Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Satürasyon Dalışı Nedir ?

0 1.472

Derin sular, geçmişten günümüze daima keşfedilmeyi bekleyen bir alan olarak insanoğlunun gündemini meşgul etmiştir. İnsanla kah meraktan kah ihtiyaçtan sular altına inmek istemiş ancak hem sınırlı bilgisi hem de sınırlı nefesi buna müsaade etmemiştir. Teknoloji ve denizcilik alnındaki gelişmeler zaman içinde çok farklı dalış teknikleri ortaya çıkarmış, bu da derin denizlerin çok daha kolay fethedilebilir olmasını sağlamıştır. 19. ve 20. Asırda dalış teknolojileri alanında yaşanan gelişimler devrimsel manada ilerlemelerin öncü olmuştur. İnsanoğlunun birtakım aparat ve teknikler kullanarak su altına inmesinin ilk bulguları 5000 sene öncesine dayanır. O günden günümüze insanların kullandığı beş temel dalış metodu geliştirilmiştir. Makalemizin konusu olan “satürasyon” dalışıyla birlikte başlıca dalış metotları şunlardır.
1- Nefes tutarak yapılan serbest dalış
2- Çan dalışı
3- Skin dalışı
4- Satıhtan destekli-kasklı dalış

Satürasyon Dalışı Nedir ?Günümüzde bu metotların tamamı farklı şekillerde ihtiyaca bağlı olarak kullanılmaktadır. Satürasyon dalışı bu dalışlar içerisinde en zor, riskli ve maliyeti en yüksek olanıdır. Satürasyon dalışını uzay mekiğiyle yapılan uzay seferlerine benzetirsek yanlış bir benzetme olmayacaktır. Satürasyon dalışı, dalış teknolojisi ve birçok bilim alnında elde edilen bilimsel verilerin desteğiyle ortaya çıkmıştır. Derin dalışlarda karşı karşıya kalınan yüzlerce ölümden çıkarılan derslerle geliştirilen bu dalış tekniği gününüzde de en ufak bir hatada s ölümcül neticeler taşımaya devam etmektedir.
Dalış tecrübesi olanların dalışa geçerken en büyük korkuları halk arasında vurgun olarak bilinen dekompresyondur. Dekompresyon kısaca su altındaki yüksek basınçlı bir yerden alçak basınçlı bir yere hızlıca geçilmesi nedeniyle vücutta gaz kabarcıklarının oluşmasıdır. Pilotlar ve dalgıçlarda görülen bu durum özellikle dalışta meydana gelen ölümlerin en büyük sebebidir. Vurgun yemiş bir dalgıca yapılması gereken şey, tekrar aynı basınçlı ortama alınarak bir müddet bekletilmesidir. Ancak ülkemizde yeterli basınç odası mevcut olmadığı için ölümlerin önüne geçmek pek mümkün olmamaktadır. Vurgun yemiş bir dalgıcın kanondaki azot kimi zaman çalkalanıp açılan bir gazoz gibi kabarcıklar oluşturur ve bunun oluşturduğu ölümcül riskten kaçınmak mümkün değildir. Ortalama olarak her 250 feetlik derinlik için yaklaşık beş saatlik bir dinlenmeye ihtiyaç duyulur.

Satürasyon Dalışı Nasıl Gerçekleştirilir?

Satürasyon dalışı vurgun, ve 50 metrenin altında sınırlı çalışma engellerini tamamen ortadan kaldıran bir dalış tekniğidir. Bu dalış tekniğinde gemiye entegre olarak kurulan genel basınçlı hangarlar ve bu hangarlara bağlı basınçlı odalarda kalan dalgıçlar, su altında çalıştıkları süre boyunca benzer basınca sahip ortamlarda kaldıkları için vurgun riski tamamen ortadan kalkar. Vurgun riskinin yanı sıra dalgıçlar su altında saatlerce çalışabilirler. Türkçeye doygunluk dalışı olarak çevirebileceğimiz satürasyon dalışı İlk kez 1964 senesinde denenmiştir ve yaklaşık 30 seneden fazladır aktif olarak kullanılmaktadır. Satürasyon Dalışı Nedir ?
Satürasyon dalışına detaylı olarak bakacak olursak bu işin son derece tuhaf ve tehlikeli bir iş olduğu görülür. Satürasyon dalgıçları kıtalar arası boru hattı veya sondaj platformu inşaatları için suyun 1000 feet altında günlerce çalışmak zorunda kalır. Bu gibi derinliklerde kandaki azot çözündüğü için yüzeye çıkmak için bu gazın dağılmaya ihtiyacı vardır. Günümüzde satürasyon dalgıçlarının yaptığı işler hayli riskli ve hassas işlerdir. Gelişen teknolojiyle su altında insandan daha dayanıklı robotik dalış ekipmanlarının var olduğu bilinen bir gerçektir ancak bu aletlerin hiçbiri henüz insanlı dalgıçların yapabildiği kadar hassas ve esnek manevralar yapabilme kabiliyetine sahiptir. Satürasyon dalgıçları, su altında işlerini yaparken su üstünde onları destekleyen oldukça kalabalık bir ekip bulunmaktadır. Su altı dalış idarecisi, dalış süpevizörü, hayat destek süpervizörü ve hayat destek teknisyenleri bunlardan başlıcalarıdır. Uzun süre dış dünyayla bağlantılarını kesen dalgıçların yeme-içme, temizlik ihtiyaçları ve konforu için bu ekibin koordineli çalışması oldukça mühimdir. Satürasyon dalgıçlığı herkesin yapabileceği bir iş değildir. Bu dalışı gerçekleştirmek için sadece tecrübe, kalp-akciğer sağlığı ve kondisyonuna sahip olmak yetmez aynı zamanda her türlü enfeksiyon doğurabilecek drumdan da aranmış olmak gerekir zira günlerce kalınması gereken satürasyon kabininden çıkmak ölüm demektir. En basit bir soğuk algınlığı bile hayati tehlikeleri beraberinde getirir.

Satürasyon Dalışı Nedir ?
Commercial diver with underwater cutting torch outside diving bell (deep-sea diver)

Dalgıçlar satürasyon dalışına geçmeden önce her türlü bulaşıcı hastalık riskinden arınmak için antibakteriyel sıvılarla duş alırlar.
Satürasyon dalgıçları konsantrasyonlarını kaybetmemek ve sersemlememek için normal dalış gazı yerine helioks gazı solurlar. Bu gaz da komedi programlarında kişilerin sesini komik hale getirmek için kullanılan helyum gazıyla aynı etkiyi yapar. Dalgıçlar aileleriyle telefon görüşmesi yaptıklarında ördek gibi ses çıkardıkları için ortaya oldukça şaşırtıcı ve komik durumlar çıkar. Satürasyon dalgıçlığı dünyanın en zor ve tehlikeli meslekleri arasında yer aldığı için dalgıçların aldığı ücret de bir o kadar yüksektir. Kimi satürasyon dalgıçlarının aldığı maaş günlük 1400 dolara kadar çıkar.
Satürasyon kabini, teknik bazı özelliklerinin yetersizliğinden ötürü klima kontrolü adına sistemsel olarak duraklatılmak zorunda kalır. Bu durum dalgıçlar için ciddi biyolojik zorluk çıkarır. Dalgıçlar bu durumla başa çıkmak için içeride sık sık valsalva, yutma ve esneme manevraları yapmak zorundadır. Bu da dalgıçların kas iskelet sistemlerinde uzun süren Satürasyon Dalışı Nedir ?ağrılara yol açar.
Bir duş kabini büyüklüğünde olan ve herhangi bir klostrofobik için kabus olan satürasyon kabini dalgıçların tüm ihtiyaçlarını maksimum yer tasarrufu ilkesiyle karşılamaya çalıştığı için dalgıçlar tuvaletlerini oldukça sınırlı koşullarda yapar ve tahliye eder. Satürasyon dalgıçları için bir diğer hassas nokta da aldıkları gıdaların kalitesi ve çeşitliliğidir. Dalgıçlara Biftek, balık, mantarlı sebzeler, peynir ve soğuk etlerden oluşan salatalar verilir. Su altında basınç ve aktif yüzme hareketlerinden dolayı dalgıçlar su üstündekine kıyasla daha fazla kalori harcar. Dalgıçların kalori ihtiyaçları günlük 6000 kaloridir. Yine dalgıçlara su altında güneş ışığından mahrum oldukları için D vitamini başta olmak üzere çoklu vitamin takviyesi yapılır. Dalgıçların tükettiği gıdaların denge ve kalitesi kaptan ve dalış ekibi tarafından özenle kontrol edilir.
Türkiye’de satürasyon dalışı ilk defa Avrasya Tüneli’nin inşasında gerçekleştirilmiştir. Bu dalışa İstanbul Üniversitesi dalış uzmanlarından Prof. Dr. Akın Savaş Toklu idarecilik yapmıştır.

Kaynakça:

http://www.derin.boun.edu.tr/?p=1995
http://archive.rubicon-foundation.org/xmlui/handle/123456789/1201
http://www.alertdiver.com/Saturation_Diving
http://divingalmanac.com/deepest-saturation-dive-open-sea/

Yazar: Erdal Uğur

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku