Kolostrum Nedir?

Kolostrum, bir kadının hamileliğinin ortasında ve doğumundan sonraki ilk birkaç gün boyunca ürettiği ilk süttür. Genellikle altın renkli olan bu yoğun ve konsantre akışkanın hacmi çok düşüktür ve fazla değildir; ancak bebeğe çok büyük faydalar sağlar. Amerikan Pediatri Akademisi sözcüsü. Prof. Dr. Rowan “Yeni doğmuş bir bebeğin ilk günlerinde beslenmesine hiç gerek yoktur, ancak bebeğin bağışıklık sistemini programlamak için ortaya çıkan uygun ve spesifik biyolojik eylemlere muazzam bir ihtiyaç vardır.” der.
Kolostrum net görülebilir, ancak yüksek oranda beta-karoten içerdiğinden genellikle altın sarısı veya turuncu renktedir. Bu sıvı, ayrıca geçiş ve olgun anne sütünden daha koyu olma eğilimindedir. Nadiren süt kanallarının içindeki kan, kolostrum içerisine girebilir. Kanla karışan kolostrum kırmızı, pembe, kahverengi veya pas renginde görülebilir. Anne sütünde az miktarda kan olması endişelenecek bir durum değildir ve bu, genellikle paslı boru sendromunun bir sonucudur. Ancak meme uçlarından kanlı veya renksiz akıntı olduğu fark edilirse doktora danışmak her zaman en iyisidir.

Ne Zaman Başlar?

Annenin vücudu, bebeğin doğumundan çok önce anne sütü üretmeye başlar. Kolostrum üretimi ikinci hamilelik döneminin başlangıcı kadar erken başlayabilir. Göğüslerden küçük bir miktarda berrak damla veya sarı sıvı sızdığı veya hamileyken sutyenin lekelendiği fark edilirse bu sıvı kolostrumdur.

Kolostrum Üretimi Ne Kadar Sürer?

Anne sütünün kolostrum formu, bebeğin doğumundan sonraki ikinci veya beşinci günlere kadar sürer. Anne sütü üretiminin geçiş aşamasıyla süt gelmeye başlar, anne sütü miktarında büyük bir artış görülür. Ancak geçiş aşaması, kolostrum ve olgun anne sütü karışımı olan bir dönemdir. Böylece artık kolostrum aşaması olarak adlandırılmasa da kolostrum anne sütünde bulunmaya devam edecektir. Altı hafta boyunca anne sütünde küçük kolostrum izleri bulunabilir.

Kolostrum Miktarı Ne Kadardır?

Anne tarafından çok az miktarda kolostrum üretimi yapılır. Miktar; bebeğin doğumundan sonraki ilk 24 saat içinde, ortalama olarak iki yemek kaşığından biraz fazla, yaklaşık 30 ml kadardır. İkinci ve üçüncü gün, yaklaşık 60 ml. ve daha sonraki günlerde anne sütüne geçiş aşamasında da küçük miktarlarda kolostrum üretilir.

Kolostrum İçinde Neler Var ve Faydaları Nelerdir?

“Kolostrumun içinde neler var ve faydaları nelerdir?” sorusuna, “İçinde ne yok ki ve faydaları ne değildir.” diye yanıt verilmesi, yapılan açıklamanın netliği açısından daha faydalı olur. Kolostrum, bebeğin ilk, konsantre ve süper bir besindir. Amerikan Pediatri Akademisi emzirme bölümünün başkanı olan Prf Joan Younger Meek’in dediği gibi: “Kolostrum, bir bebeğin doğru miktarda ihtiyacı olan tüm besin öğlelerini içerir. Bu ilk sütün; şeker oranı düşük, fakat protein içeriği yüksektir. Bunların çoğu bebeğin bağırsak faaliyetlerini düzenleyen ve enfeksiyona yol açabilecek bakteri ve virüslerden koruyan salgının (immünoglobulin A gibi) bağışıklık faktörleri şeklindedir. Ve muhteviyatı tamamı elbette bu değildir. Kolostrum ayrıca yağda çözünen vitaminler ve antioksidanlar içerir, bağırsakların laktobasil (koruyucu bakteri) ile kolonileşmesine yardımcı olur. Ayrıca doğal bir müshildir. Yeni doğanın bağırsaklarını hareket ettirmesine ve vücudundan mekonyumdan kurtulmasına yardımcı olur. Mekonyum, bebeğin doğmadan önce bağırsaklarda toplanan katran benzeri bir kakadır. Mekonyum bilirubin içerdiğinden kolostrumun müshil etkisi yeni doğan sarılığını önlemesine yardımcı olur.
Bu kadar çok fayda ile bazı insanların kolostrumu “altın sıvı ” olarak adlandırması şaşırtıcı değildir. Meek, “Kolostrum gerçekten de bir gıdadan ziyade bir ilaç ya da bebeğin ilk bağışıklaması gibi düşünülmeli.” diyor ve “Beslenme öneminin sadece küçük bir kısmı.” olduğunu ekliyor. Kolostrum, antikorlar, beyaz kan hücreleri ve bebeğin ilk bağışıklaması gibi diğer bağışıklık özellikleri ile doludur.

Emzirmede Sorun Yaşandığı Ya da Emzirme Düşünülmediği Durumlar

Tabii ki yeni bir annenin, bebeğini böyle bir korumadan faydalanmasını istemesi çok akıllıcadır. Ancak bazı kadınlar ilk başta emzirmekte zorluk çekebilir. Feldman-Winter “Çok fazla stres varsa, kolostrumun göğüs dışına çıkarılmasıyla ilgili bir sorun olabilir, kanallarda bir önceki meme ameliyatından kopukluk ya da yetersiz süt olabilir.” diyor. Bu durumda, annenin doğru yolu bulması için yardımcı olabilecek bir emzirme danışmanı ile görüşülmesi tavsiye edilir.
Yeni doğmuş bebek ilk anlarda emmeyi bilmediğinden dolayı kolostrumu vermede sorun yaşanabilir. Bu durumda, kolostrumu küçük bir kaba sağım yapılıp bir çay kaşığı ile bebeğe verilebilir. Böylece bebeğin bu değerli besinden faydalanması sağlanabilir. Dr. Meek’in açıklamasına göre yeni doğan, başlangıçta çok fazla sıvı gereksinime ihtiyaç duymaz ve az miktardaki kolostrum ihtiyaç duyduğu tüm besinleri de sağlar. Aslında yeni doğmuş bir bebek her beslenmede sadece bir miktar kolostrum alır, çünkü midesi aşırı derecede küçüktür ve büyük miktarlarda sıvı ile baş edemez.
Şayet anne, uzun süre emzirmeyi düşünmüyorsa bile uzmanlar, en azından ilk birkaç gün bebeğe kolostrum verilmesini önerir. Feldman-Winter, “Herhangi bir miktarda insan sütü koruma sağlar, hastalıklarla ve enfeksiyonlarla mücadeleye yardımcı olur.” diyor. ” Ve insan sütünde bulunan biyolojik olarak aktif maddeleri taklit edebilecek bir formül olmadığını beyan ediyor.
Doğumdan sonraki İlk günlerde, annenin göğüsleri dolgun olmayabilir, ama yine de kolostrumun muhteviyat zenginliğinin bu hacimsizlikle alakası yoktur. Takip eden günlerde annenin sütü gelir, fazlalaşır, hacmi artar ve sıvı daha beyaz kremsi bir madde haline gelir. (Başka bir deyişle, anne sütünün formu bilinen süt formuna benzer ve tabi ki, anne sütü bir bebeğin ihtiyacı olan tüm besin, kalori ve daha pek çok faydaları içinde barındırır.

Kolostrum Aşamasında Emzirme

Sadece az miktarda kolostrum olsa bile, bu aşamada bebek mümkün olduğunca sık emzirilmelidir. Yeni doğan bebeğin midesi çok küçüktür ve ilk birkaç gün boyunca ihtiyacı olan tek şey biraz kolostrumdur. Bebeği emzirmek için anne sütü gelene kadar beklemek gerekmez ve beklenmemelidir. Kolostrum ilk anne sütüdür, bebeğin sağlığına ve gelecekteki anne sütü kaynağına temel oluşturur. Kolostrum aşamasında çok sık emzirme yaparak vücudunun sağlıklı bir anne sütü kaynağı üretmek için hazırlığı yapılmış olunur.

Bu Aşamada Yeni Doğana Takviye Besin Verilmeli midir?

Bebeğin yaşamın ilk birkaç günü, günde sadece 1-2 gram kolostrum üretimi yapılırken yeterli anne sütü almadığı düşünülebilir. Bu durum bir endişe sebebi olabilir. Ancak bebeğin aldığı kolostrumdan daha fazlasına ihtiyacı yoktur. Şayet sağlıklı ve sürekli emiyorsa, kolostrum aşamasında bebek formülü ile takviye etmek için bir neden yoktur.
Bununla birlikte, bebeğin erken doğması durumunda anne sütü üretiminde bir gecikme yaşanabilir veya sağlık sorunu varsa, bebeğin doktoru bir takviyenin gerekli olup olmadığını karar verebilir.
Birçok yeni anne; göğüslerinden kolostrum geldiği zaman onu sağar ve bebeğe içirmez. Çünkü bu sarı sıvıyı gerçek anne sütünün sadece habercisi olarak görür ve kolostrum son derece önemli olduğunun bilincinde değildir. Araştırmacılara göre; kolostruma geniş kapsamlı bakıldığında “Doğa, yeni doğanın sağlıklı bir hayat yaşaması, biyolojik ve genetik mekanizmaları kullanması, karmaşık olan anne ile bebek arasındaki ortak genetik ve çevresel özellikleri kullanmasına izin vermesi için mükemmel bir yol ürettiğini açıklar. Ve bu ilk sütü mucizevi olarak nitelendirir.

Kaynakça:
Riordan, J. ve Wambach, K. Emzirme ve İnsan Laktasyonu Dördüncü Basım. Jones ve Bartlett Öðrenme. 2014
Parents.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu