Kusursuz ve çekici bir kakadu türü olan Galah, Avustralya’nın çoğunda tanıdık bir hayvandır. Ayırt edici gri ve pembe tüyleri ile diğer türlerinden kolayca ayırt edilebilir. Hareket ettirebildiği kısa bir tepesi vardır. Alçaltıldığında bir kapağa benzer ve beyazdan pembeye kadar değişik renklere sahiptir. Erkek ve dişi göz rengi ile ayırt edilebilir. Dişiler koyu kahverengi, kırmızı, pembe renklerindedir. Yavruların göğüs altlarında gri leke vardır ve yaklaşık bir yaşına geldiklerinde yetişkin tüylerine ulaşırlar.
Galahkar, bazı açık deniz adaları da dahil olmak üzere Avustralya’nın birçok yerinde yaşamakta ve Tazmanya’ya kadar bu alan uzamaktadır. Ormanlık, otlak ve çalılık gibi alanlarda yaşarlar. Ormanlardan uzak kalmaları durumunda, kentsel alanlara, meralara, parklara ve tarım arazilerine de iyi uyum sağlarlar ve yaşarlar.
Ç
ok rekabatçi bir kuş olan Galah, çoğu zaman 1000 adet kadar dev sürüler halinde görülür. Sabah ya da öğleden sonraları beslenirler. Genellikle diğer kakadu türleriyle karıştırılırlar. Sıcak havalarda sürüler, çalılar ve ağaçlar arasında bulunan barınaklarda zamanlarını geçirirler. Sıklıkla akrobatik hareketler sergilerler. Bazen baş aşağı asılı durur, sadece bir ayağıyla tutunarak, kanatlarını çırpar ve yüksek sesle “çığlık” atarlar. Alacakaranlıkta akrobasi yapmayı çok severler. Ağaç tepelerinin arasından hızla geçerler, dönerken çığlık atar ve yere doğru sallanırlar.
Galahlar tek eşli kuşlardır. Ve ölene kadar eşlerini bırakmazlar. Erkekler, kendilerini sallanarak, baş sallayarak, tepelerini yükselterek, yumuşak sesler çıkartarak dişilere kendilerini gösterirler. Kuzeyde üreme mevsimi, şubattan temmuza kadar, temmuz-aralık ayları arasındadır. Galahlar ağaçlıklarda veya uçurumlardaki boşluklarda yuva yaparlar. Çoğunlukla birçok çift birbirine yakındır. Dişiler 2 ila 5 arasında yumurta yapar. Kuluçka yaklaşık 4 hafta sürer. Yavrular yuvada ebeveynleri tarafından 5 ila 6 hafta boyunca beslenir. Daha sonra diğer yavru kuşlarla birlikte bir “bakım ağacında” toplanmak için yuvadan ayrılırlar. Devam eden 2 ila 3 hafta boyunca ebeveynleri tarafından beslenirler. Sonra anne ve babalarıyla beraber uçup gitmek için yuvaya dönerler. Yavrular takip eden 6 ila 8 haftalık süre arasında bağımsızdır. Yavru kuşlar 2 ila 3 yaşına gelene kadar üreme yapamayan kuşlarla beraber büyük göçebe sürülere katılır. Dört yaşında olduklarında üremeye hazır hale gelir ve sürüden ayrılarak eşini seçmeye gider.
Galahlar nüfus olarak bol ve yaygın bir türdür ve şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya değildirler. Bununla birlikte, Galahlar, Avustralya’nın çoğu bölgesinde bir haşere olarak kabul edilir ve özellikle tahıl üreten bölgelerdeki yerel tarıma zararları azaltmak için insanlar tarafından tuzağa düşürülür, vurulur ve zehirlenirler. Nesli tükenme tehlikesi olan hayvanlar listesine göre, Galahların küresel nüfus büyüklüğü sayısallaştırılmamıştır, ancak türler ortak olarak tanımlanmıştır. Bu türün popülasyonu bugün artmaktadır ve listede en az endişe verici tür olarak sınıflandırılmıştır. Galahlar, ekolojinin ve bitkilerin evrimi için büyük öneme sahip olan tohum yayılımı için önemlidir. Ancak çoğu zaman, kabukları çiğneyerek soktukları ağaçlara zarar verebilirler. Galahlar, kakadu türlerinin en yaygın ve bol olduğu yerlerde yaşarlar. Avustralya’da “galah” kelimesi, “aptal” anlamına gelmektedir.
Galahlar tehdit edildiğinde ya da kendi topraklarını savunurken, kuş, tepesi dik olarak, kuyruğu kıvrılarak ve kanatları dışarı yayılarak yüksek sesli bir çığlık atarlar. Bu ses diğer grup üyelerini tehlikeye karşı örgütlemeye yöneliktir.
Galahlar, Avustralya’nın sıcak, kurak koşullarına iyi adapte olmuş ve yüksek sıcaklıkları ve dehidrasyonun uzun dönemlerini tolere edebilir bir yapıya sahiptir. Tuzlu su içerek rehidrate olurlar.
Galahlar bazen diğer kakadu türlerine aşık olurlar ve onlarla çiftleşip ürerler.
Yazar: Osman Uçar