Sezaryen doğum, bebeğin doğumunun doğal yollarla değilde cerrahi müdahale sonucu annenin karnından kesiler açılarak oluşmasıdır. Sezaryen doğum bazı durumlarda anne ve bebek sağlığı için hayat kurtarıcı bir yöntem olsa da doğum normal yollu olarak gelişmediği için sonucunda bir takım sıkıntılar yaratabilir.
Sezaryen doğum, planlı sezaryen ve plansız sezaryen olarak kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. Genel olarak palansız sezaryen hayat kurtarıcıdır. bir çok jinekolog, ebe ve doğum koçu tarafından ise planlı sezaryen uygun görülmemektedir.
Planlı sezaryen: Bebeğin doğacağı tarihe anne ve babanın karar vermesiyle belkide aylar önce planlanarak yapılan, bebeğin hiç bir sıkıntısı yokken cerrahi müdahale ile dünyaya gelmesini sağlayan doğum türüdür. Bu nedenle bu konuda eğitim almış kişilerce pek de etik karşılanmaz.
plansız sezaryen ise planlı sezaryenin aksine hayat kurtarıcıdır. Her ne kadar sezaryen doğum sonrası bir çok sıkıntı oluşacağı bilinse de, anne ve bebekte oluşacak hasar veya can kaybını önlemek amaçlı geliştirilmiş bir doğum türüdür. Hatta gerçekliği tartışılır bir konu olsa da sezaryen doğumun adını tarihteki sezar’dan aldığına dair bir çok söylenti de bulunmaktadır. ”Öyle ki sezar’ın annesi hamileliğinin sonuna doğru hastalanarak gebeliği devam ettiremeyecek kadar kötü duruma gelmiş. Bunun sonucunda ise hem bebeğin hem de kendisinin hayatı tehlikesi olduğu için böyle bir doğum denenmiş.” Bununla beraber ise karın kesileriyle oluşturulan doğuma sezaryen adı verilmiş. Yani söylentilerin bugüne uyarlanması şöyledir. sezar’ın annesi de plansız sezaryen ile doğum yaparak hem bebeğini hemde kendi hayatını kurtarmış olmuştur. Sezaryen doğum bu ve bunun gibi durumlarda hayat kurtarıcı olsa da bazen anne ve bebekte bir çok olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Bunlar ise şu şekildedir.
Sezaryenin annede oluşturduğu olumsuz etkenler
-Anne kendini hemen toparlayamaz
-Anne doğum anında bebeğiyle tam temas halinde olamaz ve ilk kopukluk başlar
-Annede süt üretimi hemen oluşmaz
-Anne narkozun etkisiyle bebeğine tam anlamıyla konsantre olamaz ve bu saatlerce sürebilir
-Anne de uzun süreli ciddi baş ağrısı ve boyun tutulması gibi rahatsızlıklar görülebilir
-Sezaryen doğum yapan annelerin doğum sendromu yaşama olasılıkları çok daha fazlalaşır
-Anne doğum sonrasın da hemen yürüyemeye bilir ve hatta bebeği kucağına alma konusunda da ağrı krizleri ile sıkıntı yaşayabilir.
-Anne narkozun verdiği yan etki nedeniyle bebeğini kabullenmek istemeyebilir.
Bunlar sezaryen doğum sonucu annelerin sık sık karşılaştığı sıkıntılar arasındadır. Sezaryen doğum sonrası sıkıntıları anne ve bebekle kıyaslandığı zaman bebeklerin bu durumdan anneden daha çok etkilendiği görülmüştür. Bebeklerde bebeklik dönemi ve ileri yaş dönemlerinde soyut ve somut anlamda bir çok sıkıntının başlangıcıdır. Bunların başlıcaları şu şekildedir:
Sezaryen doğum sonucu bebeğin yaşadığı travmalar.
-Doğum normal olamadığı için bir çok gelişimi yarım kalmış olur
-Dünyaya adapte olma sıkıntısı yaşar
-Sezaryen doğumla dünyaya gelen çocukların, normal doğumla dünyaya gelen çocuklara oranla sarılık olma oranı çok daha yüksektir.
-Sezaryen doğumla dünyaya gelen bebekler çok sık ve ciddi hastalıklar geçirebilirler bunun nedeni ise normal doğum sırasında anneden salgılanan bir çok antikor ve yararlı bakterileri alamayarak bağışıklık sistemlerinin doğumdan itibaren zayıf kalmasıdır.
-Sezaryen doğumla dünyaya gelen bebeklerin bir çoğunda göbek bağı uzun süre düşmeye bilir.
-Sezaryenle doğan bebeklerin beslenme sıkıntıları yaşadıkları görülmektedir.
-Bebeklerde oluşan gaz sıkıntılarının ise bu yolla doğan bebeklerde daha fazla olduğu görülmüştür.
-Duygusal anlamda sezaryenle doğan bebekte ilk olarak güvenli bağlanma duygusu zede alır ve anne bebek ilişkisi sıkıntılı olabilir.
Sezaryenin bebekte oluşturduğu sıkıntılar, travmalar başlıca bu şekildedir. sezaryen bebekler için aniden korkulu bir uyanış ve radikal değişiklik olarak tanımlanabilir. Çünkü anne karnında güvenli bir şekilde ve kendisi için uygun sıcaklıkta gelişimini tamamlarken birden bire başkalarının kararıyla henüz hazır olmadığı doğum sürecine girer ve maalesef ilk travmasını orada yaşar. Kendini güvende hissettiği ortamdan hazır olmadığı vakitte ayrılarak soğuk gürültülü oldukça ışıklı bir ortama girer ve bütün bunlar bir bebek için oldukça korkunç ve ürkütücüdür. Bu nedenle sezaryen ani bir uyanış ve güvenli ortama son vedadır bebek için. Sezaryen bebekte bu ve buna benzer bir çok sıkıntı yaratarak onun bebeklik ve çocukluk dönemlerinde oldukça zorlu durumlara sokabilir. Bütün bunlar düşünülerek dünyaya bir bebek getirirken onun doğum serüveni ve doğal doğum şansı elinden alınmamalıdır. belki de bir bebeğin sahip olduğu en büyük hak normal doğumla dünyaya gelmektir. Bu nedenle sezaryenin kurtarıcılık bir doğumdan öte gitmemesine izin vermemek gerekir. Anne ve bebeğin sağlık sıkıntısı olmadığı sürece planlanmış sezaryenden kaçınmakta fayda vardır. Bu hem bebek için hemde anne için en doğru karar olacaktır.
Yazar: Feride AkdoĞan