Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Mobing Kavramı ve Mobing Türleri

0 439

Mobing Kavramı ve Mobing TürleriMobing kavramı son zamanlarda çok sık kullanılmaktadır. Özellikle iş hayatında kullanılan mobing kavramını incelerken öncelikle mobing kelimesini anlamına bakmak gerekmektedir. Mobing kelime Latince kökenlidir. Latince “mobile vurgus” da gelen mobing kararsız kalabalık anlamına gelmektedir. Mobing kelimesinin İngilizce anlamı ise baskı, şiddet, duygusal baskı ya da duygusal şiddet anlamlarına gelmektedir. Mobing kavramı günümüze kadar değişikliğe uğrayarak gelmiştir. Duygusal şiddetin ve baskının artması ile birlikte mobing kavramı da git gide yayılmaktadır. Mobing kavramının Türkçe karşılığı tam olarak bulunmamaktadır. Tam karşılığı olmamasına rağmen Mobing kelimesi dilimizde iş yerinde uygulanan ya da karşılaşılan psikolojik baskı, yıldırma, bezdirme, zorbalık olarak kullanılmaktadır.

Günümüzde iş yerlerinde fiziksel şiddettin kısmı olarak ortadan kalkması ile birlikte duygusal şiddet ve baskı artmıştır. Mobing kavramı hayatımıza ilk olarak Mobbing kavramı ilk olarak 1960 yılında hayvanlar üzerine araştırma yapan Konrad Lorenz tarafından kullanılmıştır. Konrad Lorenz bu kavramı hayvanlar arasında yaşanan kavga ve şiddeti anlatmak amacıyla kullanmıştır. İlerleyen zamanlar da mobing kavramının kullanımı artmıştır. Konrad Lorenz’den sonra mobing kavramı Heinz Leymann tarafından kişilerin birbirine uyguladığı olumsuz davranışlar ve baskı anlamında kullanılmıştır.

Mobing Kavramı ve Mobing TürleriBireyler iş yerinde çalışırken bazı haklara sahiptir. Çalışma saatleri yasalar ile düzenlenir, bedensel olarak aşırı ağır şartlarda çalışamazlar ve özellikle de psikolojik bir baskı altına alınamaz ve hakarete uğrayamazlar gibi birçok hakları vardır. Bir iş yerinde yasa dışı olarak çalışan kişiye patronu ,bir üst amiri ya da çalışma arkadaşları tarafından uygulanan psikolojik şiddete ya da baskıya mobing denir. Yanı mobing fiziksel şiddetten ziyade psikolojik şiddet, taciz, sıkıntı verme ve karşıdaki kişiye baskına altına alma gibi tanımları da bulunmaktadır. Mobing daha çok çalışanlar arasında olmaktadır. İnsanların toplu çalıştığı ve bulunduğu alanlarda mobbing yaşandığı görülmektedir. Mobbing kişilerin karşıdaki kişilerin haklarını yok sayarak karşıdaki kişiyi baskı altına almakla başlar. Bir kişinin diğer bir kişiyle başkalarının yanında alay etme, küçük görme, imalı konuşmalar yapma ve o kişiyi bulundukları ortam da dışlama ve duygusal bir baskı oluşturmaya mobbing denir.
Duygusal şiddetin yanı sıra yıldırma ve istenilmeye davranışa maruz bırakma olarak da kullanılmaktadır. İş yerinde çalışan bir kişinin başka bir çalışanı aşağılaması gerektiğinden fazla iş yükü yüklemesi, diğer arkadaşları yanında alaycı konuşarak onu baskı altına almasıdır. Bu baskılama süreci en az altı ay olması gerekmektedir. Kişinin sürekli aşağılanması, yapılan etkinliklerden maruz bırakılması ve sürekli dışlanması kişileri savunmasız bırakmakta ve çalıştığı kuruma karşı güven duymamasına neden olmaktadır.

Mobbing Türleri (LEYMANN’IN TİPOLOJİSİ)

Yapılan araştırmalar sonucunda mobing türleri oluşturulmuştur. Mobing üzerine Leyman bir çok çalışma yapmıştır. Leyman yapılan çalışmalar sonucunda 45 ayrı mobing davranışı tanımlamıştır. Ve bu tanımladığı mobing davranışlarını 5 kategori de açıklamıştır. Bu kategoriler şu şekildedir;
Birinci grup: Kendini Göstermeyi ve İletişim Oluşumunu Etkileyen Saldırılar
1. Çalışma saatleri içinde patron sürekli çalışanların yanındadır. Sürekli çalışma şekillerini kontrol eder ve çalışanları kısıtlar.
2. Çalışma ortamında çalışma kişiler arasındaki iletişim engellenir. Konuşmalar sürekli kesilir ve engel olunur. Kişinin söylediği sözler ya da düşünceler önemsenmez göz ardı edilir.
3. İş yerinde başarılarınız göz ardı edinir.
4. Üstteki kişi sürekli altında çalışan kişiyi küçük görür ve azarlar.
5. İş yerinde yapılan her davranış ya da başarı eleştirilir.
İkinci Grup: Sosyal İlişkilere Yönelik Saldırılar
1. Kişi içinde bulunduğu grup tarafından dışlanır.
2. Diğer insanlar sizi aranıza almazlar ve sizi dışlayabilirler. Sizi görmezden gelirler.
Üçüncü Grup: İtibarınıza Yönelik Saldırılar
1. Kişi hakkında kötü konuşurlar.
2. Kişinin asılsız dedikodusu yapılır.
3. Kişilik özelliklerine karşı hakaret edici ve dışlayıcı söylentiler çıkartırlar.
4. Kişinin giyim ve hakaretleri eleştirilir.
5. Kişinin ismi ile dalga geçilir.
6. Yapmış olduğunuz işle ve aldığınız kararınızla sürekli dalga geçer ve küçük görürler.
7. Dini veya siyasi farklılığınızdan dolayı sizi dışlayabilirler.
Dördüncü Grup: Kişinin Yaşam Kalitesi ve Meslek Durumuna Yönelik Saldırılar
1. Kişinin yaşam alanına saygı duyulmaz.
2. Kişiye görevi olmayan işler verilir.
3. Kişinin yaptığı iş sürekli eleştirilir ve önemsizleştirilir.
4. Kişiyi iş yaşamı dışında da rahatsız eder ve sosyal hayatı sürekli eleştirilir.
Beşinci Grup: Kişinin Sağlığına Karşı Doğrudan Yapılan Saldırılar
1. Kişi sürekli fiziksel şiddet tehdidi alır.
2. Kişiye bedensel olarak ağır işler verilir.
3. Fiziksel, psikolojik ya da cinsel tacizlerle karşı karşıya kalır.

.

Yazar: Nagihan Albayrak

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku