar, kandaki potasyum seviyesinin 3,5 – 5,3 mEq / L aralığında olması gerektiğini belirtiyor. Vücutta bulunan toplam potasyumun sadece yüzde 2’si kan dolaşımına geçer bu nedenle bu orandaki küçük tutarsızlıklar bile vücutta bariz yan etkiler şeklinde ortaya çıkabilirler.
Düşük Potasyumun Yan Etkileri:
Düşük potasyumun yan etkileri arasında genellikle halsizlik, düzensiz kalp atışı, mide bozuklukları ve sık sık görülen kas krampları görülebilir. Kişi aynı zamanda aşırı yorgunluk, sürekli susama, deri kuruluğu ve yinelenen titreme yaşayabilir. Potasyum eksikliğinde görülen bu belirtiler genellikle başka hastalıklar ile karışır ve bu da tedavide gecikmelere sebep olabilir. Bu gibi durumlarda hastalığın teşhisi için bazı testler gerekli olabilmektedir örneğin elektrokardiyogram bu hastalığın tanısında yardımcı olmaktadır.
Bu belirti ve bulguların dışında, bu durum vücuttaki diğer bazı yan etkileri de tetikler. Bu yan etkilerin çoğu bu mineralin önemli rol oynadığı bazı vücut fonksiyonlarıdır. Bu yan etkiler arasında mide bulantısı ve buna eşlik eden sık sık kusma, ishal ve kabızlık olabilir. Benzer şekilde, sık sık meydana gelen baş ağrısı ve uykusuzluk düşük potasyum seviyelerinde gözlenebilen diğer yan etkiler arasındadır. Bu küçük sorunlar ile doktora başvuran kişilerden tanının bir parçası olarak genelde bazı testler ve elektrokardiyogram istenir.
Düşük potasyum seviyelerinin ilk yan etkileri göz ardı edilir ise, kişinin sağlık durumu daha da kötüye gidebilir ve kalp krizi, yüksek kolesterol ve düşük kan basıncı gibi ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir. Ayrıca uzun süre düşük potasyum düzeylerinin böbreklerde kalıcı yaralara neden olabildiği görülmüştür. Diyet takviyeleri bu durumu çözmek için yapılabilecek sayısız yöntemden biridir. Ancak bu takviyelerin kendileri de yan etkilere sahip olduklarından bu takviyeleri kullanmak için mutlaka bir doktora danışmalısınız.
Düşük Potasyum Seviyeleri İçin Ne Yapılabilir?
Daha önce söylediğimiz gibi, bu hafife alınmaması gereken bir durumdur ve potasyum eksikliği belirtilerden herhangi birini yaşadığınızı düşünüyorsanız, bir doktora başvurmak sizin yararınıza olacaktır. Doktorunuz durumunuzu inceleyip tedavi sürecini düzenlerken yapabileceğiniz bazı basit şeyler de bulunmaktadır. Potasyum seviyesi düşük olan kişiler bu durumu tersine çevirmek ve normale döndürmek için sağlıklı, potasyum açısından zengin bir diyet izleyebilirler. Bu beslenmenize avokado, muz, lima fasülyesi, domates, elma sirkesi, tavuk ve somon gibi potasyum açısından zengin gıdaları dahil etmeniz anlamına gelmektedir. Eğer potasyum seviyeleri üzerine etki eden başka bir ilaç kullanıyorsanız bu durumu doktorunuzla konuşmalısınız.
Potasyum eksikliğinin belirti ve bulguları ile erken dönemde mücadele etmek önemlidir çünkü durum yüksek ihtimalle zamanla kötüleşebilir. Eğer tedavi edilmezse vücutta potasyumun rol oynadığı tüm fonksiyonlar zarar görecektir ve genel sağlığınız üzerinde ciddi bir etkiye sahip olacaktır.
Yazar:Tülay Arsoy