Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Hiperansal (Hiperarousal) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

0 636

Hiperansal, travma sonrası stres bozukluğu olan kişilerin yaşayabileceği bir grup semptomdur. Travma sonrası stres bozukluğu olan bazı kişiler (TSSB) gittikçe artan endişe yaşarlar. Bu onları çevrelerindeki dünyada ki uyaranlara ve olaylara karşı daha hassas ve aşırı duyarlı hale gelmelerine neden olur. Bu artan duyarlılık durumuna aşırı duyarlılık denir.

Hiperansal Belirtileri

Hiperansal, TSSB’nin bir semptomudur ve aşırı duyarlılık yaşayan kişiler olabilir. Belirtileri arasında ürkek hissetmek, konsantre olmakta zorlanmak ve itici olmak yer almaktadır. Bu belirtiler dışında başka belirtiler de yaşayabilirler ve diğer belirtileri aşağıdaki gibidir: Hiperansal (Hiperarousal) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
• Uyuma ya da uykuya dalmakta zorlanma
• Huzursuz hissetme ve hızlı bir şekilde sinirlenme
• Konsantre olmakta zorlanma
• Artan kaygı durumu (hipervijilans)
• Normalden daha dürtüsel olma
• Kasları her zamankinden daha gergin gibi hissetme
• Acıyı daha kolay hissetme
• Kalbin normalden daha hızlı attığını hissetme
• Ürkek hissetme ve kolay ürkme
• Normalden daha hızlı veya daha az derin nefes alma
• Travmatik bir olay hakkında geri dönüşler olması

Hiperansal Aşırı Doz Nedenleri

Hiperansal’ın ana nedeni TSSB’dir ve alkol yoksunluğundan daha az kaynaklanmaktadır. TSSB travmatik bir olayın yol açtığı zihinsel bir sağlık durumudur ve neden olabilecek olay türleri vardır. Bu olaylardan bazıları aşağıdaki gibidir:
• Soygun
• Araba kazası
• Cinsel saldırı
• Askeri deneyimler
• Çocukluk istismarı
• Aile içi şiddet
• Ateş
• Terörist saldırısı
• Doğal felaket
TSSB geliştirme riskini artırabilecek birçok başka olay vardır. Bununla birlikte, travmatik bir olay geçiren herkes Hiperasal’ a ya da TSSB’ye aşırı derecede deneyimleyemez.

Hiperansal ile Nasıl Baş Edilir?

Hiperansal ve diğer TSSB semptomlarının semptomlarını yaşamak rahatsız edici olabilir. Kişi bu semptomları kendi içinde veya bir başkasında fark ettiği zaman derhal uzman bir doktora başvurmaları en iyi bir fikirdir. Bazen, aşırılık geçiren kişi kendine zarar verecek şekilde davranabilir ve bu, dikkatsizce araç sürmeyi veya aşırı içmeyi içerebilir. Kendi ve başkalarının güvenliğinin sağlanması, Hiperansaldan etkilenen kişilerin tedavi görmeleri için önemli olduğu anlamına gelmektedir. Doktorun önerebileceği tedavilerin yanı sıra, aşırı duyarlılığı olan kişinin deneyebileceği birkaç baş etme stratejisi vardır. Ve farklı Hiperansal semptomlarını yönetme stratejileri aşağıda listelenmiştir:
Uyku zorlukları: Hiperansal olan ve uyumakta zorlanan kişiler bazı stratejiler deneyebilir ve bu stratejiler aşağıdaki gibidir:
• Düzenli uyuma ve uyanma zamanlarına uymak
• Gün boyunca egzersiz yapmak
• Öğleden sonra kafeinden kaçınmak
• Yatmadan 6 saat önce alkol tüketilmekten kaçınmak
• Gün boyunca şekerleme yemekten kaçınmak
• 30 dakikadan fazla uykuya dalınamıyorsa yataktan kalkılarak rahatlatıcı bir şeyler yapmak ve daha sonra uykulu olmak üzere yatağa dönmek
• Yatak odasında televizyon izlemek veya dizüstü bilgisayar kullanmak gibi ekran süresini kısaltmak
• Yatak odasında sakin bir atmosfer oluşturmak
• Işık ve sesi engellemek için göz maskesi ve kulaklık takmak
• Yatmadan önce derin nefes alıştırmaları yapmak
• Farkındalık, meditasyon veya yoga yapmak
Hiperansal (Hiperarousal) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?Öfke: Hiperansal olan kişiler sinirlerini kontrol etmekte zorlanabilirler. Bazı baş etme stratejileri yardımcı olabilir ve bu stratejiler aşağıdaki gibidir:
• Bağırmak yerine ağlama isteğini serbest bırakmak
• Kuvvetli egzersiz yapmak veya dans etmek
• Bir yastık veya başka bir şeyi yumuşak bir şekilde vurmak ya da yumruklamak
• Empati yapan bir arkadaş veya aile üyesiyle konuşmak
• Bir şeyler yazmak
• Etkileyici sanat eserleri yaratmak
• Derin nefes alıştırmaları yapmak
• Farkındalık, meditasyon veya yoga yapmak
Odaklanmada zorluk: Konsantre olmakta zorluk yaşayan Hiperansal kişiler, bazı stratejiler yardımcı olabilir ve bu stratejiler aşağıdaki gibidir:
• Uyku kalitesini arttırmaya çalışmak
• Farkındalık egzersizleri yapmak
• Cep telefonları gibi dikkat dağıtıcı araç ve gereçleri kaldırmak veya kapatmak
• Kısa aralıklarla çalışarak konsantrasyonun iyileştirilmesi ve bu periyotların bir seferde 5 dakika yavaş yavaş arttırılması
• Bir seferde tek göreve odaklanmak
Dürtüsel davranış: Dürtüsel davranan Hiperansal kişiler bazı stratejiler deneyebilir ve bu stratejiler aşağıdaki gibidir:
• Farkındalık egzersizleri yapmak
• Dürtüsel veya yıkıcı davranışların yerine geçecek olumlu bir görev veya faaliyetlerde bulunmak
• Bir arkadaşla konuşmak veya mesaj göndermek
• Nasıl hissettiği hakkında yazı yazmak
• Dürtüsel davranışın olumsuz sonuçlarının belirlemek
• Derin nefes alıştırmaları yapmak

Hiperansal Sorunu Yaşayan Birine Nasıl Yardım Edilir?

Hiperansal olan birisini desteklemenin bir yolu, başa çıkma mekanizmalarından haberdar etmektir. Dikkat, derin nefes alma veya meditasyon gibi bunlardan bazılarını denemeyi önermek ve onlarla birlikte bu egzersizleri yapmak Hiperansal olan kişilere yardımcı olunabilir. Ayrıca Hiperansal ile alakalı herhangi bir davranışa aşırı tepki vermemek önemlidir. Ayrıca yargılayıcı olmadan, empatik bir şekilde bu kişileri dinlemek için yanlarında olmak yardımcı olabilir. Her şeyden önce, bu hissi yaşayan birine yardım etmenin en önemli yolu, bir doktora konuşmalarını ve doğru bir tanı almalarını sağlamaktır. Bu, doğru tedavinin tespitinde etkili olacak bir yoldur.

Tedavi

Hiperansal (Hiperarousal) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?Kişilerin Hiperansal semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilecek uygun çeşitli tedaviler vardır ve bu tedaviler aşağıdaki gibidir:
Maruz kalma terapisi: Bu terapi türü, TSSB hastasının korku ve kaygısını azaltmaya yardımcı olmak için güvenli bir ortamda travmatik durumlar ve hatıralarının yaşamasına yardımcı olur.
Göz hareketi duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR): Bu terapi türü, maruz kalma terapisiyle birlikte çalışır ve kişinin belirli bir belleğe verdiği tepkiyi değiştiren göz egzersizlerini içerir.
Bilişsel davranışçı terapi (CBT): Bu terapi türü, kişiye TSSB’den kaynaklanan olumsuz düşünce kalıpları ve davranışlarıyla baş etmenin pratik yollarını verir.
Bu tedavilere ek olarak, doktorlar Hiperansal ve TSSB diğer semptomlarını yönetmeye ve tedavisine yardımcı olmak için bazı ilaçlar önerebilir bu ilaçlar aşağıdaki ilaçları gibidir:
• Antidepresanlar
• Anksiyete önleyici ilaçlar
TSSB uzun süreli bir durum olabilir ve Hiperansal yaygın bir semptomdur. Bununla birlikte, kişilerin Hiperansal etkisini ve günlük aktiviteleri üzerindeki etkilerini azaltmak için kullanabilecekleri birden fazla başa çıkma stratejiler vardır. TSSB doğru tedaviler, ilaçlar ve sürekli destek ile iyi bir şekil de yönetilebilir. Eğer kişi Hiperansal veya TSSB belirtileri yaşıyorsa, uygun bir teşhis ve tedavi planı için doktora başvurmalıdır. Benzer şekilde, eğer kişi Hiperansal ya da TSSB yaşayan bir meslektaşı, arkadaşı ya da akrabasıyla ilgileniyorsa, kişiyi doktorla konuşmaya teşvik etmeli ya da bu kişilere eşlik etmeyi teklif etmelidir.

Kaynakça:
ncbi.nlm.nih.gov
sleepeducation.org

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku